<span style="font-family: arial,sans-serif;"> </span><br style="font-family: arial,sans-serif;"><span style="font-family: arial,sans-serif;">L O W L A N D S - L  -  20 September 2007 - Volume 03</span><br style="font-family: arial,sans-serif;">
<span style="font-family: arial,sans-serif;">Song Contest: </span><a style="font-family: arial,sans-serif;" href="http://lowlands-l.net/contest/" target="_blank" onclick="return top.js.OpenExtLink(window,event,this)">lowlands-l.net/contest/
</a><span style="font-family: arial,sans-serif;"> (- 31 Dec. 2007)</span><br style="font-family: arial,sans-serif;"><span style="font-family: arial,sans-serif;">==============================</span><span style="font-family: arial,sans-serif;">
==============================</span><span style="font-family: arial,sans-serif;">=============
</span><br style="font-family: arial,sans-serif;"><br style="font-family: arial,sans-serif;"><span style="font-family: arial,sans-serif;">From: </span><span style="color: rgb(0, 104, 28); font-family: arial,sans-serif;">
Marcus Buck <<a href="mailto:list@marcusbuck.org" target="_blank" onclick="return top.js.OpenExtLink(window,event,this)">list@marcusbuck.org</a>></span><br style="font-family: arial,sans-serif;"><span style="font-family: arial,sans-serif;">
Subject: Language politics</span><br style="font-family: arial,sans-serif;"><br style="font-family: arial,sans-serif;"><div style="direction: ltr; font-family: arial,sans-serif;">
Weest bedankt, Enno un Mike,<br><br>ik dee dat geern sehn, wenn welk Lüüd hier bi uns sik en beten insetten<br>deen för dat Plattdüütsche. Ik heff jüst een Dag ehrder Diederik dat<br>hier schreven harr, bi Eurolang ok vun Èric Bertran höört un harr över
<br>em en Artikel op Wikipedia schreven. Ik mag de Katalanen geern. Se sünd<br>en wunnerbor Vörbild för de Plattdüütschen. Ik heff vör een Maand en<br>E-Mail schreven an dat Institut för nedderdüütsche Spraak, vun wegen dat
<br>de Katalanen ja 2005 en egen Internett-Domään kregen harrn un nu 2008 de<br>nächste Runn kummt för ne'e Domääns, wat dat Institut dor vun hollen<br>dee, vun dissen ganzen Kraam. Se hebbt mi ne antert. Wat hett Enno noch
<br>schreven?<br><br>"Un hebbt wi jichens een nederdütschen Zentraal-Raat, de sowat övereen<br>bringen deiht, un bi den ik maal anstännig över sowat quesen kann?"<br><br>Nee, wi hebbt keen zentrale Steed, de sik würklich för Plattdüütsch
<br>insetten deit oder villicht en Websteed kumplett op Platt oder tominnst<br>kumplett tweesprakig hett. Hebbt wi nich.<br>Wat ik aver egentlich seggen wull: Ik heff en E-Mail schreven un heff<br>dor dit hier schreven:<br>

<br>"Dat Katalaansche is temlich good mit dat Plattdüütsche to verglieken.<br>De Spraken sünd all beid nah verwandt mit de groten Standardspraken, vun<br>de se bedrängt warrt. All beid sünd se meist liek groot vun dat Rebeet
<br>her. All beid sünd se in jemehr histoorsch Spraakrebeet egentlich<br>Minnerheiten. Vun mehr as teihn Millionen Lüüd in dat katalaansche<br>Spraakrebeet hebbt blot 4,4 Millionen Minschen Katalaansch as "primär<br>

Ümgangsspraak". All beid warrt se in twee Länner snackt. Platt in<br>Düütschland un de Nedderlannen, Katalaansch in Spanien un in Frankriek.<br>Platt is mit Nedderlandsch neger verwandt as mit Hoochdüütsch,<br>Katalaansch is mit dat Süüdfranzöösche neger verwandt as mit dat
<br>Spaansche. All beid hebbt se mit dat Opkamen vun de Neetiet un de<br>Natschonalstaten jemehr hogen Status in ole Tieden verloren.<br>Plattdüütsch dör den Neddergang vun de Hanse, Katalaansch dör dat Enn<br>vun dat Königriek Aragon. Mit de Romantik sünd denn de Spraken all beid
