LL-L "Etymology" 2005.05.18 (01) [D/E/LS]

[Lowlands-L]

======================================================================
L O W L A N D S - L * 18.MAY.2005 (01) * ISSN 189-5582 * LCSN 96-4226
http://www.lowlands-l.net * lowlands-l at lowlands-l.net
Rules & Guidelines: http://www.lowlands-l.net/index.php?page=rules
Posting: lowlands-l at listserv.linguistlist.org or lowlands-l at lowlands-l.net
Commands ("signoff lowlands-l" etc.): listserv at listserv.net
Server Manual: http://www.lsoft.com/manuals/1.8c/userindex.html
Archives: http://listserv.linguistlist.org/archives/lowlands-l.html
Encoding: Unicode (UTF-8) [Please switch your view mode to it.]
=======================================================================
You have received this because you have been subscribed upon request.
To unsubscribe, please send the command "signoff lowlands-l" as message
text from the same account to listserv at listserv.linguistlist.org or
sign off at http://linguistlist.org/subscribing/sub-lowlands-l.html.
=======================================================================
A=Afrikaans Ap=Appalachian B=Brabantish D=Dutch E=English F=Frisian
L=Limburgish LS=Lowlands Saxon (Low German) N=Northumbrian
S=Scots Sh=Shetlandic V=(West) Flemish Z=Zeelandic (Zeêuws)
=======================================================================

From: Luc Hellinckx <luc.hellinckx at pandora.be>
Subject: Etymology

Beste Ron (en anderen),

Regarding n-deletion in Dutch, I would like to show you the article that Dr.
M. Schönfeld wrote in his book: "Historiese grammatika van het Nederlands".
OK, it dates back from 1932, but Schönfeld was certainly an authority in the
field of linguistics. Unfortunately, it was written in Dutch. Here follows:

Lange vokalen, ontstaan uit korte + nasaal voor scherpe spirant.

a. In 't ogm. hadden zich dergelike vokalen al vroegtijdig vóór de χ
ontwikkeld; b.v. got. brāhta, þreihan, þūhta; zie daarvoor §§ 4,7, 9.
b. In tegenstelling tot dit alle germaanse dialekten omvattend en dus in
gemeen-germ. tijd vallend verschijnsel had hetzelfde vóór f plaats in 't
owgm. behalve in 't ohd. Het bekendste voorbeeld hiervoor is: ndl. vijf,
eng. five (oorspr. de verbogen vorm), fri. fiif: got. fimf, hgd. fünf.
Evenzo b.v. os. hāf 'lam': got. hamfs; ndl. zacht (met later verkorte
vokaal: §29): hgd. sanft.
c. In tegenstelling tot het onfrk. en het ohd. verdwijnen de nasalen in 't
os., ofri. en ags. (dus in de zgn. invaeoonse dialekten) ook voor þ en s
onder rekking van de voorafgaande vokaal; vandaar b.v. eng. mouth, other,
tooth; us, goose tegenover ndl. mond, ander, tand; ons, gans en hgd. Mund,
ander, Zahn (uit ohd. zand); uns, Gans. Ook buiten het eigelike nasaalloze
gebied vindt men echter soms vormen zonder nasaal. Algemeen verbreid is zuid
(ook - vermoedelik uit het ndl. - hgd. süd); alleen in enkele plaatsnamen is
de oude vorm Zonder- bewaard (Zonderveld, Zonderwijk in N.-Brabant; vgl.
hgd. Sundgau in de Boven-Elzas, maar vooral Kalten-Sundheim naast
Kalten-Nordheim in de Rhön). Verder ndl. duist 'stuifmeel', eng. dust 'stof'
tegenover mnl. donst, ndl. dons, hgd. Dunst. Andere in dialekten, soms
alleen in toponymica bewaarde, van ouds nasaalloze reliktvormen leveren
gewichtig materiaal tot het herkennen van een ingvaeoonse onderlaag op
frankies gebied. Zo in de eerste plaats uus (uis), uze (uize) (tegenover
ons, onze: pr. pers. en possess.), dat o.a. in de Zaanstreek en op Marken,
hier en daar in Zeeland en in de Vlaamse kuststreek uit vroeger of later
tijd is overgeleverd. Maerlant b.v. gebruikt uus in rijmen, Melis Stoke kent
use, Brederode uys. Voorts noord- en zuidholl. mui (gron. mude) en het
toponymies o.a. uit Holland, Zeeland en Zuid-Nederland bekende
Muiden, -muiden. Dan de dialektiese, een enkele maal ook in het wèstmnl.
voorkomende vorm mnl. swide en de oudgentse naam Engel-suit tegenover
gezwind, got. swinþs; vgl. nog za. swiet 'buitengewoon, voordelig'.
In de verbinding ans werd de ă in de ingvaeoonse dialekten tot ŏ gerond,
vóór de nasaal verdween; de hieruit ontstane ō moet men dus bij ons
terugvinden als oe (§59). Inderdaad vindt men relikten met oe: zuidholl.
boes 'deel van de koestal': ndd. banse 'korenschuur', verwant met got.
bansts 'schuur', dat alleen met een ander suffix is gevormd. Dan Oes(t)geest
bij Leiden, gemeenlik ten onrechte Oegstgeest gespeld; oudtijds
Osgeres-gest, bij de persoonsnaam Os-gēr = frank. Ans-gēr. De ō is bewaard
in Oosemunds-kerke [eens in de huidige Oranjepolder bij Oostburg
(Zeeuws-Vlaanderen) gelegen], bij de persoonsnaam O(o)s(e)mund uit
*Ans-mund-; vgl. ook de persoonsnaam Os-dei. Vgl. ook owvla. Goesvoorde,
ghosevorde (gans-ford) e.a.

