Arara do Rio Branco e o tronco Tup í

Eduardo Ribeiro kariri at GMAIL.COM
Tue Nov 9 13:33:27 UTC 2010


Prezados,

Só gostaria de apontar uma semelhança interessante entre a forma
*zííp*'morcego' da família Mondé (Denny Moore, citado por Pedro) e a
palavra em Jê
Setentrional, que reconstruo (por enquanto, apenas para o Proto-Jê
Setentrional) como **njep* (http://wado.us/proto:morcego).

Será que formas semelhantes ocorreriam em outras famílias do tronco Tupí?

Abraços,

Eduardo

2010/11/8 Pedro Viegas Barros <peviegas2003 at yahoo.com.br>

>
>
> Estimado Marcelo:
>
>
>
> Por pura casualidad (o no, vaya uno a saber), yo también he estado
> encontrando últimamente algunas semejanzas léxicas Tupí-Arára do Rio Branco,
> aunque yo no había hallado más que unas veinte; y en su mayoría coinciden
> con similitudes encontradas independientemente por Ud. Otras son:
>
>
>
> AR *tu- *‘3ª. pessoa’: Karo (Gabas Jr. 1994: 137) *to- *‘3ª. pessoa
> (correferencial)’
>
>
>
> AR *-**nhAN *‘nariz’: Puruborá (Rodrigues 2007: 184) *ni-waN *‘nariz’* *(Proto-Tupí
> **t’y *‘moco’).
>
> * *
>
> AR *setka ~ se’ka* ‘estrela’: Káro (Gabas Jr. 2000: 77, 78) **cigamo*‘estrela’.
>
>
>
> AR *juNmba* ‘cipó para cesto’:  Kuruáya (Rodriguez 1978: 200) *idZiby*,
> Mundurukú *iSiby*, Proto-Tupí (da Silva 2007: 236) **ytSypo *‘cipó’.
>
>
>
> AR *mbiri- *~ *mbere*- ~ *bri*- ~ *wirib*- ~ *wrib*- ~ *wri*- ‘peixe’ (en:
> *mbiripaj *‘pintado’, *mberewa *‘pacu’, *briptupi* ‘esp. de peixe
> pequeno’, *wiribdak* ~ *wribdag* ‘arraia’, *mbriwi ~ wriwi** *‘piranha’):
> cf. Paitér (Aragon y Cabral 2005: 1537) *morip *‘peixe’ (família Mondé).
>
>
>
> AR* bebE *‘porco grande’, *bebEtik* ‘porquinho’: cf. (Moore 2005: 520)
> Salamãy *bebetíNíNk*, Aruá, Gavião, Zoró *bebekot*, Cinta-Larga *mbebekot*,
> Suruí *meNbekot *‘caitetu’ (família Mondé).
>
>
>
>
>
> Para ‘arára’, ‘morcego’ y ‘pedra’, las comparaciones más impresionantes en
> lenguas Tupí serían –em mi opinión-:
>
>
>
> AR *korot *~ *korod* ‘arára’: Aruá (Moore 2005: 520) *gádót *‘arára’
> (familia Mondé).
>
> * *
>
> AR *miSep* ‘morcego’, *miSebM *‘borboleta’: cf.  Salamãy, Cinta Larga
> (Moore 2005: 520) *Zííp* ‘morcego’ (família Mondé).
>
>
>
> AR *ija *‘pedra’: Káro (Rodrigues 2007: 177) *ija-’a*‘pedra’
>
>
>
> Desconozco si existe etimologia a nivel Proto-Tupí de la forma Aruá del
> primer caso y de las formas Salamãy y Cinta Larga del segundo; para el
> tercero Rodrigues reconstruye Proto-Tupí **wita *‘pedra’.
>
> **
>
>
>
>
>
> Un abrazo,
>
>
>
> Pedro
>
>
>
>
>
> * *
>
> *Símbolos*: *A* vocal baja posterior, *bM *oclusiva labial sonora
> post-nasalizada, *dZ *africada sonora palatal, *E *vocal media anterior
> abierta, *N *nasalización de vocal precedente, *nh* nasal palatal,* S *fricativa
> sorda palatal, *tS *africada sorda palatal, *y *vocal alta central, *Z *fricativa
> sonora palatal, *’ *oclusiva* *glotal (tras consonante, glotalización).
>
>
>
>
>
> *Referencias*:
>
>
>
> Aragon, Carolina Coelho y Ana Suelly Arruda Câmara Cabral (2005): A posição
> do Akuntsú na família lingüística Tuparí, *Anais do IV Congresso
> Internacional da Abralin*, p. 1533-1539. www.abralin.org.br
>
>
>
> da Silva, Beatriz Carreta Corrêa (2007): Mais fundamentos para a hipótese
> de Rodrigues (1984/85) de um Proto-Awetí-Tupi-Guaraní. *Línguas e Culturas
> Tupi*, Vol. 1: 219-240.
>
>
>
> Gabas Jr., Nilson (1994): O sistema pronominal de marcação de pessoa na
> língua Karo (Arara de Rondonia), *Revista Latinoamericana de Estudios
> Etnolingüísticos*, vol. VIII: 135-150.
>
>
>
> Gabas Jr., Nilson (2000): Genetic relationship among Ramaráma family of
> Tupí stock (Brazil), *Indigenous Languages of Latin America (ILLA)*, 1:
> 71-82.
> http://etnolinguistica.wdfiles.com/local--files/illa%3Avol1n6/illa_vol1n6_gabas.pdf
>
>
>
> Moore, Dioney (2005): Classificação interna da família lingüística Monde,
> *Estudos Lingüísticos*, 34: 515-520.
>
>
>
> Rodrigues, Aryon Dall’Igna (1978): Tupí-Guaraní e Mundurukú: evidencias
> lexicais e fonológicas de parentesco genético. *Estudos Lingüísticos*, 3:
> 194-209.
>
>
>
> Rodrigues, Aryon Dall’Igna (2007): As consoantes do Proto-Tupi. *Línguas e
> Culturas Tupi*, Vol. 1: 177-203.
>
>
-- 
Eduardo Rivail Ribeiro, lingüista
http://wado.us
-------------- next part --------------
An HTML attachment was scrubbed...
URL: <http://listserv.linguistlist.org/pipermail/etnolinguistica/attachments/20101109/dbf3d1dc/attachment.htm>


More information about the Etnolinguistica mailing list