Link to my Gothic learning resource and forum

Tore Gannholm tore@gannholm.org [gothic-l] gothic-l at YAHOOGROUPS.COM
Sun May 18 15:36:58 UTC 2014


Gutland hitti fyrsti mathr than sum thieluar hit. tha war gutland so eluist at thet daghum sanc Oc natum war uppj. En thann mathr quam fyrsti eldi a land Oc sithan sanc thet aldri.

thissi thieluar hafthi ann sun sum hit hafthi. En haftha cuna hit huita stierna thaun tu bygthu fyrsti agutlandi fyrstu nat sum thaun saman suafu tha droymdi hennj draumbr. So sum thrir ormar warin slungnir saman j barmj hennar Oc thytti hennj sum thair scrithin yr barmi hennar. thinna draum segthi han firi hastha bonda sinum hann riath dravm thinna so. Alt ir baugum bundit bo land al thitta wartha oc faum thria syni aiga. thaim gaf hann namn allum o fydum. guti al gutland aigha graipr al annar haita Oc gunfiaun thrithi. thair sciptu sithan gutlandi i thria thrithiunga. So at graipr thann elzti laut northasta thrithiung oc guti mithal thrithiung En gunfiaun thann yngsti laut sunnarsta

sithan af thissum thrim aucathis fulc j gutlandi som mikit um langan tima at land elptj thaim ai alla fytha tha lutathu thair bort af landi huert thrithia thiauth so at alt sculdu thair aiga oc mith sir bort hafa sum thair vfan iorthar attu. Sithan wildu thair nauthugir bort fara men foru innan thors borg Oc bygthus thar firir. sithan wildi ai land thaim thula vtan racu thaim bort thethan. Sithan foru thair borth i faroyna. Oc bygthus thar firir thar gatu thair ai sic vppi haldit Vtan foru j aina oy withr aistland sum haitir dagaithi. Oc bygthus thar firir Oc gierthu burg aina sum enn synis. thar gatu thair oc ai sic haldit. Vtan foru vpp at watnj thi sum haitir dyna

Oc vpp ginum ryza land so fierri foru thair at thair quamu til griclanz. thar baddus thair byggias firir af grica kunungi. vm. ny. oc nithar kunungr thann lufathi thaim Oc hugthi at ai mith ann manathr wari. sithan gangnum manathi wildi hann thaim bort wisa En thair annzsuarathv at ny oc nithar wari e oc e Oc quathu so sir wara lufat. thissun thaira withratta quam firir drytningina vm sithir tha segthi han. Minn herra kunungur thu lufathi thaim byggia vm ny. oc nithar. tha ir thet e oc e tha matt thu ai af thaim taka. So bygthus thair thar firir. oc enn byggia oc enn hafa thair sumt af waru mali 

Firi than tima oc lengi eptir sithan. Trothu menn a hult. oc a hauga. wi. oc. stafgartha. oc a haithin guth. blotathu thair synnum oc dydrum sinum Oc filethi. mith matj oc mundgati. thet gierthu thair eptir wantro sinnj. land alt. hafthi sir hoystu blotan mith fulki. ellar hafthi huer thrithiungr. sir. En smeri thing hafthu mindri blotan meth filethi. matj. Oc mungati. sum haita suthnautar. thi et thair suthu allir saman.

 

Mangir kunungar stridu agutland mithan hathit war. thau hieldu gutar e iemlica sithri Oc ret sinum. Sithan sentu gutar sendumen manga tjl suiarikis En engin thaira fic frith gart fyr than awair strabain af alfha socn hann gierthi fyrsti frith withr suja kunung.

tha en gutar hann til bathu at fara. tha suarathi hann. Mik witin ir nu faigastan oc fallastan giefin tha mir en ir wilin et iec fari innan slikan watha thry wereldi. att mir sielfum. annat burnum synj minum. Oc thrithia cunu. thy et hann war senieldr. Oc fiel kunnungur so sum saghur af ganga gicc hann a staggathan ret withr suia kunung. Siextighi marca silfs vm arr huert. thet ier scattr guta so at suiarikis cunungr fiauratighi marcr silfs af thaim siextighi. En ierl hafi tiughu marcr silfs. thinna stathgath gierthi hann mith lanz rathj. fyr en hann haiman fori.

So gingu gutar sielfs wiliandi vndir suia kunung thy at thair mattin frir Oc frelsir sykia suiariki j huerium stath. vtan tull oc allar utgiftir. So aigu oc suiar sykia gutland firir vtan cornband ellar annur forbuth.

hegnan oc hielp sculdi kunungur gutum at waita. En thair withr thorftin. oc kallathin. sendimen al oc kunungr oc ierl samulaith a gutnal thing senda. Oc latta thar taka scatt sinn. thair sendibuthar aighu frith lysa gutum alla stethi til sykia yfir haf sum upsala kunungi til hoyrir. Oc so thair sum than wegin aigu hinget sykia

 

Thaut gutar hainir waru. thau silgdu thair mith caupmanna scap innan all land bathi cristin oc haithin. tha saghu caupmenn cristna sithi j cristnum landum tha litu sumir sic thar cristna Oc fyrthu til gutlanz prestj botair af acubek hit thann sum fyrstj kierchiu gierthi j thann stath sum nu haitir kulastethar. thy wildi ai land thula vtan brendu hana thy callar thar en kulastethar.

tha eptir than tima war blotan j wj thar gierthi kirchiu athra. tha samu kirchiu wildi land oc brenna tha for hann sielfr wp a. kirchiu. tha. oc segthi. wilin ir brenna tha sculin ir brenna mik meth kirciu thissi hann war ricr sielfr oc ricasca manz dotur hafthi hann sum hit liccair sniellj boandi thar sum kallar stainkirchiu hann reth mest vm than tima hann halp borairj magi sinum Oc segthi so herthin ai brenna mann ella kirchiu hanns thy et han standr i wi. firj nithan clintu. mith thy ficc thaun kirchia standa obrend han war sett thar mith aldra helguna namnj innan than stath sum nu kallar petrs kirchiu. han war fyrsti kirchia j gutlandi sum standa ficc Sithan vm nequan tima eptir lit suer hans lickair snelli sic crisna. Oc husfoyu sina. barn sinn oc hiskep sin allan oc gierthi kirchiu j garthj sinum. thar nu kallar stainkirchiu han war fyrsti kirchia a landi uppi j northasta thrithiungj

Sithan gutar sagu crisna manna sithi tha lydu thair guz buthi oc lethra manna kennu tocu tha almennilica withr cristindomj mith sielfs wilia sinum vtan thuang so et engin thuang thaim til cristnur .... Sithan en menn orthu almennilica cristnjr tha gierthis kirchia annur alandi j altinga bo han war fyrstj j mithalthrithiungi ... Sithan warth thrithi gar a landi j farthaim j sunnarnasta thrithiungi af thaim briscathus kirchiur allar j gutlandi thy et menn gierthu sir kirchiur at mairu maki

 

Eptir thet sithan quam helgi olauir kunungr flyandi af nerweigi mith schipum oc legthis j hamn. tha sum callar acrgarn thar la helgi olaujr lengi. tha for ormica af hainaim oc flairj rikir menn till hanns mith giefum sium thann ormica gaf hanum tolf wethru mith andrum clenatum tha gar helghi olauir kunungr hanum atr agin tua bulla oc aina braithyxi. tha tok ormica withr cristindomj eptir helga olafs kennjdomi Oc gierthi sir byna hus j sama steth sum nu standr acrgarna kirchia thethan for helghi olauir til ierzlafs j hulmgarthj

 

Fyr en gutland toki stethilica withr necrum biscupi tha quamu biscupar til gutlanzs pilagrimar til helga lanz ierusalem Oc thethan haim foru than tima war wegr oystra vm ryzaland oc gricland fara til eirusalem thair wigthu fyrst kirchiur Oc kirchiugartha Mith byn thaira sum giera litu kirchiur

Sithan en gutar wendus withr cristindom tha sentu thair sendibutha til hoygsta biscups i leoncopungi thy et hann war thaim nestr. so at mith stethdum ret quami hann til gutlanz thann raithschep giera mith thaim forschielum at biscuper wildi cuma af leoncopungj thrithia huert ar til gutlanz mith tolf mannum sinum sum hanum sculdin fylgia vm land alt mith bonda hestum so mangum oc ai flairum ..

So a biscupr vm gutland fara til kirchiu wigsla. Oc gingertha sinna taka thry borth oc ai maira at kirchiu wigsl. heurri mith. thrim marcum. at alteris wigsl. at borth mith tolf oyrum En alteri ainsamt scal wigias tha en bathi iru o wigth alteri oc kirchia saman tha sculu bathi wigias firj thry borth Oc thriar marcar penninga

Af presti andrum huerium a biscupr gingerth taka vm tilquemda sith thry borth Oc ai maria af andrum huerium prestj sum ai gierthi gingerth a thy ari. taki biscupr af huerium lausn So sum kirchiur iru til scurathar. thair sum ai gingerth gierthu at thy bragthi. thair sculu gingerth giera thegar biscupr cumbr atr at thrithia ari. En hinir aigu loysa sum fyrra bragthi gingerth gierthu

... Cunnu dailur wartha sum biscupr a dyma thaar sculu lendas j sama thrithiungi et thair menn wita mest af sannundum sum thar nest boa varthr ai thar thaun daila lent tha scal han schiautas til aldra manna samtalan. Oc ai af thrithiungi j annan Cunnu hetningar etha dailu mal wartha sum biscupi til hoyra at retta. tha a hier bitha biscups quemdar. oc ai yfir fara vtan thuang reki til. oc mikil synd sei at ai ma proastr loysa. tha scal yfir fara millan walborga messur oc helguna messur. En ai thar eptir vm wintr tima til walborga messur Biscup sac. j gutlandi ier ai hoythri than thriar marcr.

 

Sithan gutar toku sir biscup oc presti oc withir fulcumnum cristindomi tha toku thair Oc withr at fylgia suia kunungi i herferth mith siau snieckium. vfan a haithin land oc ai vfan cristin. So thau at cunungr. a biavtha gutum laithing eptir wittr Oc manatha frest firi lithstemnu dag oc thau scal lithstemnu dagr wara firi missumar oc ai sithar. tha ir laglica buthit oc ai ellar tha hafa gutar wal vm at fara en thair wilia mith sinum snieckium oc atta wichna wist en ai maira tha en gutar efla ai fylgia tha gialdin fiauratigi marca penninga firi hueria snieckiu Oc thau at andru ari. Oc ai ath thy sama ari sum buthit war. thet haitir laithings lami j thaim manathi tha scal aina wiku buth cafli vm fara oc thing nemnas. tha en mannum sembr at laithingir scal ut ganga tha scal sithan halfan manth til ferthar boas En sithan siau netr firi lithstemnu sculu laithings menn garlakir wara Oc byriar bitha tha en so cann wartha. et ai cumbr byr j thairi wicu tha sculu thair en bitha siau netr eptir lithstemnu dag. tha en ai cumbr byr j thairi frest. tha aigu thair haimfara at saclausu mith thy et ai gatu thair roandi yfir haf farit vtan siglandi Cuma laithings buth j minnum frestum than manathar. tha a ai fara vtan haima sitia at sac lausu Jer so et cunungr wil ai troa at buth quamin olaglica etha byr hindrathi at retum frestum tha aigu sendimen kunungs sum scat taka a thy thingi sum nest ir eptir sanctj petrs messu taka tolf nemda manna aith. Svm sendimen kunungs nemna wilia et thair mith laglicum forfallum haima satin. ... Engin gief nemda aithir j gutlandi vtan kunungs aithir

Cann so illa att bieras at crunathr kunungr warthr mith nequaru waldi bort rekinn af sinu riki tha aigu ai gutar scatt vt giefa vtan haldi hanum vm thry ar oc thau aigu thair e huert ar scatt saman giera oc liggie lata. En tha vt giefa than thry ar iru vt gangin. thaim sum tha rathir suia riki ... Lyct bref mith kunungs insigli scal at allum kunungs ret sendas. oc ai vpit
Guta Lagh

 

1. Hier byrias lagh guta oc segia so at fyrstum

Thitta ir fyrst upp haf i lagum orum thet wir sculum naicca haithnu oc iatta crisnu. Oc troa allir aann guth alzvaldanda. Oc hann thar bithia thet hann unni os ar oc frith sigr oc hailsu Oc thet et vir magin halda cristindomi orum Oc tro vari retri oc landi oru bygdu Oc vir magin huern dag thet sysla i allum giarningum Oc vilia orum. sum guthi sei dyrth i Oc or sei mest tharf at bethi til lifs oc sialar.