<br>wedder mehr bruukt worrn.<br><br>De eenzige Ünnerscheed twischen Plattdüütsch un Katalaansch is, dat de<br>Katalanen vör nix bang weren un sik för jemehr Spraak insett hebbt. De<br>Plattdüütschen aver sünd ganz verbangt un doot lever gornix, ok wenn de
<br>Spraak dorbi doodgeiht. De Tokunft för Katalaansch süht good ut. Vör<br>villicht 30 Johr weer de Status vun dat Katalaansche nich veel anners as<br>de vun dat Plattdüütsche. De Katalaanschen hebbt wat daan, de<br>Plattdüütschen kuum wat. Hüüt warrt in Katalonien in de Scholen un
<br>Universitäten Katalaansch snackt, in Plattdüütschland snackt se mit'n<br>Hund Platt."<br><br>So süht dat ut.<br>Èric Bertran is en lütten Natschonalisten, dat is kloor. Dat is nich so,<br>dat he en lütten Jung is, de nüms wat wull un ganz unschullig in de Fäng
<br>vun en bösen Ünnerdrückerstaat fullen is. He hett scharpe Wöör bruukt.<br>Is aver ok gorkene Fraag, dat de Reakschoon vun'n Staat Spanien nich<br>korrekt weer. He hett nix daan, wat ok blot in'e Neegd vun Terror kummt.
<br>He is Deel vun en polietsche Bewegung för en katalaansche Natschoon.<br>Disse Bewegung is de grote Ünnerscheed. Twischen Plattdüütsch un<br>Katalaansch is ratschonal sehn keen groten Ünnerscheed. All beid Spraken<br>
sünd dat weert, dat se pleegt warrt un bestahn blievt. Ratschonal sehn
<br>is dor keen groten Ünnerscheed. Man: Ratschonal gellt nix. Bi<br>Katalaansch gifft dat Lüüd, de dat hoochhollen doot, en polietsch<br>Bewegung, de nich eenfach bi Siet kehrt warrn kann. Bi Plattdüütsch<br>gifft dat keen polietsch Bewegung, dat kann bi Siet kehrt warrn. Good,
<br>dat weern fröher mal 20 Millionen Lüüd, de dat as Moderspraak spraken<br>hebbt, man solang vun de 20 Millionen nüms Protest inleggt, kümmert sik<br>de Politik dor nich üm. Laat jem man utstarven. Wenn nüms sien Hart oder
<br>gor sien Leven an de Spraak keden deit, warrt de Planeerruup wiederhen<br>Platt platt maken. De Spraak bruukt Aktivisten. 'Keen plattdüütsch<br>Laientheater maakt un dat Programmheft oder de Websteed Hoochdüütsch
<br>
hett, de is aktiv, man keen Aktivisten.<br><br>Opsehn. In de Medien wesen. Dat helpt. Dat wiest de Lüüd, de betherto<br>kene Aktivisten wesen sünd, dat se nich alleen sünd, de trurig sünd,<br>wenn en Spraak weg is. Dat gifft Mood. Alleen doot se nix, man wenn se
<br>dör de Aktivisten sehn doot, dat dor en Schangs is, dat sik wat ännert,<br>denn warrt de Drang weckt, ok wat to doon. Ut een Aktivist warrt denn<br>gau vele Aktivisten.<br>Bi de Plattdüütschen gifft dat kene Aktivisten. Man mien Indruck is, dat
<br>dat vele Lüüd gifft, de trurig sünd, dat Plattdüütsch mehr un mehr<br>doodblifft. Se hebbt blot dat Geföhl, dat se nix dor an doon köönt. Se<br>denkt "is eben so, dat is de hüdige Tiet". Wenn disse Lüüd Vörbiller
<br>harrn, denn kunnen veel vun disse Lüüd Mood kriegen, sik sülvst aktiv<br>för de Spraak intosetten.<br><br>Welk vun de Basken, de ja denn de twete vun de dree Minnerheiten in<br>Spanien sünd, doot ok Terror insetten, jemehr Spraak un Kultur to
<br>verdedigen. Holl ik för verkehrt. Terror is nich de richtige Weg. Man:<br>Dat bringt ok wat. Dat is vun de Moral verkehrt un gresig för de Oppers,<br>man dat gifft Präsenz in de Medien. Präsent wesen, de Lüüd beschäftigt
<br>sik mit dat Thema.<br><br>Plattdüütsch is en Rentner, de trüchtagen tohuus mit sien Katt leevt ahn<br>veel Kuntakt to de Welt buten. Wenn disse Rentner Herzinfarkt hett un<br>doodblifft, denn warrt he villicht twee Weken later vun de Navers
