LL-L "Help needed" 2004.03.05 (01) [D/E]

Fri Mar 5 15:24:53 UTC 2004

======================================================================
L O W L A N D S - L * 05.MAR.2004 (01) * ISSN 189-5582 * LCSN 96-4226
http://www.lowlands-l.net * lowlands-l at lowlands-l.net
Rules & Guidelines: http://www.lowlands-l.net/index.php?page=rules
Posting Address: lowlands-l at listserv.linguistlist.org
Server Manual: http://www.lsoft.com/manuals/1.8c/userindex.html
Archives: http://listserv.linguistlist.org/archives/lowlands-l.html
Encoding: Unicode (UTF-8) [Please switch your view mode to it.]
=======================================================================
You have received this because you have been subscribed upon request.
To unsubscribe, please send the command "signoff lowlands-l" as message
text from the same account to listserv at listserv.linguistlist.org or
sign off at http://linguistlist.org/subscribing/sub-lowlands-l.html.
=======================================================================
A=Afrikaans Ap=Appalachian B=Brabantish D=Dutch E=English F=Frisian
L=Limburgish LS=Lowlands Saxon (Low German) N=Northumbrian
S=Scots Sh=Shetlandic V=(West)Flemish Z=Zeelandic (ZeÃªuws)
=======================================================================

From: Roger Thijs, Euro-Support, Inc. <roger.thijs at euro-support.be>
Subject: LL-L "Help needed" 2004.03.04 (04) [E]

> From: Kenneth Rohde Christiansen <dheghnom at hotmail.com>
> Subject: Vissevasse
> What does vysevaze mean here? Any relation with Danish "vissevasse"?
> (deu. Wisch(i)-Wasch(i)) ~ vrÃ¸vl, vÃ¥s ~ rubbish!
> I read it in Reynke de Vos.
> Grymbart sprack vort: Â»nu klaget de haze
> Eyn mereken vnde eyne vysevaze.
> In Danish we say "vissevasse' for "rubbish", like

I tried to find the corresponding text in the Flemish version.
The Flemish version is geographically positioned in the area of the "Land
van Waas", the "Vier Ambachten" and the "Oudburg" (Ghent) areas. Nowadays
the North-East of the Belgian province of East-Flanders and the East of
"Zeeuws-Vlaanderen" in the Netherlands.

I quote from when the story about the hare Cuwaert has just being being told
(I presume this is the corresponding event referred to above).

Some versions:

1. p. 86-87 in:
Van den vos Reynaerde, hertaald door Karel Jonckheere,
Met een inleiding van [..] Gysseling.
1979, Brussel & Amsterdam, Manteau,
ISBN 90-223-0656-9, 313 pp.
Bilingual: Old-Dutch - Dutch
1.a
173 Doe spranc op grimbert die das
174 Die reynaerds brueder sone was
175 Mit ere verbolgentliker tale
176 Her ysengrin en weti wale
177 Ende ets een out blispel
178 Viants mont seit selden wel
1b
Toen sprong op Grimbert de das,
die de zoon van Reinaerts broeder was,
en sprak met een verbolgen blik:
- "Heer Isemgrim, gij weet als ik,
dat een oud spreekwoord leren doet:
uit 's vijands mond klinkt zelden goed.

2. p. 18-19 in:
Reinaert de vos, naar de oudste berijming uit de twaalfde eeuw,
en opnieuw in 1834 berijmd door Jan Frans Willems,
ingeleid door [..] Hellinga,
1964, Den Haag, Bert Bakker / Daamen N.V.
derde druk (eerste druk: 1958)
No ISBN, 229 pp.
Bilingual: Old Dutch - 19th century Dutch
2a
Doe spranc up Grimbeert die das,
die Reinaerts broeder sone was,
met ere verbolghentlike tale
'Here Isengrijn, men weet dat wale
ende hets en out blijspel
'viants mont seit selden wel.'
2b.
Hier sprong Grimbaert op, de das,
Die een neef van Reinaert was,
(Broeders kind), en riep verwoed:
"Zo, Heer Isengrim! dat's goed!
Maar wij weten 't daar en boven:
Vijands mond zal zelden loven.

3. Van den Vos Reynaerde,
Het Comburgs handschrift,
1991, Leuven Davidsfonds
ISBN 90-6152-750-3, 248pp large size,
Contains a reproduction in color of the manuscript, a diplomatic
transcription and comments. We quote only from the transcription:

177 Doe spranc up Grinbert die das,
178 Die Reynaerts broed(er) sone was,
179 Met e(er)e v(er)bolghenlike tale:
180 'He(er)e Ysengrijn, me(n) weet dat wale
181 En(de) hets een hout blijspel:
182 Viants mont seit selde(n) wel.

