<div dir="ltr"><meta http-equiv="Content-Type" content="text/html; charset=utf-8"><meta name="ProgId" content="Word.Document"><meta name="Generator" content="Microsoft Word 11"><meta name="Originator" content="Microsoft Word 11"><link rel="File-List" href="file:///C:%5CDOCUME%7E1%5CRon%5CLOCALS%7E1%5CTemp%5Cmsohtml1%5C01%5Cclip_filelist.xml"><style>
<!--
/* Font Definitions */
@font-face
{font-family:SimSun;
panose-1:2 1 6 0 3 1 1 1 1 1;
mso-font-alt:宋体;
mso-font-charset:134;
mso-generic-font-family:auto;
mso-font-pitch:variable;
mso-font-signature:3 135135232 16 0 262145 0;}
@font-face
{font-family:"\@SimSun";
panose-1:2 1 6 0 3 1 1 1 1 1;
mso-font-charset:134;
mso-generic-font-family:auto;
mso-font-pitch:variable;
mso-font-signature:3 135135232 16 0 262145 0;}
/* Style Definitions */
p.MsoNormal, li.MsoNormal, div.MsoNormal
{mso-style-parent:"";
margin:0in;
margin-bottom:.0001pt;
mso-pagination:widow-orphan;
font-size:12.0pt;
font-family:"Times New Roman";
mso-fareast-font-family:SimSun;}
a:link, span.MsoHyperlink
{color:blue;
text-decoration:underline;
text-underline:single;}
a:visited, span.MsoHyperlinkFollowed
{color:purple;
text-decoration:underline;
text-underline:single;}
span.hccdpe
{mso-style-name:hccdpe;}
span.ep8xu
{mso-style-name:ep8xu;}
span.ldacoc
{mso-style-name:ldacoc;}
@page Section1
{size:8.5in 11.0in;
margin:1.0in 1.0in 1.0in 1.0in;
mso-header-margin:.5in;
mso-footer-margin:.5in;
mso-paper-source:0;}
div.Section1
{page:Section1;}
-->
</style>
<p class="MsoNormal" style="text-align: center;" align="center"><span style="font-size: 11pt; font-family: Arial;">===========================================<br>
L O W L A N D S - L - 01 October 2008 - Volume 03<span style="color: rgb(102, 102, 102);"><br>
-------------------------------------------------------------------------<br>
Please set the encoding mode to Unicode (UTF-8).<br>
If viewing this in a web browser, please click on<br>
the html toggle at the bottom of the archived page <br>
and switch your browser's character encoding to Unicode.</span><br>
===========================================</span></p>
<p class="MsoNormal" style="margin-bottom: 12pt;"><span style="font-size: 11pt; font-family: Arial;"><br>
From: <span class="ep8xu"><span><span style="color: rgb(0, 104, 28);">Roger Thijs, Euro-Support, Inc.</span></span></span><span class="hccdpe"> </span><span class="ldacoc"><<a href="mailto:roger.thijs@euro-support.be">roger.thijs@euro-support.be</a>></span><br>
Subject: <span class="hccdpe">LL-L Resources</span></span></p>
<p class="MsoNormal"><span style="font-size: 11pt; font-family: Arial;">Announced
in Neder-L, an electronic magazine.</span></p>
<p class="MsoNormal"><span style="font-size: 11pt; font-family: Arial;" lang="NL">Regards,</span></p>
<p class="MsoNormal"><span style="font-size: 11pt; font-family: Arial;" lang="NL">Roger</span></p>
<p class="MsoNormal"><span style="font-size: 11pt; font-family: Arial;" lang="NL"> </span></p>
<p class="MsoNormal"><span style="font-size: 11pt; font-family: Arial;" lang="NL">===========================================================================</span></p>
<p class="MsoNormal"><span style="font-size: 11pt; font-family: Arial;" lang="NL">Oudste officiele Nederlandstalige katholieke
bijbelvertaling nu op internet<br>
===========================================================================<br>