 

2. Af barnum

Thet ier nu thi nest at barn huert scal ala sum fyt verthr a landi oru oc ecki ut casta. § 1. vita scal hueriun cuna seng sina thann han i barn farum liggr fai mith sir witnis cunur tuar. grithcunu Oc grancunu et barn vari datt burit Oc ai gingin hennar handa verc till §. 2. …tha en frels cuna verthr at thi san et haan hafi barni spilt tha byti han thriar marcr theghar sum thet cumbr upp firi kirciu menn. Vtan thi at ains et han hafi fyr scriptat sett mal Oc henni bieri lerthr mathr fult vitni um tha inni han script sina. En engin mathr a thar sac a .. tha en han dular oc cumbr mal upp firi things menn. verthr han scir tha hafi han sinar thriar marcr af thaim sum hana vitr Oc symdar aith mith siex mannum tha en han uerthr ful tha byti han thriar marcr socninnj En socn uindr syct …tha en mal cumbr upp firi things menn tha byti thriar marcr thingi Oc athrar thriar proasti En haan at san verthr En cumbr mal upp firi alla lythi. Oc uerthr han en sithan at san tha laupr i. tolf marcr vithr landa alla. hafr han ai fe at byta Tha flyi land Oc liggi huerium manni triar marcr vithr sum hana hysir. etha haimir etha henni mat giefr. Tha hen han vil ai til aiz at ganga. tha ir han thau ful oc feld at thy mali …Tha en hinir ganga atr mals sum hennj sac kendu. Oc uilia ai fram leggia tha sculu men hana saclausa dyma. Oc skira thes mals En thair symin hana mith aithum. Oc takin hennj orth af baki sum a leghu …Tha en han gangr vithr et han mothr var Oc callr barn vara datt burit. Tha tharf ai henni fe fram leggia. En men vilia hennj mistroa um Oc engar hafr han ujtnis cunur thar sum mjth hennj varu tha en han i barnfarum war §. 3. …tha en ambætnu manz uerthr slict mal kient Tha leggir engin hennj maira fe fram than siex oyra penninga. Tha en han verthr ful. tha byti drotin firj hana siex oyra penninga. Oc leggi a bac hennj siex vintir sen malj ier intir

 

3. aff tiunt

Thet ier nu thi nest et thar a huer tithir hafa oc tiunt til fyra sum han kirchiu hafr garra. Oc bol var af anduerthu til scurat than prestr a firir hanum allan cristindom at veita. huart sum hann vithir tharf arla etha sithla §. 1. …So iru allir menn um satir. et firj mariu messu i. fastu scal huer mathr hafa tiunt sina fram reida bethi lerthum mannj sin luta. Oc kirchiu sen.j. rauki a huer mathr tiunta. Tha ma engin thet segia firir et ai sej tiunt berth sen mariu messa cumbr En eptir mariu messu tha scal prestr lysa um thria sunnudaga En a fiartha kirchiu durum atr luca oc tithr hepta firi kirchiu mannum til thes tima at tiunt ier all fram raid: Oc thriar marcr fylgia af thaim mannj sum aj vildj fyr tiunt sina fram raitha thitta aigu allir sykia saman Oc allir aigu at hafa. Sogna menn aigu thrithiung Oc kirchia thrithiung Oc thrithiung prestr §. 2. …Tha en laigulenningar far bort meth tiunt oguldnj af socn Oc i andra tha sekr hann sic at thrim marcum uithr prest Oc kirchiu. Oc kirchiu men Oc fyri en thau tiunt sina atr thau et sithar sei §. 3. …Tha en nequar vill siir kirchiu giera at mairu maki than hann fyr hafthi. tha scal hann giera af nju lutum En tiunt scal iemvel kirchia hafa sen lut sum prestr senn. thar til et hin nya ier vigth En sithan scal hann thar giefa tiunt sum hann kirchiu gierthi snimst. Ai ma hann sithan atr laupa til fornu En hann andra hafr gart nya Oc ai ma hann ganga fran hinnj fornu. oc til nyu sithar than a thaim daghj sum biscupr legthi wigslir a …tha en thaim tacr schilia um thegar um fyrsta ar etha annat. tha scal sielf vita mith aithi Oc kirchiu mannum tuem thaim sum hinjr vilia til nemna at hann thar i kirchiu gerth vari oc i wigslum Oc i allum lutum so sum andrir kirchiu menn …tha en fram iru gangnir thrir uintr etha thrim maira tha scal hann hafa bethj kirchimanna vitnj et hann thar mith thaim i gierth vari Oc prest senz vitnj et hann oc tiunt hafi thar esithan hanum af fyrtha so sum huer annara kirchiu manna §. 4. …Tha en mathr laigir acr etha engi yr annari kirchiu socn Oc iru engun hus a. tha scal hann corn tiunt querra laifa. thar sum acr var til scurathr En hoy etha umbla tha fyri hann haim Oc giefi thaim prestj tiunt af sum hann sykir tithir at Oc allan cristindom hafr takit af tha en hus iru a tha scal alt quert laifa. hafi than prestr tiunt af sum thar at kirchiu sitir Jem vel a thaun kirchia sen lut sum prestr senn
4. aff blotan

Thet ier nu thy nest et blotir iru mannum mier firj buthni Oc fyrnsca all thaun sum haithnu fylgir Engin ma haita a huathci a hult etha hauga. etha hathin guth huatki avi etha stafgartha …Tha en nequar verthr at thi sandr oc laithas hanum so vitni a hand et hann hafi haizl nequara tha mith mati etha mith dryckiu senni sum ai fylgir cristnum sithi tha ir hann sacr at thrim marcum vithr kirchiu menn En thair syct vinna. Thitta aigu allir sykia saman Oc allir aigu at hafa prestr oc kirchia oc kirchiumenn …Tha en venzl ir hanum a hendi tha standi hann firi meth siex manna aithj Tha en kirchiu menn vinna ai syct oc cumbr thet upp firi things menn tha veris hann en mith siex manna aithi Etha byti III marcr thingi Tha en thet upp cumbr firi landa alla tha byti tolf marcr landi en hann ai vindr mith tolf manna aithi firi standith

5. af prestum. oc prest cunum. oc thaira barnvm

Thet ir nu thi nest et prestr oc prest cuna Oc prest barn lerth tha iru slic at sleg oc at drapi oc at allum lutum sum bonda barn En hin olerthu fulgin mothur cynj sinu …Hittir mathr sacar at giera lerthr etha olerthr tha byti engin frammar firi annan than hans custr vindr at

…Tha en han döyr oc liauther hin lerdj sakar, tha biaudj han boot thegar, fyri thy at ey ma præster wider sakom sia, en hin si oschemder at taka tegar, en han wil, med thy at ey ier hinom ret lerdan man at wega, ella illan wilia wider han at haffua, …Tha en han will ey boot at taka, tha schal biera a tingh fyrj alla lydj, takj tar en han wil ellar radin allir lydir fyri Boot en si mader osaker. …Tha en han hempn at eyger so Budit, tha Byti han man at fullu werildj, och Allom landom XL marker …Tha en tweir bryder liauta sakar annar lerder oc annar olerder, oc wil hin lerdj Byta, en olerdj wil ey, tha leggi hin lerdj fram hafud lut sen taka i hender som allir landar til nempna, oc haffui helgh sidhan, en hin sie wider sakom som ey wildi Boot biauda, …Tha en werildj warder budhit, tha bytir hwar sen hafud luta. …Tha en hin lerdj liauter at sakom sia, som ey ma hempna, tha schal han boot tegar taka som i Budi ier.

…Tha en han ey wil Boot taka, vtan wil helder hempna, tha skal hin bierra a tingh fyrj alla lydj, taki en tar en han wil, ellar radin their fyrir fe, oc mader si osaker.

…Tha en han wil ey lerdum mannj Boot i Budi haffua, tha skal han ganga a tingh fyrj alla lydi oc kera thar siit maal segiandis, At iach ier lerder mader, och til guds tienistu wigder, iach ma ey y haggom standa, ella i oristu, Boot wildi Iac taka en i Budi warj, en scham wildj Iac nauduger tula. …Tha schulu landar a sia, noyda och man til hanom at Byta iem wel som han war noyder androm at Byta, fyri thy so et hwat tima prester at sia sakom, ella wider sia sakom vtan kristindomber warder spiltir.


6. af helgum daghum

Thitta ir nu thi nest at daga aigu menn alla helga halda tha sum biscupar hafa helga buthit. oc allir menn hafa withr takit Engin scal annat werc at gierra um sunnudag. Etha annan helgan dagh vtan tithir at hafa. Etha guz thianistu at lytha oc luf hafa at ritha um bo sett. seen messa ier sungin. etha tithir iru hafthar §. 1. …ai ma mandr maira a vagnj haua vm sunnudagh than punz thunga eptir yxna oyk. Oc halfs eptir hesti. Tha en maira hafr tha ma halda lassi hans til siex oyra oc thau byti hann siex oyra firi helgis brut. vtan thi at ains et nauth sinar til gangin. Oc lerthr mathr verthi at spyrthr. tha ma hann asia huat sum til threngr. oc lufa i kirchiu sonch senni. So et mathr verthi ai thar clandathr ella a vittr vm gar …Tha en withari wil aca tha laiti hann e vithr thann lerthan mann firi siir sum kirchiu socnninar a wal. en hann wil o wittr vera §.2. Til caupungs ier mannj lufat at aca mith garlacum mathnathi vstum. Oc smieri. Oc allum mielcmati. fiscum. Oc fuglum etha soythum thaim sum tha al a torghi selia. mith bacathu brauthi Oc ai meth mieli Etha cornj Oc ai mith varu annari. vtan hann hetj vithr bethi lassi. oc siex oyrum. sac. a halfa thann sum taki. En halfa prestr Oc kirchiu menn thair sum hann tha war i stathin tha en hann mith var takin §. 3 …Tha en mathr rithr oc raithr burthj tha ma ai than mann clanda etha sacan vm giara. En hann sielfr sitr a baki tha en hann hafr rus i tughi. etha lajthir mith byrthi tha ir byrth thaun tyc schielum. thear sum halfu pundi ier maira Oc thau fylgia en siex oyrar helgis brut §. 4 …vertr frels mathr etha cuna a verki takin vm sunnudagh etha annan helghan dagh. tha ier tyct werc thet alt sum thaun tha i handum hafa Oc liggi thau withr siex oyra aviti firi helghis brut. thet a oc halft than sum tacr. En halft a prestr. Oc kirchia Oc kirchiu menn §. 5. …verthr threl etha ambatn manz vm helgan dagh a verki takin tha bytir drotin firi thaim thria oyra En thaun yrkin. thria vintr sen mali ir intir

 

7. Af munca aigum

Thet ier nu thi nest en nequar verthr at thi sandr et hann haggr scogha firi muncum. Etha gartha nithr leggir. etha nequan main gierir vithr tha etha thairar aigur. tha liggir hanum withr bann Oc bot halfu mairi than bonda milli Oc hafi byt firi thet fyrsta thing sum thar varthr nest eptir …Tha en things at bithar tha liggia vithr thriar marcr landa sac. oc thau byti hann vithir tha at lagum. thau et sithar sei. §. 1. …Tha en nequar mathr giefr sic til clostrs barna lausan. Tha valdi sielfr aign sennj. huatki ma hana selia etha schipta mithan hann lifr Tha en hann doyr tha stez thrithiungr quer i clostri. En tueir lutir ganga atr vndir nithia tha en hann barn a tha waldi hafut luth sinum §. 2. …Tha en verelz mathr wil aign til clostrs giefa etha til kirchiur tha giefi tiunda luth af iorth aign sennj Oc ai frammar vtan thi at ains et nithiar lufin