4 Reynaert den Vos
oft Der Dieren Oordeel
Facsimile van het rond 1700 in de drukkerij van Hieronymus Verdussen
vervaardigde volksboek.
[.. Vanzandvoort ... Wackers ... Geeraedts...]
1988, Antwerpen & Apeldoorn, Bergmans
ISBN 90-70959-16-X,
39 pp introduction
64 pp facsimile of an old printed version (not dated) in gothic character
setting. Some characters are only partly printed, and this makes it
difficult to read from a facsimile.

Doen seyde Grimbaert den Das
(Die Reynaers Neve was) met
eenen grammen moet: Heer Ise-
grim / dat is seer qualijck ghesproken/
men seydt ghemeyneijck s'vyan(?)d'(?)s
verwijt / is haet ende nijt: [...]

I annex the lemma "Wissewasje" from the WNT CD-ROM.

Regards,

Roger

Annex:

WISSEWASJE â€” WISJE WASJE, WISJEWASJE â€”, znw. onz., mv.  -s. Redupliceerend
klankwoord (vgl. viezevazen) met onduidelijke  herkomst. Nfri. wissewasse,
eng. wish-wash, wishy-washy; hd.  wischiwaschi, wischwasch. Voor eenige
oudere etymologische  beschouwingen zie STOETT3 nÂº 2463 [1916]. In den vorm
wissewasje met assimilatie van den inlaut uit wisjewasje. In het  mv. van
dezen laatsten vorm in de 17de e. soms met een s-suffix aan  zoowel eerste
als tweede lid.
I) Als znw.
1) In toep. op onstoff. zaken: zaak van geringe waarde of belang,
beuzeling, bagatel. Veelal in het mv.
a) In het alg. || SEWEL [1691]. V. DALE [1872 Â®]. â€” Men moet al dobbelen
kruys om kruys, en 't eene so wat tegens 't andere stellen. Dan moeten wy,
en dan sy altemet eens deur den hekel passeren, 't sal wel gaen, Treckje
selven sulke wisjes wasjes niet eens aen, Kl. v.d. Pasquilm. 9 [1674].
Vergelijk eens onze Dichters met de Fransche in hun onderwerpen, 't zijn
altemael wissewasjes daer de Fransche van zingen; alles is deftig daer de
onze van handelen, oorlogen, veldslagen ... of Historiestukken, Br. a. R.M.
v. Goens 1, 192 [1766]. Hij maakt dus ieder een wijs dat het niet om het
lijf heeft, dat het is een wisje wasje, een bagatel, GALES, Twee Redev. 38
[1795]. Moest het niet ... de patiÃ«nt zijn, die zich beklaagde dat zijn arts
hem voor alle wissewasjes een visite aanschreef? Hoe het zij, Dr. Deluw
maakte zich gereed om naar dit wissewasje van mevrouw van Alpijn te gaan
zien, BEETS, C.O. 115 [1839]. Dat de burgers van Jeruzalem nu eens elkaar
moesten verstaan en ophouden met al die harrewarrerij om wisjewasjes,
VERMEYLEN, Wand. J. 25 [1906]. De geachte afgevaardigde uit Assen heeft,
sprekende over de simulatie, het voorgesteld, alsof ik zou willen, dat de
arbeider voor elk â€žwissewasjeâ€ naar den dokter zou moeten loopen en zich
ziek melden, Hand. St.-Gener. 1910-'11, Tw. K., 2437 a.
b) Uitlating of woorden met weinig inhoud, waarde of belang;  kletspraatje.
Ook in toep. op sterk vormelijk of complimenteus taalgebruik  met
pejoratieve beteekenisnuances als â€˜gekunsteldâ€™, â€˜niet oprecht  gemeendâ€™ e.d.
en dan zooveel als: fraaiigheidje, mooi praatje; gekheidje. || MARIN
[1701]. â€” Dat men dan alle lange klause schout ..., Men kan, mit al die
wisjes wasjes, niet an 't end, van de zaak, komen; Op veul zins en weinig
woorden word altijd goe acht enomen, Daar dat lang teemen de Auditores (bij
een tooneelstuk) maar verdrietig maakt, GRAMSBERGEN, Hart. v. P. B 1 rÂº
[1650]. Dat de ziele, dat edelste deel der menschen, daer mede (t.w. met
â€žeen stil bederfâ€) bezet en besmet is, dat en zijn geen wisse-wasjes; gheen
praetjes, van over end' te slapen, DE BRUNE, Bank. 2, 8 [1658]. Wil je
Fransch spreeken, spreek Fransch, maar met volk dat in die Taal is
bedreeven. Maar als je Hollandsch spreekt, laat die wisjes wasjes dan weg,