<br>
Vanaf 17 september 2008 is de oudste officiele Nederlandstalige<br>
katholieke bijbelvertaling, de zogenoemde Leuvense bijbel uit 1548,<br>
voor iedereen digitaal beschikbaar. De digitalisering van de<br>
Leuvense bijbel is het derde resultaat van het<br>
Bijbeldigitaliseringsproject, het grootste letterkundige<br>
vrijwilligersproject dat Nederland tot nu toe heeft gekend. De<br>
gedigitaliseerde bijbels zijn voor iedereen toegankelijk op de<br>
websites van de Digitale Bibliotheek voor de Nederlandse Letteren,<br>
het Instituut voor Nederlandse Lexicologie en het Nederlands<br>
Bijbelgenootschap. Voor wetenschappelijk onderzoek biedt de digitale<br>
verzameling bijbels "een schat aan materiaal", aldus dr. Nicoline<br>
van der Sijs, die het bijbeldigitaliseringsproject in 2007 heeft<br>
geinitieerd.<br>
<br>
De Leuvense bijbel verscheen in september 1548 bij de Leuvense<br>
drukker Bartholomeus van Grave. De bijbelvertaling was een reactie<br>
op de protestantse bijbelvertalingen, die de Duitse Luthertekst als<br>
bron namen. Voor katholieken was Latijn de officiele taal van de<br>
Kerk, zowel in de liturgie als in officiele documenten, en veel<br>
katholieken vonden het in die tijd ongewenst dat de bijbel in de<br>
moedertaal werd vertaald, want wanneer leken zelfstandig de bijbel<br>
lazen, kon dat het gezag van Rome ondermijnen. Desondanks zag men in<br>
dat het niet doenlijk was het verschijnen van bijbelvertalingen in<br>
het Nederlands helemaal tegen te gaan, al was het maar als<br>
hulpmiddel voor de minder goed opgeleide priesters. Daarom werd<br>
besloten tot de vervaardiging van een eigen bijbelvertaling, die was<br>
gebaseerd op de Latijnse Vulgaattekst, waarover op het Concilie van<br>
Trente tussen 1545 en 1563 was uitgesproken dat het de enige erkende<br>
bijbeltekst was.<br>
<br>
De vertaling werd vervaardigd door Nicolaas van Winghe, kanunnik en<br>
bibliothecaris van het augustijnenklooster, die erin slaagde de<br>
vertaling binnen een jaar af te ronden. De Leuvense bijbel is<br>
eeuwenlang, tot ver in de negentiende eeuw, de standaardtekst<br>
gebleven onder katholieken, en wel in de herziene uitgave die in<br>
1599 verscheen bij de Antwerpse drukker Jan Moretus ofwel<br>
Moerentorf, vandaar geheten Moerentorfbijbel.<br>
<br>
De Leuvense bijbel is een lijvig boek, dat 927 ongenummerde pagina's<br>
beslaat en ruim 976.000 woorden telt. Het moet een kostbaar werk<br>
zijn geweest, dat niet voor iedereen was weggelegd. Van de<br>
oorspronkelijke editie zijn slechts 30 exemplaren bewaard gebleven.<br>
Curieus is dat de titelpagina een stevige zetfout bevat. Er staat<br>
'Den gheheelen Bybel, Inhoudende het oude ende uieuwe Testament<br>
[...]', dus met 'uieuwe' in plaats van 'nieuwe' Testament.<br>
<br>
Bij de digitalisering bleek dat woorden in de Leuvense bijbel<br>
meestal gespeld zijn naar hun klank. Men spelde dus bijvoorbeeld<br>
'hont' en 'peert' met een t aan het eind. Een uitzondering vormde<br>
het woord 'Godt' met dt. Ook lidwoorden zijn fonetisch gespeld,<br>
vandaar bijvoorbeeld 'tvolc', 'tlant', 'tbloet', maar daarnaast ook<br>
-- en dat doet een moderne taalgebruiker vreemd aan -- 'dlant',<br>
'dbloet', 'dlicht', 'dwoort'. Er blijken zelfs dubbele lidwoorden<br>
voor te komen, bijvoorbeeld 'het dlicht', 'int dlant'. Door de<br>