8. af mann helgh

Thet ier nu thy nest et mannhelg a standa um dagha tha alla sum verchhelgir iru. fran thi et sol setr vm aftun oc til thes et lysir a thrithia dygri …Fiurtan daghar i iaulum iru i frith tacnir. Siau wicur i fastu. Oc all pasca vica. thrir gangdahar Oc all helgudaga vica …Drepr thu mann a thaim frithi tha byt thriar marcr …Sargar thu mann byt tolf oyra. Slar thu mith stangu etha yxar hambri byt siex oyra Nycchir thu mannj.etha rindr. etha i har tacr. etha mith nefha slar. tha byt thria oyra En i raithi ir gart …Firi threl bytir ai frammar than thria oyra. En hann blothugt gierir thar scal e byta sum gart ir. En ai thar sum hinn ier sum gierthi §. 1. …Prestr a tithir hepta Oc kirchiu durum atr luca firir allum thaim sum guz helg hafa brutith. Mith thi eth e fylgir bann helgis bruti. Tha scal yr bannj sla thegar so ir byt sum lagh segia. Oc kirchiu mannum thyckir rath vera …Allir aigu sac sykia saman Oc allir aigu at hafa. Socna menn aighu thrithiung i sac en annan kirchia Oc thrithia prestr hurvina sum ai cumbr landa sac i En landa sac cumbr huerghi i helgis brut vtan thi at ains et mandr verthi i kirchiu drepin tha liggia fiauratigi marcr vithr thet ir landa sac thar a proastr thriar marcr af firi banz mall §. 2. …Kirchiur iru allar iem helgar a landi en mandr verthr vegin i En kirchiugarthar iru thrir helghastir i lagh tacnir Thar sculu sakir menn helg hafa jem wel i prest garthi sum i kirkiugarthi thar liggia withr fiauratighi marcr. En sacr mandr verthr vegin i thairi helg …En sakir allar andrar thar sum smerj ieru oc ai cumbr landa sac i tha aighu kirchiu menn thrithiung. yr. en kirkia ann luth Oc ann prestr …Slar thu mann i kirkiu meth stangu etha yxar hambri. etha sargar j kirchiugarthi thar liggia siex marcr withr …Slar thu mann mith nefa j kirchiu etha schiautr thu manni etha j har tacr Etha j kirchiugarthi mith stangu slar. etha yxar hambri. thar liggia withr thriar marcr Slar thu mann mith nefa j kirchiugarthj etha tacr thu mann j har thar liggia withr tolf oyrar helgis brut …Thann a e. wigslum syrgia sum wigslir hafr brutit Oc thar schirt giera sum hann o schirt gierthi meth thrim marcum

9. af aldra manna frithi

Nv iru enn frithr andrir tuer thair sum mestu vartha et menn ulu mannhelg halda. thar liggr ai bann withr. oc ai biscup sac vtan thy at ains. et thet verthi a helgum dagj gart. thet ier aldra manna frithr. laupar a fiurtan natum eptir pascar. oc fem natum eptir mithssuumar Oc standr a tiu netr. oc tiu daga at huaru bragthi. laupr vm sola vpp gang. bethi af. oc a. …Drepr thu mann a thaim frithi. tha byt so miclu vereldi withr landa alla sum hinn ier dyr sum thu drapt. banda haldr thir engun fyr than thu byt hafr. Sargar thu mann etha ber a thaim frithi. tha byt thriar marcr …A thaim frithi ma engin firi andrum spiella huatki hus etha gartha. vtan hann sei sacr at thrim marcum

10. Af warfrithi

Nv ier enn warfrithr sithan hann laupr a halfum manathi firi aldra manna sethir. Oc standr a halfan manath eptir. A thaim frithi ma engin wirtha firi andrum huatki hest etha vxa mith thy et bondi tharf tha huern dag a acrum hafa vtan hann sei sacr at thrim marcum …Tha en gield ir manna millan oc ier lagrytt til gielz. tha wirthin annat bo hans soyithi etha cust. oc ai orta soythi sum hann tha vithr tharf

11. af thingfrithi

Thar ier enn sithan thingfrithr manna things menn aigu thingfrith sykia Tacr thu mann j har. Etha meth nefa slar a thingi tha byt thriar marcr firi thingfrith. Oc thau lagha bytr Slar thu mann mith stangu. etha yxar hambri etha sar vaitr. byt thriar marcr. …Drepr thu mann etha af hagg vaitr byt siex marcr. vtan thy at ains et mandr verthi at hemdum drepin §. 1. …Ai ma sacr mathr thingfrithi vm troysta. en ai ier aldra manna frithr

12. af haim frithi

Tha ir enn huerium mannj haima frithr sithan …Drepr thu mann haima j garthi sinum etha af hagg veitr. tha byt tolf marcr withr landa alla. oc andrar tolf hanum. Oc thau wereldi …Slar thu mann mith stangu etha yxar hambri Etha sar veitr. tha byt thriar marcar hanum. oc andrar thriar mogha oc thau laga bytr §. 1. …verthr husbondi berthr j garthj sinum. haima etha flaira fulc. tha tacr thann ann haim socn sum hoygstr ir oc ai flairin. En all sculu hafa lagha bytr

13. Af mandrapi

Thet ier nu thy nest en so illa cann bieras mith fianda rathi et mandr hittr mann at drepa. tha scal flya mith hanum fathir. oc sun. oc brothir. …Tha en ai iru thair til. tha flyin mith hanum nestu nithiar vm fiauratigj netr til thairj kirchiur sum allir menn hafa helg. j takkit. thet ir fartheim. och thingstethj oc atlingabo. thar scal hafa helg oc heli so j prest garthi sum j kirchiugarthi. …En sithan thet ier vt gangit. tha rithi thengat sum hann bandu will hafa dragit. oc dragj vm haim thorp thry. Oc so lang a scoga fran haimthorpum thaim thrim et. j mithiu mytis fran andrum haimthorpum sum annat vegscogs liggia En hann loyfi far af thaim sum aign aighu …Ai ma bandu draga vm thing etha caupung oc ai vm kirchiu maira than aina. Tha sum hann tilsykir. hafi sithan helg j bandu sinnj. oc sii withr annar. Oc dragi e a thaim frithi sum nestr ier eptir pascar. En thar til haldr hanum banda thaun sum hann tha drog en hann vandrethi hafthi ny gart. thet calla menn vatu bandu …Thaun banda sum dragin standr vm atmeli hana ma engin lasta sen atmeli ir vtj. §. 1. En mandr hafi sielfvald vera i bandu sennj. etha fara ut lendis til helgra manna sinar syndir at byta. hafi atta daga frest til schips at fara. oc fari so j frithi pilagrims ferth sina. Oc thegar hann atr cumbr. tha hafi oc atta daga frest fara atr til bandur sennjr j frithj §. 2. …Tha en mandr gierir til sacar j kirchiu socn thairi sum hann bor j tha flyj hann yr thairi. oc dragi annan steth bandu. oc thau thar sum huatki bor j mothir etha dotir etha systir …Kirchiu tha syki hann thau andra mithan firi thy so et ai magu thair bethir til annir att fara Tiunt tha fyri hann halfa thar sum hann tithir sykir. En half liggi quer at thairi kirchiu sum hanns bol war til scurat §. 3. …Tha en mandr gierir sacar j haim thorpi thi sama sum hann bor j tha flyi hann thegar thethan oc dregi annan steth bandu En hann frith wil hafa. meth thy et ai magu thair bethir j ainv haimthorpi boa §. 4. …Tha en ogutnjscr mathr drepr ogutnjscan mann tha dragi so bandu sum gutniscr. En hann a boli sielfs sins bor a gutlandi §. 5. …Biauthi bot mannj en hann orkar sen atmelj ir ut gangit oc latj at meli a milli. oc biauthi thrysuar vm thry ar. En hinn sei mandr o scemdr thau en hann taki at fyrsta sinnj. thegar buthit verthr. …Tha en hann wil ai taka at fyrsta sinnj. oc ai at andrv tha taki hann at thrithia. sen thry ar iru vt gangin wil hann ai tha taka tha scal biera a thing firi alla lythi. Taki en thar en hann wil. Tha en hann ai wil tha rathin allir lythir firi fe en hann sei mandr o sacr …Tha en hinn callar ai vera frest lithin. en hann callar vara lithin sum vereldi biauthr. tha hafr thann vitorth sum lithit callar mith thrim thaira manna schiellum sum mith hanum at garthi waru Oc bot buthu thrysuar vm thry ar. Oc viti thet mith tolf manna aithi. et e wari at meli a millum latit. …Tha en mandr wil ai vereldi biautha oc frestr iru allar lithnar. tha scal land hann frithlausan dyma. oc til dags vm manatha frest vereldi vtretta. oc hann sacan at siex marcum silfs vithr mals aiganda. oc athrar siex landi. So liggi oc thaim vithr sum ai haldr bandu sina. thar gangj oc engun byn firir et ai sculi alt upp takas

14. Af lutnum sacum

En vm lutnar sakir eptir fathur. Etha brothur. etha nithia. tha aigu allir withr at sia thar til et thair orca vereldi biautha. En hinn taki thegar. en hann wil. oc veri mandr o schemdr …Tha en hann ai wil so brat taka. tha scal biautha hanum thrysuar til iemlanga biera. oc sithan a thing firi alla lythi taki thar en hann wil etha rathin allir lythir firir fe en thair sein osakir §. 1. …Uela tueir vm etha flairin oc drepa ann mann. tha hafin thair allir aina bandu thar til et ann tacr vithr bana §. 2. …All thaun sum lutu aigu liauta. oc wilia hemna firi vngan oformaga. tha ir thet hemnat sum nequar af thaim hemnar firi hann huart sum heldr ir quindis mathr etha kerldis. thaun hemd standr so sum hann sielfr hemnj …Thaun wartha oc vereldi upp taka en erfingi ir vngr sen at thi mali ir cumit. et hinn ma biautha oc yr sacum loysas sum j hafr varit §. 3. …tha enn gutniskir mathr drepr ogutniscan mann oc orcar vereldi biautha tha tharf hann huatki vegsl etha bandur §. 4. …tha enn ogutnischir mathr drepr gutniscan mann tha haldr ai hanum banda. vtan thi at ains et hann vereldi vinnj buthit. §. 5. Tha en oformagi verthr mannj at bana tha ir byt at tolf marcum silfs §. 6. …Tha en cuna hafandi verthr vegin mith barnj oc orca menn aithum vppi halda en barn vari hennj quict j quithj tha vith thet hennar husbondi en hann ir til ier han ai til tha vitj thann sum hennj ier ner cumnastr mith thrim bolfastum mannum gutnjscum at samv socn. oc thar til so margum et tolf sein allir hennj iem burnir. tha bytir barnit at tolf marcum silfs oburit en hana at fullu vereldi

15. Af wereldi manna

Nu iru enn fram vereldi manna Gutniscs manz vereldi bytis at thrim marcum gulz. En hann ir at dauthum drepin …Aldra annara manna vereldi bytis at tiu marcum silfs. vtan threls vereldi at halffemtj marc penninga §. 1. Tacr gutniscr mathr ogutnisca cunu. tha bytis hann at fullu vereldi sinu. En barn fylgin fethrnj sinu at vereldi …Tacr o gutniscr mathr gutnisca cunv. tha varj huart thaira at vereldi sinu En barn fylgin fethrnj at vereldj