BERNAGIE, Belach. Jonker 26 [1684]. Ik vermaan je, laat je niet door wisje
wasjes, en schoone beloften blinden, BERNAGIE, Debauchant 10 [1686]. â€žGy
denkt zeker dat ik dry jaren lang op een fransch pensionnaet ben geweest om
onbeleefd en bot te blyven? Die jonge heer is eene kennis van my ....â€ â€žWel,
wel, Siska! Zyt gy niet beschaemd om zoo veel wisje-wasjes te maken met den
zoon van uw vaders baerdkrabber?â€ CONSC., Siska v. R. 83 [1844].
â€” In een toep. waarbij wsch. door verkorting slechts het eerste lid  werd
aangewend. || Gisteren seyde mij Mary, dat hij veel wisjes met haer elcke
reys maeckte, en haer geseght had: Wil you go along with me? I have a great
deale of money, C. HUYGENS Jr., Journ. 2, 471 [1695].
c) Twist, oneenigheid van veelal geringe beteekenis; geharrewar.  Vaak in de
verb. wissewasjes maken, twist verwekken, twisten. || V. DALE [1872 Â®]. â€”
Gij, Pieter, moet uwe Driften beteugelen, en om verder geen wisjewasjes te
hebben als wij aan Boord zijn, zult gij uw Beminde het Mans kleed, dat voor
Lodewijk was geschikt ter hand stellen, N. Alm. v. Louw en Krelis [1774]. De
baljuw (was) door P. F. â€žgetergdt en gesegd zoo door W. d. L. als door W. V.
... neem het er nog eens af, en die beyde ook geraden waren geene
wissewasjes meer te maken, bedreygde het er te zullen laten afhalenâ€, SMIT,
Regentendagb. 538 [aangeh. woorden 1785]. Om alle wissewasje voor te koomen,
heb ik DominÃ© afgeraaden aan Professor te schryven, WOLFF en DEKEN, Leev. 5,
269 [1785]. Hij zoekt altijd wisjewasjes te maken, il cherche toujours Ã
susciter des querelles, KRAMERS, Ned.-Fr. Wdb. [1862].
d) In de verb. (een) wissewasje(s) bakken bij, met  (zekere vrouw), een
liefdesverhouding of avontuurtje met haar hebben. Sinds  lang veroud. || Ik
(zeyd Helena) bid ook aen u mijn gast! Gewaardigt u, dat gy na dese sluyer
tast! Ik hebse self gemaekt; en droeg die als een dasje, Doe juyst, als
Paris, by my, 't eerste wisjewasje Quam backen; en ik droegse naderhant niet
weer, V. RUSTING 1, 628 [1693]. Een darde soorte van den uwen, Heeft sich
bemoeyt, om, voor sijn lijf, Een schone jonge vrou te huuwen; En dan
verhuurde hy hymlijk, 't wijf, Om wisjewasjes mee te bakken; En sy, sy is'er
mee vergult: So wort het horenbeest sijn sakken, En haar het onderlijf
gevult, 2, 3, 173 [1698].
2) In toep. op stoff. zaken: zaak van geringe waarde, kleinigheid.
Specifieker ook: klein geschenk, snuisterij. Veelal in het mv. || De
Konstapel ... zag aan de overzyde van de rivier een' oude vrouw, die op eene
allerjammerlykste wyze weende .... Ten langen lesten werd zy een weinig
bedaarder, bood hem haar hand aan en beval dat hem de twee varkens zouden
gegeven worden: tot erkentenis wilde hy haar de waarde dubbel daar voor
wedergeven, maar zy wilde zelfs het geringste wisjewasje niet aannemen,
HAWKESWORTH, Reizen 87 [1774]. Dewijl het Betje's jaardag is, heb ik haar zo
wat wisjewasjes van kanten, en linten, naar de mode gekocht, WOLFF en DEKEN,
Wildsch. 3, 85 [1793]. De mensch is overal zoo gemaakt, dat hij zich zoekt
te verheffen, de een boven den ander. Dit bragt de Koningen en Vorsten op
den inval van dit huismiddel; ten einde de gunstelingen of verdienstvolle
mannen te betaalen met linten en wisjewasjes, V. WOENSEL, Rusl. 296 [1804].
Verzoek haar, die breuk tusschen haar gemaal en u weÃªr te heelen, en ik zet
al wat ik bezit tegen een wisjewasjen, zoo zy niet u nog meer in gunst
brengt dan te voren, V. LENNEP, PoÃ«t. 11, 251 [1854]. Het verblijf hier is