fonetische spelling oogt de Leuvense bijbel soms moderner dan de<br>
latere Statenvertaling (1637) met zijn vele middeleeuws aandoende<br>
medeklinkercombinaties ('ghelijck', 'woordt', 'eylandt').<br>
<br>
De digitalisering van de Leuvense bijbel is het derde resultaat van<br>
het Bijbeldigitaliseringsproject, het grootste letterkundige<br>
vrijwilligersproject dat Nederland tot nu toe heeft gekend. Dit<br>
project is in juni 2007 van start gegaan toen dr. Nicoline van der<br>
Sijs in enkele kranten en via andere media een oproep deed om mee te<br>
werken aan het digitaliseren van de Statenvertaling uit 1637. In mei<br>
2008 is de tekst van de eerste complete Nederlandse bijbelvertaling<br>
uit de grondtalen, de Statenvertaling (1637)op internet geplaatst,<br>
en in juni die van de Delftse bijbel, het oudste gedrukte<br>
Nederlandse boek (1477).<br>
<br>
De gedigitaliseerde bijbels zijn voor iedereen toegankelijk op de<br>
websites van de Digitale Bibliotheek voor de Nederlandse Letteren<br>
(</span><span style="font-size: 11pt; font-family: Arial;"><a href="http://www.dbnl.org/" target="_blank"><span style="" lang="NL">http://www.dbnl.org</span></a></span><span style="font-size: 11pt; font-family: Arial;" lang="NL">), het Instituut voor Nederlandse
Lexicologie<br>
(</span><span style="font-size: 11pt; font-family: Arial;"><a href="http://www.inl.nl/" target="_blank"><span style="" lang="NL">http://www.inl.nl</span></a></span><span style="font-size: 11pt; font-family: Arial;" lang="NL">) en het Nederlands Bijbelgenootschap<br>
(</span><span style="font-size: 11pt; font-family: Arial;"><a href="http://www.bijbelsdigitaal.nl/" target="_blank"><span style="" lang="NL">http://www.bijbelsdigitaal.nl</span></a></span><span style="font-size: 11pt; font-family: Arial;" lang="NL">).
De afbeeldingen van de<br>
oorspronkelijke tekst, die gebruikt zijn voor het maken van de<br>
transcriptie, zijn te vinden op deze website van het Nederlands<br>
Bijbelgenootschap. De vormgeving en zoekmogelijkheden verschillen<br>
per website. Het project is mede ondersteund door de Nederlandse<br>
Taalunie.<br>
<br>
Voor wetenschappelijk onderzoek biedt de digitale verzameling<br>
bijbels een schat aan materiaal en tal van nieuwe mogelijkheden. De<br>
bijbelvertalingen dateren uit een periode waaruit maar weinig<br>
tekstbestanden beschikbaar zijn, en waarin ook de historische<br>
woordenboeken een grote lacune vertonen. Interessant voor zowel<br>
taalkundig als theologisch onderzoek is dat op de website van het<br>
Nederlands Bijbelgenootschap (</span><span style="font-size: 11pt; font-family: Arial;"><a href="http://www.biblija.net/" target="_blank"><span style="" lang="NL">www.biblija.net</span></a></span><span style="font-size: 11pt; font-family: Arial;" lang="NL">) de
verschillende oude<br>
en moderne bijbelvertalingen naast elkaar geplaatst en met elkaar<br>
vergeleken kunnen worden.<br>
<br>
Meer informatie is te verkrijgen bij dr. Nicoline van der Sijs,<br>
</span><span style="font-size: 11pt; font-family: Arial;"><a href="mailto:nvdsijs@euronet.nl" target="_blank"><span style="" lang="NL">nvdsijs@euronet.nl</span></a></span><span style="font-size: 11pt; font-family: Arial;" lang="NL">, 030-2342881</span></p>
<p class="MsoNormal"><span style="font-size: 11pt; font-family: Arial;" lang="NL"><br>
<br style="">
<br style="">
</span></p>
</div>