16. af banda wereldi

Gutniscs manz banda vereldi iru tolf marcr silfs. en ogutniscs manz at fem marcum silfs. oc threls at siex oyrum pennjnga. §. 1. …Allir iru iemnir at botum thar til et lima lytj can cuma. tha en lima lyti cumbr i tha ier ogutniscs manz hand etha fotr byt at tiv marcum penninga. oc so all annur misletj sum at vereldum bytas §. 2. …Drepr threl manz mann gutniscan. tha taki drotin oc laithi hanum bana bundnan i garth firi fiauratigj nata. oc niv marcr silfs mith. …tha en ai ier banj til tha gieldi tolf marcr silfs oc ai maira …tha en threl drepr ogutniscan mann tha byti drotin firj hann tuar marcr silfs. oc laithi bana butnan j garth fjri fiauratigi nata …tha en ai ir banj til. tha bytj hann fem marcr silfs Oc vinnj hanum siex manna aith et hann huatki varj j thaim scatha rathandi etha valdandi …vindr ai drotin aithi uppi haldit tha bytj fult vereldi. bethi gutniscan oc ogutniscan …tha en threl drepr threll tha vindr ai mann noytgat til thes et hann giefj bana at botum en halffemtj marc pennjnga ir. i buthi En threl than sum ort hafr mala tha taki frelsj firi kirchiu durum mith socna manna vitnum oc sithan varthr threll siir sielfr huat sum hann gierir

17. af osoythum

Vxj fastr oc fem vittra gamal bierir oc mannj tolf marca sac j garth en hann verthr mannj at bana §. 1. …Hest all binda En til bonda cumbr at fiartha staurgulfi fran lithstucki oc fiuggur stig fran darum manz tha varthar ai vtan frembra foti manninerar oc tannum en hann bitz …tha en thu j garth far etha til cletis tha bint vithr gafl. etha bac vegg. tha varthar thu ai frammar than athans var telt §. 2. …Galtr ir at thrithia en hann hafr thria vintra fastr gangit §. 3. …Hundr ir at fiartha hanum varthar e vm alt en scatha gierir aighi than sum wil §. 4. thaim fiaurum oquethins vitum varthar huer mathr i garthi sinum vithr tolf marca silfs sac …tha en oquethins vitr verthr sue vertharj manni at bana than gutniscum tha falla e tueir lutir af vereldi hanns en thrithiung byti hiin sum soythin a. thet calla menn crafar vereldi En oquethins vitr verthr mannj at bana etha lestir mann at limum thet al creifia oc ai hemna lagrythia til sum til annara gieldeta …tha en oquethins vitr vaitir mannj sar etha lastj tha fallin e tueir lutir af bot En thrithiung bytir hin sum soythin a. firi vtan hund bit tha bytir tanna spur huer at tuem oyrum til fiugura

18. ber mathr cunu

Ber mathr cunu so at barn spillis o burit. oc hafr thau quict i quithi verit. tha bytir halfu vereldi. tha en han kiennir thet mannj en hann dular. tha bindi han hann vithr mith tuem vithnum thaim sum hann sic scirscutathi firir a thrithia dygri et han berth vari. etha thaim sum vithr waru. oc thau bol fastum oc tueim quinna vitnum et barn vari sithan datt burit sen han var berth oc viti thet sielf mith siex thiautha aithi et thet quict vari §. 1. Cuna scal barns at gieta at mungatj hueriu leggi j kietta oc hafi ner sir. etha hafj barn j knium etha leggi j seng. Oc liggi sielf ner. So scal hueriun cuna vm thria vintra barnj gezlu veita …tha en nequar mandr verthr mith watha j thairu gezlu barnj at bana tha bytir hann vereldi fullu …tha en cuna leggir barn a gulf nithr etha i setj vartha laust etha leggir j seng oc varthr laust tha ir barn o byt huat sum helzt can at cuma …tha en cuna gangr thar mith barnj i seng sum drucnir menn liggia firir oc cufnar barn j thrangi. etha mith clethum. tha ir thau barn obyt. thau et han liggi sielf ner

19. af sarum

Gierir mathr mannj sar att etha flairin mundar diaupt tha byti mund huern at half marc til atta marca bethi a diauplaic oc a langlaic. oc halfu minna en ai ir mundar diaupt oc thau tharf lekis schep withr §. 1. …than mathr sum firj sarum verthr tha hafi witni af tuem rath mannum j sama hunderi oc ains lanz domera af sama siettungi oc sueri sielfr mith siex mannvm mith thaira vitnum. vtan thaira aith en bot ir mairi than thriar marcr …tha en thriar marcr iru etha thrim minna. tha ier thriggia manna aithr …tha en hann flairj sar hafr. tha suerj hann huat hann vil a ann etha flairin oc thau til sama bota §.2. …all hulserj iru byt at marc silfs §. 3. Sargar mathr mann mith knifi. tha bytir tuar marcr silfs §. 4. …Castar mathr at mannj mith stainj etha andru nequaru oc far sar af tha bytir thriar marcr §. 5. …Uerthr mathr berthr mith luca haggum so et synir slegir iru. tha bytir half marc huern slegh til fiugura oc thau mith sama vitnum sum til sara §. 6. …ier mandr sargathr ginum nas etha ver tha bytir tueim marcum pennjnga. oc thau litvan en atr ir groit …ier ypit so et ai cann hailna. tha iru fullar mestu bytr. en oyra halfu minna …Ma er etha litvan sia yfir thuera gatu sum ai hyl hattr etha hufa. millan barz etha brunar. tha bytir half marc silfs …tha en sia ma yfir thuert mot. tha ir marc silfs oc thau sara bytr §. 7. …Suarth sprang bytr at marc penninga …Schin hiernschal. tha bytir. tuar marcr penninga En ier hiern scal suigin etha rimnin. tha ir marc silfs …Sis a. himin etha hinna. tha ir byt. at tueim marcum silfs §. 8. …Bain huert sum i scalu scieldr ier byt. at marc penninga. til fygura baina §.9. …Huaifi bain huer sum bier elna langan thrath ifir fem elna huauga ri. ir byt at tuem marcum penninga huert til fiugura baina §. 10. …Fingir huert ir byt. at IIII marcum pennjnga. en thet af ir …thumlingr at tuem marcum silfs …tha en fingr ir lith starct so et engin ir fengir at tha ir byt so sum af sei §. 11. …tha en mandr ir at annj hendi lestr. Oc ma thau halda a suerthi etha siclj oc vindr ai vapnj vppi vegit tha ir byt at II marcum silfs §. 12. …tha en sundr ier than hels etha nacca tha ir byt at II marcum silfs. §. 13. tha ir oc byt at II marcum pennjnga. en han af ir §. 14. tha en af ir hand etha fotr etha auga uti tha ir byt. at siex marcum silfs huert thaira §. 15. …tha en mandr laicr at mannj. oc haggr af bethar hendr. etha betha fytr. etha bethin augun ut stingr. Oc lifr mandr en sithan. tha byti tolf marcr silfs huert thaira. §. 16. …Tha en nasar iru scurnar af mannj so et hann ma ai veria sicli etha snori. tha bytir oc at tolf marcum silfs §.17. …Tha en tunga verthr dragin ut af hafthi. oc af scurin so et ai ma mals withr at njauta. tha ir oc byt. at tolf marcum silfs. §. 18. …Tha en mandr verthr lestr at scapum so et hann ma ai barns fathir vera. tha ir byt at siex marcum silfs. vignjaurj huar …tha en bethir iru lestr. tha ir byt at tolf marcum silfs …tha en ir af mith scapti. so et mandr. ma ai hugunda njauta vtan sitiandi sum cuna tha ir byt. at XVIII marcum silfs. §. 19. Rif huert bytir at II marcum til fivgura rifia. §. 20. …Tielgia j hendi etha fotj. ir byt at marc pennjnga …Tha en maira bain ir sundr. tha ir byt at marc silfs. so foz sum handar. En lasta laust ir atr hailt. …Tha en lima lastir fylgia. tha bytir II marcr silfs. §. 21. hafr mandr syna. slegi a hendi. oc segr hana o nyta wara. tha viti mith samu vitnum sum til sara. …tha en ai iru synjr slegir. tha hafi than vitorth sum vers. §. 22. …thet ir handa lestr minstr. En ai ma thula varmt etha calt. so sum fyr. thet ir byt. at marc pennjnga. oc vitj sielfr mjth ain syri. §. 23. …Jer lythi lustit mannj yr hafthi mith synum slegum. et hann huatki hoyrir. hund j bandi. etha hanna a vagla. Etha mann en hann a durum callar. tha ir byt. at XII marcum silfs. oc viti sielfr. mith. siex manna aithi. oc mith samv vitnum sum til sara …tha en mandr verthr ainv oyra at lythi lestr. so et hann ecki hoyrir mith thi en hann haldr firi andru. tha ir byt. at VI Marcum silfs. §.24. …tha en oyra verthr mannj af hagguit. tha ir byt. at marc silfs. En verthr oyra lyt tha bytir. at tueim marcum pennjnga. §. 25. …Slar thu mannj tendr yr hafthi. tha bytir thu so huern sum hann dyrir ir. yfru fremstu tua. bytir at tueim marcum pennjnga huarn. En tha tua sum thar sitia nest. at marc pennjnga huarn En sithan huern. at marc pennjnga. mith bitum oc allu. En njthru tendr alla halfru legra ut oc ut .§. 26. …Tacr thu mannj j harr mith annj hendi. byt tua. oyra. …Tacr thu mith bathum byt half marc. §. 27. …Nyckir thu mannj byt tua oyra. …Schiautr thv mannj. byt tua oyra §.28. Slar thu manni mungat j augun. tha byt thunca. atta ertaugar. §. 29. …Sparcar thu mann byt tua oyra. §. 30. Slar thu mann mith nefa byt tua oyra. gangr thu vithr ainum tha hafi hann vitorth til fygura slegha. gangr thu ai vithr tha haf thu vitorth sum vers. §. 31. …Slar thu mann mith stangu. byt half marc. huert hagg. til tyggia marca. frammar bytir ai mandr fe sinu firi luca hagg. vtan lastir fylgin. thet iru lag guta. §.32. Schieg manz bytir so sum annur hardrag …loyski thet sum fingir ma a setia bytis VIII ertaugar …tha en tu ma a setia. tha bytis half marc. …tha en thumling latr til at thrithia. tha ir byt. at Marc pennjnga. …tha en loyski ir so mikit et lofa ma a leggia. tha iru tuar marcr pennjnga. …tha en huert har ir af tha bytir at marc silfs. En frammar bytir ai thau et huert har sei af dregit …tha en torfa ier mannj af hafthi haggvin tha ir byt at marc silfs §.33. …Scainir thu clethi manz. tha byt ifirclethi at oyri. Curtil at tueim oyrum. licvara. at atta ertaugum oc gier alt hailt clethi manz oc iem gut sum thet fyr war licvara callar serc. oc scyrtu. broc. oc hatt manz. thaun iru all iem dyr. huert thaira sum scaint verthr. tha en a harund cumbr. oc verthr sar. tha bytir thu bethi sar oc clethi §. 34. …Sari scal mathr vartha ypnu til iem langa. oc aina nat §. 35. …Uerthr mathr berthr mith luca haggum. oc liggr j seng samu so et hann ai gangr uppi millan. oc far thau forschiel. tha hafj fiugura bolfasta manna vitnj. oc thriggia domera af sama siettungj. oc thar til so marga et tolf sein …tha en hann aj far forschiel. tha hafi hans aruj vitorth mith samu vitnum. En gangr hann vppi mjllan. tha hafi vitorth sum vers §. 36. …Gierir mathr mannj vegthuera. tacr rithandi mann j baizl. etha gangandi mann j acslar oc vendir vm af gatv sennj. tha bytir thunca. VIII ertaugr. En gierir hann mannj vald. oc latr lengr fylgia. tha bytir thriar marcr hanum firi vald oc athrar thriar moga §. 37. …Bers threll manz vithr mann frelsan. tha hafi e hann hag tu gin ainv. tha ier thaira millan iemt …tha en threll far flairi than tu gin ainv. tha ir byttr slegr huer at tueim oyrum til fygura …tha en hin frelsi far flairi hag than att gin tueim tha ir hanum byt. at half marc huert til fygura. …tha en threl far nych etha ryst. etha rind. tha ir e hanum byt halfu sueuerthari than frelsum. …tha en j sara far cumbr. tha bytir iemdyrt sum frelsum til thriggia marca oc ai frammar. thunca bytir engin threli oc engum bytr oc threl thunca