vrij eentonig en toch zou ik de plaats met weemoed verlaten. Men raakt
gehecht aan zijn huis, honden (4), apen (3), kippen (nooit geteld) en andere
wissewasjes die de kern van het leven blijken te zijn, V.D. TUUK, Pen in Gal
138 [1871].
3) In toep. op pers. Veroud. maar nog gewest.
a) Iem. met weinig benul; dom, stom persoon; sukkel. || Zoo dra als die
nette diertjes door haar strikken, krullen, lonken, en quikken, den een of
den anderen in haar net ... gevangen, en een kind twee of drie om de ooren
hebben, zyn het de oolykste slooven, vuilste wisjewasjes, regte
sleeplendens, en de onnutste taddens, die men met geen tang aan zoude
tasten, V. SPAAN, Louwtje v. Z. 15 [1700]. Kees. Dag Waaltje, met jou
Kermiskasje. Rarekiek. Dag dromm', brui heen, jou wissewasje, V. HOVEN, H.
Kermis 31 [1715]. E. Och, moeder lief, 'k ben immers zoet. R. Is 't myn
schuld, dat ik kakken moet? C. Die dorst heeft, mag die niet eens drinken?
Cristyn (moeder van E., R., en C.). ... Ik raak voorwaar myn zinnen kwyt,
Met deze kleuters en pistasjes, Een trits bescheeten wisjewasjes, ALEWIJN,
J. Los 12 [1721]. Wat, djanter! wat is het dan? .... wissewasjen als ik ben!
ik die geloofde zoo wel in het menschelyk hart te konnen lezen; ik, die zoo
veel zag en ondervond toen ik acht jaren en zeven maenden als dragonder in
oostenrykschen dienst was â€” ik zou my hier misgist hebben? WILLEMS, Nal. 208
[1811].
b) (Antw. en Brab.) Pers. met een onstandvastig karakter;  veranderlijk,
lichtzinnig, onbezonnen mensch. || Wiezewaasje, ... lichtzinnig,
veranderlijk, onbezonnen mensch, SCHUERM. [1870]. CORN.-VERVL. [1903].
II) Als tusschenw.
4) Als uitroep ter uitdrukking dat men het oneens is met wat iem. doet  of
zegt of dit wil relativeeren. Veroud. || Wat redenen ick sprack, ick hoorde
niet uyt Jasje Als tut, tut, wisje wasje: In 't ende wierd' ick gramm, en
stiet hem in een plasje; Doe seide ick op mijn' beurt, gaet henen, wiss je
wass je, HUYGENS 2, 243 [1655]. Daer was bij dit schip noch een lootsschuyt,
die mede ordonneerde aenstonts van boort aff te steecken, waer op dito
makelaer Rietvelt tegens den lootz sey, â€žwissie wassie blijff jey hier maer
bij ons, daer is niet een bruy aen gelegenâ€, Verbaal Amb. Wassenaar-Duiv.
e.a. 96 [1685]. Wisje wasje, al lang genoeg gespeeld, Laat ons wat ander
vermaak neemen, BERNAGIE, Debauchant 32 [1686]. D. Myn vertrek van daag, dat
had zy niet verwagt. R. Is het dan niet van daag, zo laat het zyn te nagt.
Kom, wisje, wasje, 'k zal die boodschap wel bestellen, En in haar droefheid
vaak een uurtje gaan verzellen, V. HALMAEL 3, 3, 29 [1711]. Wisjewasje! ik
zou 'er eens meÃª lachen, Nonsence! I would laugh at it, SEWEL [1766].
Samenst. Wissewasjepraatje, beuzelpraatje. || De laatstgenoemde
(kroeggasten) (begonden) zoo wat baggatellen, knapuilen, en
wisjewasjespraatjes voor den dag te brengen, alleenlyk om met eerstgenoemde
Kinkels aan den Wartel of questie te geraken, V. SPAAN, Louwtje v. Z. 140
[1702]. Ik lach wat met je wisje wasje praatjes, V. EFFEN, Spect. 2, 222
[1732].

================================END===================================
* Please submit postings to lowlands-l at listserv.linguistlist.org.
* Postings will be displayed unedited in digest form.
* Please display only the relevant parts of quotes in your replies.
* Commands for automated functions (including "signoff lowlands-l") are
  to be sent to listserv at listserv.linguistlist.org or at
  http://linguistlist.org/subscribing/sub-lowlands-l.html.
=======================================================================