Opm. Men vergelijke eng. goose; tooth; other; soft; en zie ook § 29 Opm. 1.

Bij de hier besproken groep behoort waarschijnlijk niet ndl. -aar 'ander' in
veel gebruikte pronominale verbindingen (elkaar, mekaar, d'n een en d'n
aar), tegenover en naast 't zelfstandige ander; immers hier is de a-klank
bewaard en bovendien is in 't mnl. de samentrekking nog zeer ongewoon; -aar
is dus veeleer als een soort van allegro-vorm uit ander te verklaren.
Volkomen op één lijn met -aar/ander staat Rarep (zoals de plaats in de
volkmond heet) naast Ransdorp (in Waterland); ouder Randorp, Randerdorp,
waarnaast sedert de 16de eeuw Raederdorp, Ra(e)rop. Een derde voorbeeld,
maar met andere klinker, is de oudnndl. pluralis kijeren (keijeren); de vorm
is in de kinder- en huis-taal ontstaan uit *kijnderen (kinderen), pluralis
van kijnt, ouder en nog dial. kīnt met een vóór n + dentaal gerekte en later
gediftongeerde ī. Daar kind nooit een þ gehad heeft, is een verklaring als
ingvaeonisme bij dit woord buitengesloten.
Evenmin behoort hierbij mnl. dijs(sen)dach, dat regelmatig uit *þīhs- uit
*þinχs- ontstaan was (met assimilatie van hs tot s(s): § 71; naast mnl.
Dinx(en)dach uit *þingis (§ 87 Opm. 1); de vorm dijssendach heeft zijn -en
te danken aan invloed van mnl. sonnendach, manendach.

OK...hope this sheds some light on the issue of denasalization, consequently
lengthening preceding vowels.

Kind greetings,

Luc Hellinckx

----------

From: Theo Homan <theohoman at yahoo.com>
Subject: LL-L "Etymology" 2005.05.17 (07) [A/D/E/F]

>From: Luc Hellinckx <luc.hellinckx at pandora.be>
>Subject: Etymology

[...]
>kaan: znw. v. 'stukje gebraden vet', sedert Kiliaen:
kaen 'walvisvet'
>naast kaeye, kaede, kaeyen 'stukje gebraden vet,
kaantje.' Waarschijnlijk is
>kaan dus een mv.-vorm van kade, vlg. mnl. cade
'korstje geroosterd vet' (ook
>caen 'walvisvet'), nnl. dial. kaai (Antw.), kooi (N.
Brab.), kô (Kampen).
[...]

Hallo Luc,

Mogen we misschien dit puzzle-woord in verband brengen
met het Scand. kjöt / kött / ket = vlees ?

Kijken in een scand. woordenboek zal wel niet veel
opleveren, want dan vind je waarschijnlijk vermeld dat
men voor 'kjött' geen buiten-scand. parallellen kent.

Maar als jij je er even over buigt, heeft misschien
dit woord voortaan ook weer ouders gekregen.

vr.gr.
Theo Homan

----------

From: jonny <jonny.meibohm at arcor.de>
Subject: LL-L "Etymology" 2005.05.17 (07) [A/D/E/F]

Dag, Reynhard,

> _kibitser_...
> In English the meaning seems to have shifted somewhat, perhaps has been
> broadened, sometimes being used to denote people that comment on other
> people's business.

Ha- dat is in uns LS 'n 'Snaarbüdel', ouk (woll wat ouler/oeller):
'Snartbüdel' (?van 'Snartlock' = Snuut?).

Greutens/Regards

Johannes "Jonny" Meibohm

----------

From: R. F. Hahn <sassisch at yahoo.com>
Subject: Etymology

Wees bedankt, Jonny.

"Snart" vun "snuut"?  Nee, dat gloyv' ik nich.  Kun _snart_ mit Ingelsch
_snort_ verwandt syn?

Groytens,
Reinhard/Ron

==============================END===================================
* Please submit postings to lowlands-l at listserv.linguistlist.org.
* Postings will be displayed unedited in digest form.
* Please display only the relevant parts of quotes in your replies.
* Commands for automated functions (including "signoff lowlands-l") are
  to be sent to listserv at listserv.linguistlist.org or at
  http://linguistlist.org/subscribing/sub-lowlands-l.html.
======================================================================