<br>funnen. Dee opmal so stinken in't Treppenhuus. Un de Katt hett em al de<br>Ogen rutfreten. De Basken, de sünd en Rentner, de jümmer ünnerwegens un<br>aktiv is un wenn he blot de Straat langsbummelt. Wenn he en Herzinfarkt
<br>hett, denn kummt glieks en Minschendruuv tohoop, wat hett he denn? Wi<br>mööt en Dokter ropen! In de Öffentlichkeit is dat Starven sworer!<br><br>Mit Terror löppst du beter as mit swiegen. Ik will nu keen Plädoyer för
<br>Terror hollen, aver ik will doch gewaltlosen Terror vörslagen.<br>Plattdüütsch mutt Arger maken. Böös wesen, keen Kuschelspraak, de<br>fraagt: "Dröfft wi op de gelen Oortsschiller in lütt uns plattdüütschen<br>Naam bischrieven? Aver blot, wenn dat keen Möh maakt! Un wenn dat toveel
<br>köst, denn seggt man Nee. Wi wüllt uns nich opdrängen." Wi mööt lever en<br>Katalog opstellen: Wi wüllt op de Oortsschiller rop. Vun Bünn bet na<br>Heringsdörp. Vun Flensborg bet na Waldeck. Jüst so groot as<br>
Hoochdüütsch. Un nich blot op de gelen Schiller. Ok op de grönen. Un op
<br>de Wiespähl. Un all de annern Verkehrsschiller. Un wi wüllt vun de<br>Rundfunkgeböhren Feernseh- un Radiosenners op Platt. Un wi wüllt Platt<br>as Schoolfack. Nich as AG un nich as Fremdspraak, man mit densülven<br>Status as de Düütschünnerricht un blangen den Düütschünnerricht. Un so
<br>wieder. Driest to.<br><br>Warrt se nich allens mitmaken. Man en Kumpromiss is jümmer in'e Midd.<br>'Keen veel verlangt, kriggt ok mehr. 'Keen nix verlangt, kriggt noch<br>weniger. Ans blifft anners nix as de Dood.
<br><br>Hett Godd sik versehn, as he mi na Noorddüütschland setten dee? Schull<br>ik womööglich egentlich na Katalonien?<br><br>Enn vun mien Sermon<br></div><span style="font-family: arial,sans-serif;">Marcus Buck<br><br>
----------<br><br></span><br style="font-family: arial,sans-serif;"><span style="font-family: arial,sans-serif;">
From: R. F. Hahn <</span><a style="font-family: arial,sans-serif;" href="mailto:sassisch@yahoo.com" target="_blank" onclick="return top.js.OpenExtLink(window,event,this)">sassisch@yahoo.com</a><span style="font-family: arial,sans-serif;">
></span><span style="color: rgb(0, 104, 28); font-family: arial,sans-serif;"></span><br style="font-family: arial,sans-serif;"><span style="font-family: arial,sans-serif;">Subject: Language politics</span><br style="font-family: arial,sans-serif;">
<br style="font-family: arial,sans-serif;"><span style="font-family: arial,sans-serif;">Leve Lüd',</span><br style="font-family: arial,sans-serif;"><br style="font-family: arial,sans-serif;"><span style="font-family: arial,sans-serif;">
Na mien Verschääl kannst dat Neddersassische (Plattdüütsche) amenn bäter mit dat Galizische vun Spanien verglieken. Vörlatiensche Kultuur un Spraak was Keltsch, as ook in Portugal, un dat Galizische is duun mit dat Portugeessche verwandt, wöör as portugeessch Dialektgrupp gellen, harren se de Grenz anners trocken. (Dat is liek as wo dat Neddersassische up düütsch un nedderlandsch Eerd' mit dat Nedderlandsche verbunnen is). Ook hebbt de Galiziers nich so 'n "groot Muul" as de Katalanen, de sik faken vis-a-vis de annern Minschen in Spanien kulturell groot doot.  ;-)  Das galizische Inwarken up de spaanschen un latienamerikaanschen Kultuurn is vun Bedüden, man daar wardt nich vääl vun snackt. Liekers gifft 't mank dat Volk 'n Barg Spraakaktivisten, un de hebbt ook al wat beräten.