20. Af allum lutum

En oformagar iru vngir eptir fathur dauthan. oc iru synir magandi menn. tha ma ai hin elzti schilias vithr hin yngsta. thau et noythas taki fyr than hann ir magandi. noytin af allu oschiptu thar til et hann ir femtan ara gamal. sithan taki hann vithr sciauthu oc scalum. oc liatar firir sir huer en thair ai wilia lengr saman vera. …tha en so takr noythas et iorth verthr til fythyr selia fyr than allir sein magandi. tha al festa aldra iemt. oc ai at fastu selia so elzta sum yngsta vtan thy at ains ai et nequar taki vngan oformaga til sina. huat sum hann heldr ier quindis mathr etha kerldis. oc giefi hanum fythu thar til et hann ir magandi tha haldr hann innj sinum luta thau et andrir verthin iorth til fythur selia §. 1. …Giftir fathir sun senn. oc doyr suninn oc laifr dydir eptir sic tha schulu thaar sitia j karls scavti. oc bitha luta senna. …tha en karlin doyr oc gangs eptir tha schiptin arfi at haftha tali dydir oc sunna dytrir …tha en synjr karls iru flairin. tha liautin suna dytrir eptir fathur senn …Samulund liauz oc eptir fathur mothur en han lifr lengr en sun §. 2. …Hafr erfilytia aign lutna. tha liautr huert sithan eptir annat j hueria quisl sum thet cumbr huart sum heldr sei linda gyrt. etha gyrthlu e mithan bloz ir til. …tha en gangs bloth alt. oc ir cumit vndir tua linda gyrta. oc ocumit vndir thrithia tha liautr atr j garth sama sum yr war cumit …tha en cumit ir vndir thrithia. oc iru allir thrir eptir sik tha stethz thar quert j garthi sum j ier cumit thau et gangis §.3. …Hafr erfilytia lutu lutna oc gangs eptir hana tha liautj than sum blothz ier nestr …tha en bathi iru iemner kerldi oc quindj tha liautj thau kerldj oc ai quindi §. 4. …thar sum gangs j garthi tha liautj dotir eptir fathur senn mythrni oc fathur mythrnj. …tha en fathur systrir iru giptar. etha ogiptar tha takin thar sett fathur mythrnj …tha en neccrar iru ogiptar tha takin attunda pennjng af fethrnj sinu thegar gield iru guldin §. 5. Gangs eptir mann. oc limnar enkia j garthi tha hafi at vppheldi j garthi til atmelis laup rygar. oc annan korns vm huern manath. en han ai doyr. etha giptis a fran …En thann custr sum hennj fylgir thar j garth tha taki slican yr garthi sum haan i quam §. 6. …Uerthr cuna gipt j flairj gartha oc far barn j flairum. tha liauti so barn sum barn mythrnj sitt. bethi aign oc oyra oc brythr takin upp firi samsystrir sinar. huat sum thar iru giptar etha ogiptar §. 7. …tha en cuna ir gipt af garthi mith haim fylgi oc gangs eptir han tha liautz atr j garth sama sum han af giptis …tha en gangiz ier j thaim garthi tha liauti nesta bloth huat sum heldr ier kerldi. etha quindi oc thaigin quindi lengra than a fiartha mann iru bethi iem ner tha liautj thau kerldi §. 8. …thet iru oc lag. et cuna liautr hogsl oc ith eptir bonda senn. sitir han lengr enkia j garthi meth synum sinum gangs eptir syni hennar fyr than atta ar iru ut gangin. tha taki marc penninga vm huert ar mithan synjr lifthu En giptis han fran barnum sinum lifandum tha hafi hogsl oc ith. oc ai maira §. 9. …Enkia thaun sum barnalaus ir. tha hafi herbergi en han wil j sama garthi sum han gipt ier j tha en han ai wil. tha hafi half marc pennjnga vm huert ar siextan ara. oc taki upp eptir thi sum ar litha. §. 10. En vm quinna lutu tha liautr dotir. etha dotur barn. tha en ai iru thaun til. tha liautr systir etha systur barn. tha en ecki ier thaira til tha liautr fathur systir. etha fathur systur barn. tha en ecki ier thaira til. tha liauti nesta bloth. a fiartha mann. oc ai frammar ier ai thet til tha standr quert j garthi meth nithium …Jer kerldi gangit sic. oc ier j qujnna luta cumit. huat sum heldr ier af brythr etha systr. oc iru bethin bloz iem ner tha liautin bethin §. 11. …Brinna innj tueir fethgar bethir. j ainu husi. druncna bethir a ainu schipi etha falla bethir j ainu vigi. tha ier systir iem ner sum dotir §. 12. …vartha synir flairin eptir mann. oc aucas af allum cann gangas eptir nequara. tha varin allir iem ner at lutum til fiartha. §. 13. …Huer sum sell sett fethrnj oc af hendis allu thi sum innan staurs ier. vari schildr vithr lutu mith nithium etha brythrum. oc vari j ogutnisca manna vereldi en synir hans varin j lutum. oc j lagum mith njthium En thair fa atr thriggia marca laigi §.14. Engin thysun far sic gyt til luta. vtan thi at ains et hann hafi athal gutnjsct. bethi fathur oc mothur. oc vitri thegar mith scri j etar manna scra thar til et thriar iru eptir sic allar gutniscar. tha liautr sun thairi thriggiu lutu meth njthium …Far gutniscr mathr thy barn withr gutnjsca cunu. oc gangs eptir hann oc loyfir eptir sic thy barn synj oc dytrir tha schiptin thaun fethrnjs oyrum at haftha tali mith athal dytrum. En thar iru til. iru ai thar til tha schiptin thaun sina milli at haftha tali fethrnjs oyrum …En far gutniscr mathr thy synj withr ogutnisca cunv tha fythi hann thaim thar til et thair iru magandi wilia thair ai lengr mith fethr vera. tha giefi thriar marcr penninga huerium thaira oc fulc vapn oc senga clethi faldu oc legwitu oc vengi oc femtan elnar cleis til gangcletha …tha en hann hafr thy dytrir tha fythi oc thaim thar til et thar iru XVIII ara gamlar hafi silefs wald vm gipta thaim en nequar baithis. en wartha thar ai giptar oc wilia thar ai lengr meth fethr vera sen XVIII ar iru ut gangin tha giefj Marc silfs hueri thaira oc seng. oc gang clethi. oc ko eptir emnum sinvm …Thy barna ret schal ut giefa allan mith kirchiu manna schiellum …Far gutniscr mathr thy dotur vithr ogutnisca cunu oc falz nequar vithr tha thy dotur tha hogsli hana mith IIII. Marcum. huat hann heldr ier gutnjscr etha ogutnjscr. En verthr mathr innj takin mith thissi thy dotur. tha loysi vndan hand etha fot meth III marcum silfs. far gutnjsc cuna thy dotur. vithr ogutniscan mann tha hafi sama ret sum nussi war sect §. 15. …Tha en mandr verthr innj takin mith gutnjscrj cunu einloyptri tha ma hann j stuch setia oc hepta vm thriar netr oc senda buth frendum loysin vndan hand etha fot mith siex marcum silfs etha latj af hagga en hann vindr ai vndan loyst …tha en hann ai verthr inni takin mith. vtan verthr barn hanum til handa burit. oc kennjr cuna mannj barn. En hann quethir naj vithr. tha taki hann mjth sir tua bolfasta menn af thairi socn sum tha var cunan j than barn war aflat. oc suerj so mjth siex manna aithi at thair aldri hoyrthin af thy malj orth etha ymil fyr than barn vari fyt tha fylgir hanum vitorth En han far tha tua bolfasta menn …faldir hann oc far ai witorth. tha hafi han vitorth mith siex mannum allum sir iem burnum. oc sueri thet et hann sei fathir at barnj En hann taki withr barnj sithan. oc withr mythir en hann wil tha en ai vill etha ai ma tha giefi hennj fult hogsl en han gutnisc ir …Uerthr gutniscr mathr innj takin mith ogutniscri cunu. tha far han thriar marcar af hanum. oc thoygi ellar vtan hann sei inni takin thar sum hennar seng ir oc hennar haim …Uerthr ogutnjscr mathr innj takin mith gutniscri cunu. tha byti sum athal gutnjscr …tha en hann verthr ai inni takin oc far thau barn meth hennj. tha giefj hennj hogsl. atta marcar oc fythi sielfr barn sett …En kennjr cuna barn hanum oc hann quethr nai vithr tha verj sic mith samv witnum sum gutniscr En barn fythin thair sum hogsl aigu upp taka fathir etha brothir en han ogipt ier …Far ogutniscr mathr barn vithr ogutnjsca cunv tha giefi oc hennj hogsl III marcr oc fythi fathir barn sett …tha en hann verthr inni takin mith. tha giefi oc thriar marcr thau et ai sei barn

21. gierir mandr hor

Gierir mandr hor tha bytj. III marcr thingi. oc siex marcar mals aiganda …tha en mandr gierir yfir hor lerthr etha olerthr. tha byti XII marcr landi. oc athrar tolf malsaiganda …Gierir giptr mathr hor vithr ogipta cunu. tha schal hann hana hogsla …Gierir laggipt cuna hor withr ogiptan mann. tha schal hann hana ai hogsla …Uerthr mathr innj takin mith annars manz cunu lerthr etha olerthr. tha liggi hanum vithr fiauratigi marcr. etha lif hans oc rathi thaun mals aigandi huat hann heldr vill. fe etha lif hans §. 1. …Luccar mandr dotur manz etha nequan hans varnath til festur vtan fathurs rath etha frenda. tha byti XL marcr mals aiganda thar hafi land. tolf marcr af §. 2. …Tacr mandr cunv etha moy ranj etha valdi. vtan fathurs rath etha frenda. tha rathin thair sum hennar mal rychta halsi etha vereldi hans en cuna ir gutnjsc thar hafi land tolf marcr af …tha en cuna ir o gutnisc tha rathin thair sum hennar mal ryckta. halsi hans etha X marcum silfs. thar hafj land. XII marcr af

22. Af quinna scam

Verthr cuna schiemd j scogi oc til symnjs noyd etha annan stath. tha laithi mann mjth opi. en han ai vil scam thula. oc fari thengat eptir sum hann far firir …tha en nequar hoyrir op hennar tha ma than biera hennj ful schiel oc all so sum hann vithr vari oc augum a sagi …tha en engin hoyrir op hennar. tha schirscuti han sic thegar vm fyrsta dygr thar sum han til byar cumbr oc segi namn manz. thaira njautr han oc schiela at en thaun duga vilia …tha en han lengr suelir oc kerir ai tha ir thigia best ifir than far tha witorth sum vers …tha en mandr verthr at slicu sandr oc fylgia schiel cunu. tha bytir hann gutniscri cunu XII marcr silfs. en ogutnjscri cunu fem marcr silfs oc ofrelsi VI oyra penninga …Uerthr firi laggipt cuna gutnisc etha ogunjsc. tha hafr hann firi gart lifi sinu. etha loysi sic mith so miclu vereldi sum cuna ir dyr …tha en cuna kennjr ai mann. oc schirscutar thau sic vm fyrsta dygr sithan hann til byar cumbr oc latz sithan hafa kient mann sithan lengra ir fran gangit. tha vers hann mith XII manna aithi. tha en han ier hauandi oc biers a thaim tima sum han scam sina scirscutathj tha aigi han vitorth mith tolf manna aithi oc vitnum thaim sum han sic schirscutathi firir …tha en threl manz gierir slict vithr gutnisca cunu tha vindir ai drotin mith vereldi vert hann vtan thi at ains at han heldr vili hafa vereldi than lif hans

23. vm quinna gripj

En vm quinna gripi iru lag thaun Slar thu tupp etha huif af cunur hafthi so et ai ier mjth vatha gart oc beras hafuth hennar halft tha byt marc penninga tha en beras alt tha byt II marcr. hafi han witorthr vm mith vitnum thaim sum a sagv huat sum heldr berathis alt etha halft …En ofrelscuna far slega bytr. oc ai maira §.1. …Slitr thu nast etha nestla cunur tha byt atta ertaugar. slitir thu bethi byt half marc tha en hann faldr nithr a iorth. tha byt marc. §. 2. Slitr thu snothir cunur tha byt half marc hueria til mestu bota. oc fa hennj alt atr witi sielf ner alt ir §. 3. …Schiautr thu cunv so et hennj stinqua clethi yr lagi thy sum thaun fyr varu tha byt atta ertaugar Stinqua thaun a legg mithian. byt half marc. Stinqua thaun so et sia ma kniborth tha byt marc penninga. Stinqua thaun so haut et bethi ma sia lend oc lyndir tha byt II marcr. §. 4. Tacr thu cunv vm bauglith byt half marc. En hann kera wil Tacr thu vm alnbuga byt atta ertaughar Tacr thv vm axlar hafuth. byt fem ertaughar Tacr thu vm briaust byt oyri. …Tacr thu vm ancul byt half marc. Tacr thu milli knis oc calua byt atta ertaugar Tacr thu vfan knj byt V ertaugar Tacr thu en handar mair. tha ir thet gripr hinn o haith verthi oc haitr fola gripr thar liggia engar fe bytr withr flestar thula sen thar til cumbr §. 5. …Tha en firi verthr o gutnisc cuna tha bytir thu hennj halfu minna gripi alla than gutniscri cunu. en firi ir cuna frels oc frith wet

24. af bryllaupum

Vm wagnjcla ferthir tha schulu ai flairin aca than tueir a huarum wagnj en magha raith ir af takin. thar singis bruth messa sum vngi mathr ier oc bryllaup scal driccas Sendi vngi mathr thria menn gin bruth sennj. oc bryttugha bithi thar sum bruth messa sings oc bryllaup drigs …En bryllaup scal driccas vm tua dagha mith allu fulki. oc giefar giefi huer sum wil eptir wilia sinum. En fyrnjngar iru af tacnir til bryllaupa hafa A thrithia daghi tha hafin sielfs wald vm at biautha atr drozsietum oc gertha mannum oc nestu frendum Minni sculu scenkias so marg sum husbondi wil firir mariu minnj En eptir mariu minnj tha hafi huer mathr haim luf oc ol bieris ai lengr. in. huer sum thitta briautr tha byti XII marcr landi. En huer sum o buthin cumbr til bryllaups etha waizlur ols tha gieldi III oyra. §. 1. Erfis gierthir iru allar af tacnar vtan huer sum wil tha giefi clethi oc scythi innan socna fulki eptir than sum fram ier lithin §. 2. Scarlath oc bladragning. sliti thet huer sum til ier oc engin maira til auki sen thet ier slitit huatki fornt etha nyt §. 3. Raithclethi oc raithwengi schierins ai smeri than j fiarthunga §. 4. …Thitta ir oc sempsic vm gutnjscar cunur et huer brothir. gieri rath firjr systr senni til giptur wil hann ai tha giefi hennj attunda lut af aighu senni til wp heldis mith scynjan nestu frenda oc socna manna so et han huergi oratlica firi gieri sinvm cust §. 5. …En vm o gutnisct fulc tha liautin tuar systrir gin ainum brythr …tha en falla cann syscana millan etha syscana barna tha schiptin so thi sum fethrnj: etha mythrnj tha en fiarrar gangir tha liauti than sum blothi ier nestr

Em vm farwegj manna tha iru lagh thaun a mandr aign huergin tafasta tha al hann sielfr at vita at ypna varst hur hann farvegh a tha en hann tafasta a. oc ypna varst. tha far hann ai vita a annars aign ypna. En hafr hann sielfr lucna. tha ma hann vita a annars ypna …tha en menn wilia giertha talautir innan giertha tha aigu thair quiar laifha femtan stjgha braithar. tha helga thair garth senn oc ai ellar …Gierthir mandr sir hagha yfir farweg manz tha gierthi hann hanum lith. en hin fari sum hann fyr for …tha en hann gierthir atr gatu manz yfir laga farueg manz tha gierthi than lith sum garthin a. oc than varthi lithium sum veg a

25. af scoga brigzlum

Brigthas tueir menn vm scog. tha al mandr hafa tu witnj. ligs vitnj. oc ortar witnj lathigs with garran. etha trothr clufit oc a stumbla legt. etha clappat quisti oc saman burit. oc thar latit thorcas til hafallar. thet ir ortar witnj fult …Uitorth hafi thann sum licswitnj hafr driaugarj at ort vm cring. an af thaim sum mest a schal fysti til aiz at ganga. wil hann ai. mith aithi vitna. tha dugin hans vitnj huargum §. 1. …En vm athal iorth schal oc hafa tu vitnj njthia vitni oc ortar vitni vm thria vintr ortar vitni bierint thair sum aign aighu a fasta brigthir than sum cring um a tha uitnin thair sum nest aigu vtan vm …Nithia vitnj bier ai nerari than fiarthi fran cumjn. §. 2. Tha en thaun mytas. athal iorth oc scogr oc myr. tha tacin Athal iorth tva luti oc scogr. oc myr thrithiung. …Scogr oc myr tha tacr halft huat. af dauf iorthu thar sum thaun mytas millan stumbla oc star thufur oc huatki ma thaira mith andru witna. ai scogr mith myrj. oc ai myr mith scogi §. 3. …lufi engin mathr andrum mannj hagga j o schiptum scogi etha agh sla j o schiptri myri. vtan hann sei sacr at thrim. Marcum withr mals aiganda. oc athrum thrim withr mogha …Dirfis engin mathr yrkia j annars manz scogi etha myri vtan thet sei tyct mjth schiellum sum hann mith far. an bol etha faru schiaut. En segr hann et hinn. o schellica hafi takit. tha vitni thet meth a syn §. 4. …Huer sum schatha far vm scog. etha athrar aighur. oc wil hann nequarum mistroa vm nequat. tha synj engin andrum ranzsac oc a syn vtan sac §.5. …Huer sum merkium spillir vtan staurs etha innan tha wari sacr at thrim marcum vithr mals aiganda. oc athrum thrim withr moga …Dirfis oc engin mathr gertha af o schiptri aign. vtan hann sei sacr at thrim marcum vithr mals aiganda oc en athrum III withr mogha §. 6. …Garthi a vartha huer thar sum hann giert hafr. than tagarthi sum ta fast a en than sum ai a tafast. tha varthar than mjthal garthi. thar bytir huer spiell sum hann garth a firir …tha en flairi hafa garth auman tha gialdin allir spiel sum ai hafa garth laggiertan Engin far haildir firir spiel sin vtan hann hafi sielfr laggiertan gathr …Ai ma wisa spiellum a annars garth auman vtan hann sielfr hafi gothan

26. af half gerthi

Baithis mathr half gierthi af mannj. tha al til segia hanum mjth granna vitnum etha kirchiu manna. oc schilin socna menn til lutar j samu siaunatum. liauti sithan sielfr mith granna vitnum En hinn ai wil vithr wara oc gierth thar sum thu liautr en hin hafi sithan atmelis frest fran luta daghi …tha en sithan cuma soythir j tha tac j hus oc lat ai ut fyr than hann spiel bytir. oc half marc fram setr til garz …Hafi giert j halfum manathi oc tachi atr veth sin ... tha en hann ai gierthir j halfum manthi. tha tappj sinnj half marc. oc thu tac atr til annarir half Marc. thar til et gert ier. varthi e spiellum mithan ogert ir. firi thi et garthr ir granna setr §. 1. …Huer sum tacr soyth j hus. tha anduerthi soythi til thes et hann til segr hinum mith granna vitnum sum soythin a vil hann ai sithan soyth sen ut loysa. tha hafi sielfr scatha en soythr ir verri. etha dauthr meth allu. tha en allum ier laglica til segt tha anduerthi than sum garth a auman §. 2. …tha en mandr a osoythan oc laupr j at laggiertum garthi. tha al mannj til segia mith granna witnum. oc bithia soyth senn hepta. tha en hann sithan gierir scatha. tha al taka soyth i hus. oc hann byti spiel sum soythin a. §. 3. …Briautr uxi band hailan garth thau et hann ai sei laggiertr. tha bytir thu spiel. tha en hann laupr yfir tha bytir ai en ai oc garthr laggiertr ier §. 4. …tha ir uxi at lagum heptr en horn band ir a. eptra foti. oc so vm horn §. 5. …Engin garthr ir laggiertr vtan hann sei meth tueim bandum bundin oc half thrithi elna haur til yfrsta banda oc thau firi thaim soythum sum yfir laupa oc ai firir suinum etha firir theim soythum sum vndir scritha §. 6. …Gasa etha grisa gieti huer sielfr en garthr ir laggiertr firir §. 7. Haggr mathr innan giertha oloyfins oc acr til. tha wari sacr at thrim marcum withr aiganda. oc athrum thrim moga En bier hann yr haim til sina. tha wari sacr. at atta ertaugum. oc e hailt atr …Brestr axul a gatu etha annat raithi tha haggi sac laust j annars aign en hann ai sielfr a so ner et hann sia ma oyc wagn. etha rus oc kerru §. 8. …Rifr thu garth manz upp so et thu briautr yfrsta banda tha. byt half marc. En rifr thu annat staurgulf. byt VIIII ertair rifr thu thrithia byt IIII ertaugar. Rifr thu so brat sum lithzmeli sei tha byt tuar marcr oc ai frammar. oc gierth atr garth hans iem gothan. oc iemlangan sum hann fyr war oc wartha scatha emen ypit ier §. 9. …Tacr thu with manz etha garz virki etha timbr j scogj. byt VI oyra. tha en hinn hafr til gatur fyrt. tha iru thriar marcr. en hann ecki laifir sett atr oc fai hanum alt sett aigit atr iem gutt oc iem mikit. en thu verthr sandir at. viti sielfr mith aithi ner alt ier

27. Af sauthi

Sauthi varthar huer sum hann j garthi hafr. vtan thi at ains et hiaul liggi a ethi felli dur tha varthar thann sum fran ypnu gangr grafr thu sauth j engium etha aign thennj tha gier gang oc gatu iem gotha fran sum til ellar varthar thu soythi manz en hann watha liautr