</span><br style="font-family: arial,sans-serif;"><br style="font-family: arial,sans-serif;"><span style="font-family: arial,sans-serif;">Bi al dat Verglieken schullen wi nich vergäten, wat Enno al schräven harr: De Katalanen (un ook de Galiziers) hebbt in jüm ehr Dinken ehr egenen Lannen, de Neddersassen nich. De Neddersassen geven düt Dinken up, as de Hanse toschannen güng un de düütsche Macht eerst mit Kark un Hoogscholen un denn mit Amtslüüd' na Noorden to wanner. Besünners in 't 20. Jh. dä dat denn as "undeutsch" gellen, wenn Noorddüütsche vun "Sassen" un vun jüm ehr apartige Historie snacken.  Mit de Aard Snack un Schrieven (so as in 't Book 
</span><span style="font-style: italic; font-family: arial,sans-serif;">Up sassische Eer</span><span style="font-family: arial,sans-serif;">) höör dat denn in de Twintiger Jahrn up un tovör mit Groth sien Tohoopwarken mit Maten in Belgien un de Nedderlannen. ("Altsächsisch" wöör to de Tied up "Altniederdeutsch" ümnöömt.) Düsse Propaganda un de Bang vör de "Abtrünnigkeit" deit de Noorddüütschen schients noch in de Knaken sitten, un daar wägen klaagt se still vör sik hin, man mit 't Doon is dat heel dünn seit.  Na'n 2. WK keem denn dat "Wirschaftswunder" un de Propaganda, dat dat "Platt" för de Kinner niks as Schaden bringt, un in'n Oosten kunnst al so keen egen Menen hebben.  To de Tied harrn de Noorddüütshen jüm ehr Leks lehrt: "De Kopp, de baven ruut stäken deit, de wardt fröger or later afhackt." Se weern bang, un de mehrsten sünd hüüt noch bang, tominnst de Olen. De wahre noorddüütsche Historie wardt al so lang nich mehr in de Scholen lehrt, un de mehrsten Lüüd' doot niks mehr vun 't "echte Sassen" un vun de Spraak ehr Egenstännigkeit afwäten.
</span><br style="font-family: arial,sans-serif;"><br style="font-family: arial,sans-serif;"><span style="font-family: arial,sans-serif;">Wenn ik so snacken do, denn krieg' ik af un an een up de Nääs' vun Noorddüütsche. "Man wi sünd al jümmer Düütsche west," schreev' een. Nee, de sassischen Vörvadders weern de lesten, de Karl de "Grote" un sien Kanuten mit Krüüz un Sweerd ünnerkregen, un ook denn hööln de Sassen sik noch vun de Franken un de annern Düütschen af, reten sik as hanseaatsche Kooplüüd' för jüm ehr egene Macht af, un up de Wies' reten se sik ook för dat internatschonale Gellen un Inwarken vun jüm ehr sassische Spraak af.
</span><br style="font-family: arial,sans-serif;"><br style="font-family: arial,sans-serif;"><span style="font-family: arial,sans-serif;">Kumpelmenten,</span><br style="font-family: arial,sans-serif;"><span style="font-family: arial,sans-serif;">
Reinhard/Ron</span><br style="font-family: arial,sans-serif;"><br style="font-family: arial,sans-serif;"><br style="font-family: arial,sans-serif;">