28. af aigna caupi

Aign ma engin selia vtan thrang rekin til. tha segi til scyldasta meth socna mannum oc etar mannum oc thair scynin huat til threngr …En huer sum giefr pennjnga a aign. vtan thissa scynian. tha hafi firi giefit penningum sinum. oc byti tolf marcar landi. oc athrar XII scyldum mannum. thaim sum rypta. En aign ir aldri lagcaupt. vtan meth things manna scynian. oc afrathr frammj standi vm atmeli §. 1. …Meth samu witnum scal oc festa sum caupa §. 2. …Scipta menn aignum. tha lysin a thingi scipti sinu. so et bethir sein withr tha en nequar mistror thaim. tha ranzaki j sama ari §.3. …tha en ai vinna scyldir menn caupt aign af thaim sum selia tharf. tha caupin quislar menn. etha etar menn mjth samu scyn sum seth ir. En aign caupis aldri vtan etar §. 4. …Tha en thair menn hafa aign sum ai iru j ett gutniskir etha ogutnischir. oc thorfu selia. tha selin thaim sum liauta aighu en thair efla. efla ai thair. tha caupin hunderis menn j sama hunderi sum aign liggr j …huer sum thitta briautr. buti XII marcr landi §. 5. …tha en fierar mathr caupir than nesti. tha scal afrath fram setia a hunderis thingi. thi sum aign liggr j oc hinum laglica til segia sum vtan thngs ier fyr enn afrath fram seti firi hans socna mannum sum afrath a taka …Sel mathr aign sina tha takin afrath bethi qujndi oc kerldi sum thet liautas a. oc ai thair sum noyta mith hanum. En aign caupin thau nithiar etha quislar menn. wilia ai thair. tha iru quindis menn nerari than vtan menn …En sel mathr aign sina oc caupir andra mith sama verthi til macs sir. thar gangr ai afrathr af …Jorth ir oc aldri afratha laus. vtan thi ains et allir lythir selin. etha han verthi at vereldi guldin. etha marc laigi at haim fylgi amala thingi vt lufat. etha at thiaufgildi guldin …Jru brythr flairin etha brythlingar. oc hafa scipt. etha athrir scyldir menn. oc selia ymsir aign sina. tha taki engin thaira afrath af athrum. vtan than sum thaim ier nestr. oc haldr sennj aign §. 6. …Sitr mandr j hers handum oc gieldr firi sic iorth etha aign sina. tha ier njthj nestr atr loysa en hann wil. oc fe firi gielda sithan hinn haim cumbr …Sitr bonda sun i hers handum etha oformagi tha ma engin hann dyrari loysa than. at. III marcum silfs. vtan thi at ains et vmbuth sei til fathurs etha frenda. oc hafi thrithiung at a vagst. slict sama fe sum hann galt En witorth far hann ai frammar. than. til III marca silfs. en tha tacr a schilia …En hinn sum lutna hafr aign oc ai ir oformaghi. hann gieri sielfr mal firir sir so sum hann withr ma cuma. thet standr sum hann sielfr gierir …thaun iru lag landa milli et ut lendingr loysi aldri dyrari mann gutniscan. than at III marcum silfs. vtan hann hafi vmbuth fathurs etha frenda. oc taki thrithiungs a vagst eptir fe sinu …tha en brothir far mith fe osciptu oc cumbr j hers hendr tha loysin brythr hann. oc mith fe o sciptu tha en hann far mith fe schiptu tha loysi sic sielfr …Brythr aigu brothur af hers handrum loysa e mithan o scipt ir thaira millan §. 7. …tha en nequat gagn biers ainum til handa frammar than andrum etha verthr fyndr authin tha aigu allir hafa e mithan o scipt ir …tha en brythr veria aign o scipta. oc drepr ann thaira mann tha varthar sinum vercum huer thann bytir sum drap §. 8. …Engin gutniscs manz sun far schipt af fethr thoygi et hann baithis vtan thi ains et fathir wili etha giptis mith fathurs wilia …tha en hann scipta vill tha taki upp hafuth lut senn af oyrum at rechning. en fathir hafi bol sett o schipt. oc giefi syni thaim landz laighur af. oc hafuth lut senn. oc raithi sielfr firi sir fara huert hann wil …tha en thair hafa bol flairin tha fari sun a nequat thaira. oc at recning en hann vill so frammarla sum fathir scynias ai oratha mathr …tha en ogutniscr mathr hafr synj ogipta. etha gipta. tha fain aldri scipt af fethir sinum. vtan fathir scynj oratha mathr

29. af gieldum

…Huer sum gield gerir orathlica. tha firi gieri sinum lut. oc ai maira. en engin gieldi gield eptir hann dauthan frammar en hans custr vindr at

30. af uethium

Hafr thu veth takit af mannj firj sant gieldeti. tha stemni hanum til kirchiur. etha til things oc loysi atr at laga frestum etha wirthin socnamenn. etha things menn

31. af thingum

Thitta ir oc sempt sic et thing all scal byria halda firi mithian dagh. Rathmenn sculu retta a hunderis thingum huer sum ai cumbr af thaim firi mithian dag. tha byti thria oyra thingi …tha en engin thaira ier cumin vm mjthian dag tha varin sakir at III. marcum vithr than sum fyr bier mal upp. oc athrum thrim moga ... En domar dymins ai lengr. oc aithir lyptins ai lengr en sol setr. huer sum thitta briautr byti thingi eptir thy sum thing ier haut til …Sacar engar ma siettungr sykia hoyrin than til III marca. En thrihiungr til siex marca. oc land alt til tolf marca. …Jru stefnur vm aignir. tha varj lagfeldr thann sum ai cumbr at sama tima sum thing al halda

32. af fear crafi

Can fear craf vertha manna millan. tha far engin hoygrj lag af andrum than til siex manna. en thaim cann a scilia …En vm aigna dailu. til XVIII manna. En daila ir til. marc. gulz so. oc thau et maira sei tha en thaim schil a. tha sculu thet wirtha hunderis rathmenn vtan aith et daila sei til marc gulz. oc taki nu fystu stemnu vm manatha frest af thairj …tha en hann wil atr segia tha segj atr firi half manath fram til thrithiu …tha en daila ir minnj. en til. marc gulz. tha scal taka VI manna stemnu fyrstu vm halfan manath tha en hann will atr segia tha segi atr firi siaunata frest. oc flytj vm siaunata frest athra fram til thrithiu en stefnur ma ai lengr flytia vtan beggia vilia

Aff manna Kaupi

Kauper tu mans man i gard thin ta Royn han vm VI. daga, en a siaunda geld thu werd ella ater leyd en thir ey at gies. …Tha en hin wil ey ater taka som seldi, vtan wil tik wider halda med formala, en tu haffua schuldir oc ater leyda: hwat som thir at gatis wer ella Beter. …Tha en thu haffuer schiel schielom gin: thet at tu schuldir ater leyda at frestom, en thir ey at gatis: ta haffuer thu witord som ater leyder, oc lagum fylgir. Tha en tu haffuir man lenger: oc wiltu sidan ater leyda, sidan frest ier wt lidin, oc kallas tu haffua tan for mala gart, tha haffuir hin witord som at laghom seldi, gelt tha werd hinom, oc haff thet tu ficht: …En sidan schal sali warda fyri trim lastum, Brutfalli, oc Bed roytu, wardar om ny oc nidan, tha en fran beyni werkir, ta wardar till at melis oc sidan fyri brigsl allan alder. …Ta en han warder brigder i heldi, ta huti thu sala thin oc leyd hanom a hand, gieri han ta man thir heimulan, ella fai ather tir werd so mikit som thu hanom fyrir gafft. …Tha en ider schil vm, hin kallas mid mala haffua selt: en tu kalas med fastu kaupi haffua kaupt. ta haffuer oc tan witord som med fastu kaupir, oc laghum fylger.

33. Caupir thu vxa

Caupir thu uxa tha royn hann vm thria daga …lastir fylgia hanum tueir. ann en hann ai dragr. annar en hann briautr §. 1. …caupir thu ko tha royn hana vm thry mielc mal …lastir fylgia hennj tueir an en han sparcas so et ai ma mulca annar en han mielc stulin ier

34. Caupir thu hest

Caupir thu hest tha royn hann vm thria daga. oc laith atr mith lastj en thu nequan findr …laistir fylgia hesti thrir. thann ir ann. en hann star blindr ier. Annar en hann bitz. thrithi en hann frembru fotum sparcas. tha en thu hann lengr hafr. tha tacr ai sali withr thaut lastir fylgin vtan hann sielfr wili

35. af hestj

Tacr thu hest manz j baitu etha annan steth o loyfis hinum sum a. oc rithr mjth etha acr mith. tha byt III marcr mals aiganda. oc athrar III moga. En thu verthr sandr at et thu abaki wast. oc. fa. e hailt atr §. 1. …Tacr thu hest manz withr garth bundnan oc laifr engin atr. tha byt oc thriar marcr mals aiganda. oc athrar thriar mogha. vtan thi at ains et thu mjstakit hafr. oc annan querrant laift. tha en thu mjstakit hafr. tha byt. VIII ertaugar. oc cum hanum hailum atr firi thrithia dygr

36. Af schipa getzlu

Um schipa getzlu iru lag thaun. Caup schip thet sum thretan iru rangr j oc thrir bitar thi varthar mandr at strandu utj §. 1. …En byrthing scal reka ginum stuch etha rif. etha ginum bul withr hus thet sum thiauth sufa j .... laas al at wara. oc lykil than sum husfroyia bierj etha husbondi …Rekendr sein aj lengrin than thrir stelkir oc fiarthi hamar. veghi stelkir huer tuar marcr. etha vecki vm thriar rangr. oc af sia tha varthar ai §. 2. …Hittir mandr myndrickiu vartha lausa at strandu utj tha aighi thann sir at attu sum a hittir. En hinn ir huergj so ner et hann op hans hoyrir en hann thrysuar hafr ypt §. 3. …Bat ir ecki yr varnathi aighi huer sum will …tha en mandr tacr manz bat. at stathum. oc far mjth. tha bytir hann so sum hann rithi hestj manz

37. af ranzsacan

Cuma menn mannj til garz oc baithas at ranzsaki. tha ma engin ranzsaka synja. wil hann granna sina vithr hafa. tha all bitha thaira. en ai will mannj o schiel biautha nemnj sinn mann huar in at ganga. laus gyrtr scal inn at ganga. oc capu laus sithan ranzsaka scal …tha en mandr syniar athrum ranzsakan. tha iru o hailig dur hans oc far enga bot firir. thau et ai hittis fulj innj …tha en innj hittis nequat thes sum men iefa vm. tha scal at fangum spyria. gangr hann withr thegar oc segir fang sin. tha al laithznum fylgia. oc royna fang hans. fullas hanum schiel thar sum hann fyrstj til schiautr tha ir hann verthr at thi mali …tha en hann ficch af andrum oc wissj ai et illa war fangit tha tacr than withr sum hann a hand laithir …en hann ir tha fran laus …tha en hin dular tha tharf hann schiela withr thaira sum vithr warv thaun schiel bita hann en hann ai vindr mith laghum firj standit §. 1. …tha en mandr bier mannj fula j garth. oc j hus thet sum las ir at oc wil so mann firj ratha tha hafj firj burit allu thi sum hann bar …En sithan tha bytj hann wereldi hanum so miclu sum hinn ir dyr sum hann a hand bar. oc III Marcr thingi. thar til et gutniscr mathr verthr firj tha bytir hann tolf marcr landi

38. af thiaufa reth

En vm thiaufa reth tha iru lagh thaun huer sum stiel tua oyra etha tueim oyrum minna tha bytj siex oyra. snattan bot …Stiel hann millan tyggia oyra. oc marcar silfs tha scal hann thinfyra. oc merkia oc til wereldis dyma …Stiel hann sithan en hann merctr ir thau et minna sej tha scal hann hengia …Stiel hann til marc silfs etha maira tha scal hann oc thau hengia

Stiel trell mans oyri ella oyri minna, tha Byti hwar drotin fyri han III. oyra. En hin kumber sielffer vp typti som typtit eiger. …Ta en typti ier meria than oyri, ta haffui e han fyrsti set ater, oc trigildi sidan so mikit som tar til biers som typti war: …Stiela fleirin trelar an oyri, ta Byti hwar drotin trigildi fyri sin trell en han ey kumber sielffuer typti vp. …Tha en tiauffnader ier ey alder til, ta scahl wita tan som tiauffnadin misti huru mikill han war : oc than thi at eyns et hus ella laas wari til brutit .... Tha en ey ier vndir lasi takit, oc huaski ier til Brutit hun ella hell, ta taki han trelin oc fresti han, oc leggi engin wider lagh fram, kumj Bain heilom oc Brustheilom ater drotin til handa, oc Byti als enchti fe fyrir: than en han enga saghu aff haffui. …Ta en agripir ier engin til vtan wesl eyn, ta schal leggia fram wider lagh ofresta mans. …Kuma oc heilom ater oc Byti VI. oyra fyri baugband VI. oyra: …i nauger seger nauduger, thet han ey walder. §. 1. …far mader med agripi til gars, oc kennir treli mans typt: tha schal drotin ransaka lata oc sielffuir trell sin Binda, oc ey fyri standa ta tarff ey trigildi gelda. …Tha en mader will ey sielffer trel sin Binda, ella ransaka lata, oc hittis tan thar fyli innj, ta geldi han trigildi hinom som typtit atti han haffer tha vp kumit. …Ier tiauffnader so mikil et ey winder trigildi fyri guldit: ta schal hin haffua trelin som typtit atti, ey ma han oc meira fyri stiela tan sielffum sir. …Kumber annar vp typti, oc taker tiauff oc Binder oc ey han som typti atti, tha schal han haffua funder laun, attunda lut aff, Bade aff tiaufi oc alagi. §. 2. …Ier trel a laupstighi, oc ier lyst eptir at kyrckio, ella a tinghi, ta ier. tan muslegu mader, oc Byter engin trigildi fyri than som stiel mat at siir: vtan sett schal hwar ater haffua, en til ier. …tha en ietit er, tha fullar thet engin fyri muslegu man. …Tha en trell warder ater fangin, tha loys han ater fyri II. oyra a landi: oc fyri III. oyra en han a fluta komber, oc fyri halff mark en yr lands syn komber: …than schal man ater loysa, som schipit atti, vtan thi at eyns, at lagrekat wari: …Tha en han haffuir handom kumit a gripi naqwara, ta schal gripi ater loysa som trelin atti. …Tha en schip war lagrekit ella vndir lasi takit, tha loysi than schipit ater som trelin atti, oc so gripi alla som han handom a quam oc toygi frammar tan til III. marka. …Tha en han bort lauper a schipi wardalausu, ella a haffi nider sinker, so et hin mister trel sen som atti: ta geldi tan trell, som schipit atti: §. 3. …Warder naqwar mader bundin agrips laus: tha schulu thet schuda trir radmen, oc hoyra hans ord, hwat han ier schylder ella o schylder: …teir III. radmen schulu wara aff hunderi sama: ella sama settungi: teir schulu witna thet som teir hoyra han ier schulder ella oschylder, so oc en agriper ier:

39. af oquethins orthum

Oquethins orth iru mannj fiugur thiaufr. oc morthingi. rauferi. oc casna vargr En vm cunu iru fem thiaufr. oc morthingi. hordombr. oc fordeth sciepr. oc casna wargr …tha en mandr verthr firir slicum oquethins orthum tha scal fara haim til garz hinum sum thaim hafr melt. oc stefna hanum til kirchiur mith schielum. oc bithia orth sin atr taka. thaun sum osinum iru melt j strithi etha vpp dryckiu. …tha en hann dyl. tha sueri mjth thrim mannum firi socna mannum et hann aldri thaun orth melti …vindr hann ai aithi uppi haldit. tha byti hann III oyra oc symj mann mith thrim manna aithi at kirchiu …Bregthar mathr mannj slic oquethins orth firi socn aldri etha athingi. etha a stefnu oc far asannat gart tha byti hann hanum thriar marcr oc syma hann mith siex manna aithi a thingj. thitta scal sykia at lagha frestum so cunu sum mannj

40. af sma filethj

Cumbr omerct sma filethi til manz tha hafi til kirchiur. oc til ains things. kiennjs thet ai atr. tha latj wirtha. oc taki thing laun af. oc schipin socnar thi sum yfir ier

41. af suinum

Cvma storarj sujn til manz than smagrisir merct etha omerct tha scal hafa til tyggia thinga. oc thrithia thrithiungs things. oc hafi ertaug um huert thing kennjs thet ai atr tha wirthin socna menn oc schipin thi sum yfir ier

42. af bolambum

Cuma bo lamb til manz tha hafi til tyggia thinga oc thrithia thrithiungs things oc haiti vpp vm thry ar oc taki laun eptir thi sum thrithiungr hafr fyr wana hapt. en thet sum thar aucas af. tha hafi thann sum fythir

43. af fastum wethuri ocliptum

Cumbr fastr wethur o cliptr til manz tha taki ertaug firj heptalauns kennjs hann ai atr tha taki so launs sum firi annur lamb

44. af fastum wethurj cliptum

…Slippr fastr vethur cliptr laus eptir symonjs messu iude. tha hafj firj gangit sielfum sir til thes tima sum menn hafa wana haft at laust lata. thau scal atr biautha hinum sum slepti mith hans socna manna witnum …tha en hann wil ai atr loysa tha hafj than sum fich. oc leggi a merki sitt mjth sielfs sins socna manna witnum

45. af gaitum oc buccum

…Buccum oc gaitum scal upp haita vm tu ar so scal atr loysa gait firj siex pennjnga a hueriu thingj. oc buch firj ertaug §. 1. …Nautum oc russum scal upp haita at tueim thingum. oc thrithia thrithiungs thingj vm thry ar. kennis thet ai atr a fyrsta thingj tha scal wirtha oc thau upp haita oc hafj tuar ertaugr firj thing huert …thaun naut etha rus sum nytia ma tha nyti mith socna manna kennu oc farj ai til wisbyar mith vtan rithi til thins meth etha laithi oc leggi af sathul. oc bindi so fierri Et mot stucca magi sia mith allum upp hailzlu soythum

46. af merki

…Huer sum amerki gierir annars filethi vtan thet sei caupt etha at haim fylgj giefit. oc verthr thar sandr at tha bytj III marcr

47. af acrum

…Hafa flairi menn acra saman oc wilia sumjr liggia lata oc sumjr sa. tha rathin thair sum maira aigu oc segin til firj mariu messu j fastu huart thair heldr wilia liggia lata etha sa §. 1. …En schiptas land boar vm. tha hafi VI. penninga firj laups land than sum bort far. af thaim sum thar cumbr a firj acra tha sum hann ai far sa. oc rymin thair vm hoyslet. huer firi athrum so margra lassa rum sum bol gieldr at marcum

48. af rofnacrum

…Huer bondi sum sethr hafr tha loyfj laups land til rofn acrs vm huert ar …En setha laust fulc sum hus hafr. tha hafj halfs laups land til rofn acrs. oc than lati oyk til sum aign a …huer sum ai haldr thitta tha warj sacr III oyrum withr socn …En hujlik socn sum ai ryctar thitta tha varj sak at III marcum en a thing cumbr

49. af afreki

…Hittir mandr hafrech a landi tha hafi attunda penning huern af fynd …hittir hann a flutj vtj oc tharf withr schips oc ara. etha hittir hann a hafs butnj oc tharf withr croch oc kexi. tha hafj thrithiung af fynd sinnj …tha en hann hittir yr lanz syn tha hafi halft af thi sum hann hittj

50. af eldi

Cann so illa at bieras et scathi schin af thaim eldi sum gieris j scurstainum etha j eld husum. oc fliaugr j annan garth at scatha. tha byti III Marcr. En scathi ir til III marca. tha en flairj garthar fa scatha tha litin allir withr thar III marcr

51. af bieru eldi

…tha en scathj schin af bieru eldi. tha bytj halfu wereldi sinu than sum bier. tha en af oformagha scin slict. tha gieldi than sum wisar

52. af broa gierth

…thet ir oc semp sic et broa scal vm huert ar j allum socnum huilikin socn sum ai broar tha byti III marcr thingj

53. af scutj

…thet ir oc sempsic en schut tharf schiauta til landz tharfa tha scal schiauta at marca talj. bethj af aign oc af oyrum. oc ai af garrum gersemum

54. af warthi

…Uarth al sitia huer sum ier tiughu ara oc haldi wapnum uppi oc allum scyldum oc gieldi warth pennjnga j pascha wicu

55. af husum oc husthiauthum

…Huer sum setr hus nithr vtan socninna luf. tha warj sacr III marcum withr socn oc rymj hus upp j sama arj §. 1. …Huer sum takr hus thiauth vtan socnjnna luf. tha wari sacr at III oyrum

56. af byrslu fulki

…Alt byrslu fulc som a bondans brauthi ier gangr thet bort ohelgan dagh af garthi oloyfis sins husbonda tha laifi atr ertaugh um dag huern af sinnj laighu oc fulli dags huerk atr §. 1. …Alt setha laust fulc j socnum. tha hafi engtj gin melj et thet ai sculj byrgia seth mith bondum. oc hafi siex penninga af laups landi firi corn oc fem penninga firj rug oc hagra oc fythi sic sielft oc segj bondi til mjth schiellum huer sum thar gin melir tha warj sacr at oyrum III

57. af icornum

…Huer sum far at icornum firj simonis messu iude oc eptir mariu messu j fastu. byti III marcr. en farj engin innan staurs vtan luf aiganda

58. af herum

…Farj engin at herum mith gildrj eptir mariu messu j fastu Etha firj symonjs messu jude vtan hann hetj withr III marcum

59. af scaflj

…Thitta ir oc semp sic et scafl alt scal hafa helg til yfru mariu messur huer sum thitta briautr bytj kirchiu mannum thria oyra. af thissu hafj halft thann sykir …Briauta oformagar tha bytin halfu mjnna

60. af messu fallj

…Thet ir oc gamal retr et vartha messv fall vm sunnudag. Etha annan helgan dag. tha scal prestr byta proastj III marcr. oc athrar thriar marcr socnjnni …tha en messu fall wartha vm fria dagh etha annan messu dag than sum nju leccior lesas. etha hafas. tha byti prestr XII oyra. proastj. oc athrar tholff socnjnnj

61. af duflj

…Dufl ier af takit. huer sum duflar tha warj sacr at thrim oyrum withr socn …wil ai socn sykia tha bytj socn III marcr thingj §. 1. …thet ir oc semp sic et thet iru lag. sum hier ir scrifat j thet sculu allir menn halda …tha en nequarar at byrthir cunnu thar uertha sum ai hittas hier j tha sculu thar slitas mith domera talj oc thet sueria et thet sein ret guta lag oc sithan scrifas hier j

Hitta ier thet sum nylast war takit vm loyski…Jer loyski maira en lofj hyll thet bytis at marc silfs …Jer huart har af tha bytis at tueim marcum silfs

vm scohga

…Huar sum haggr j manz scoghum innan staurs. etha vtan. oc acr til. byti thriar marcr penninga. oc gierj hailt atr …Huer sum rifr manz garth. et aka ma ginum. tha byti III marcr penninga …Huer sum far oloyfis yfir manz aighu byti III oyra. Rifr mann gluggv a garthi manz byti samulund §. 1. …Um festu aigur allar. tha loysins. etha wirthins j sama littryggum. etha festins thar sum thar cumnar ieru §. 2. …Huer sum firigier thriggia marca laigi at thrang lausu. hafi firigart sinum halsi. oc cuna hans kirchiu rumi sinu. oc standi atr j staplj §. 3. …Magum oc wagnjclum schenkis ai maira. En thry minnj. oc engtj car maira en half scal gangi j at mestu. oc huer sum thaim misfirmjr. bytj tuj byt. oc tolf Marcr landi

af quinna reth

…Um quinna reth ier oc sempsic et nauta bo sculu taka til femta banz rus. oc lamb so sum thar j garth flyttu …All gylning ier af takin vtan tassala …Gyltan cupar scal brenna hur sum hann hittis …Gullat oc silkis band. annur than slungin. iru all af takin. Gylt kar oc belti gamul ier lufat at hafa slit sum thet ier. oc engun til auca. …Tuar marcr gulz scal fylgi wara. oc ai maira. ai ma maira giefa. oc ai maira baithas …Bladragnjng ier all af takin. oc pell. oc ma ai gipta gartha millan. vtan meth hujtum lereptum …Scarlath ieru oc af takin. engin ma scarlath caupa huarki nyt etha gamalt. oc engin ma thet meth giptu giefa gartha millan. …Silfr band oc kurtil bonathr ier oc af takin …Burghan withr bya menn ier oc firj buthin caupi engin maira en hann theghar gieldr eptir. huar sum nequar af thissum brjautr. bytj. tolf marcr landi



Source Guta Lagh ISBN 91-972306-1-8





On 18 May 2014, at 16:21, Dicentis a roellingua at gmail.com [gothic-l] <gothic-l at yahoogroups.com> wrote:

> 
> By Chance I can speak Swedish at a decent level and I understand this website, I entered a random Swedish word which means "to live",  "bor", the result however didn't give me any Gothic words. Instead, this seems to be a dialect from Götland, however this dialect may be related to Gothic in some way, we are actually looking for the Gothic language and not another language, even if it's close. The only close language which could be useful for a reconstruction of Gothic are old German dialects spoken in that time, The lay of Hildeb rand in Longobardic can be used to construct a Gothic word order, because we unfortunately don't have one from the Bible of Wulfila, the Skeireins, the Gothic calender or other sources.
> 
> The website also states: 
> 
> Nu kan du enkelt hitta i de gotländska ordböckerna
> Vi har lagt in grundformerna av de gutniska orden tillsammans med deras svenska betydelser.
> 
> Now you can only look in the Gotlandic (from Gotland) dictionaries
> We have placed the basic forms of the Gotlandic words together with their Swedish meanings.
> 
> 
> 
> 

-------------- next part --------------
An HTML attachment was scrubbed...
URL: <http://listserv.linguistlist.org/pipermail/gothic-l/attachments/20140518/43b0549e/attachment.htm>


More information about the Gothic-l mailing list