Quechua, aymar á y guaraní, ju nto con el castellano y el por tugués, lenguas oficiales y de trabajo del Mercosur. Petició n al Presidente Evo Morales Ayma y al Gobierno de Bolivia d urante la negociación del ingr eso de Bolivia en el Mercosur.

Harold Schiffman hfsclpp at gmail.com
Sat Jun 16 14:01:16 UTC 2007


All:

This message is apparently a call for Quechua, Aymará and Guaraní to be
accepted as official and working
languages (along with Spanish and Portuguese, of Mercusur.  I am unable to
get the "EN" (English) window below to open, but
I assume from my meager knowledge of Spanish that this is what is intended.
If anyone else has more
knowledge about this please share it with the list.

HS

---------- Forwarded message ----------
From: Movimiento Campesino Paraguayo - Okaraygua Ñemongu'e Paraguáipe <
onp.mcp at gmail.com>
Date: Jun 16, 2007 5:16 AM
Subject: Quechua, aymará y guaraní, junto con el castellano y el portugués,
lenguas oficiales y de trabajo del Mercosur. Petición al Presidente Evo
Morales Ayma y al Gobierno de Bolivia durante la negociación del ingreso de
Bolivia en el Mercosur.
To: Movimiento Campesino Paraguayo - Okaraygua Ñemongu'e Paraguáipe <
onp.mcp at gmail.com>



*ES* - Quechua, aymará y guaraní, junto con el castellano y el portugués,
lenguas oficiales y de trabajo del Mercosur. Al Presidente de Bolivia, Sr.
Evo Morales Ayma.<http://mail.google.com/mail/?view=page&name=gp&ver=sh3fib53pgpk#11333d839f841b14_castellano>



*QU* - Mercosur ukhupi kundidirakunan quechua, aymará, guaraní oficial
llank'anapaq katillanu, purtuguís simikunata hina. Prisidinti Boliviapaq,
Wiraqucha Evo Morales
Ayma.<http://mail.google.com/mail/?view=page&name=gp&ver=sh3fib53pgpk#11333d839f841b14_quechua>



*AY* - Qhishwa, Aymara, Waranï, kastillanümpi purtukisämpi arunakax
utt'atawa Mercosur irnaqawinan taypi arust'añataki. Bolivia Markana Jilir
Mallkuparu, tata Evo Morales
Ayma.<http://mail.google.com/mail/?view=page&name=gp&ver=sh3fib53pgpk#11333d839f841b14_aymará>



*GN* - Quechua, aymará ha guarani, castellano ha portugués ykére, Mercosur
ha hembiapo ñe'ênguéra tee. Bolivia Mburuvicha Guasu, Karai Evo Morales
Ayma-pe<http://mail.google.com/mail/?view=page&name=gp&ver=sh3fib53pgpk#11333d839f841b14_guarani>
.



*PT* - Quéchua, aimará e guarani, junto com o castelhano e o português,
línguas oficiais e de trabalho do Mercosur. Ao Presidente de Bolívia, Sr.
Evo Morales Ayma.<http://mail.google.com/mail/?view=page&name=gp&ver=sh3fib53pgpk#11333d839f841b14_portugues>



*EN* - Quechua, Aymara and Guaraní, alongside Spanish and Portuguese,
official and working languages of Mercosur. To the president of Bolivia, Mr.
Evo Morales Ayma.<http://mail.google.com/mail/?view=page&name=gp&ver=sh3fib53pgpk#11333d839f841b14_ingles>





*Quechua, aymará y guaraní, junto con el castellano y el portugués, lenguas
oficiales y de trabajo del Mercosur.*

* *

*Petición al Presidente Evo Morales Ayma y al Gobierno de Bolivia durante la
negociación del ingreso de Bolivia en el Mercosur.***



Señor Presidente Evo Morales



Nos dirigimos a Usted, y a través suyo al Gobierno y al Pueblo Boliviano,
con un pedido muy simple pero trascendente para el continente americano, de
norte a sur, y trascendente para millones de americanos. Trascendente para
usted mismo, que habla aymará y quechua:



Sr. Presidente, queremos pedirle que en las actuales negociaciones de
Bolivia para formar parte del Mercosur, su país exija que el quechua, el
aymará y el guaraní sean declarados, a todos los efectos y sin restricción
alguna, lenguas oficiales y de trabajo del Mercosur junto al portugués y el
castellano. En una fase posterior se estudiará, es nuestro compromiso, la
protección y promoción para las lenguas americanas de demografía más
reducida.



Los motivos para hacerle este pedido son múltiples:



   1. Quechua, aymará y guaraní, junto con el castellano, son lenguas con
   reconocimiento oficial en Bolivia. El guaraní, además, es lengua oficial de
   todo Paraguay, Estado fundador del Mercosur, y tiene reconocimiento en
   provincia de Argentina (Corrientes, 2004). Quechua y aymará son oficiales o
   hablados en otros Estados asociados del Mercosur.



   1. Quechua, aymará y guaraní son, con mucha diferencia, las lenguas
   americanas que cuentan con mayor número de hablantes en Bolivia.



   1. El Gobierno Boliviano ha dado alfabetización, entre otras, en estas
   tres lenguas (quechua, aymará, guaraní), además de en castellano, mostrando
   su interés en su supervivencia y la dignificación de sus hablantes.



   1. América, de norte a sur y de oeste a este, es el único continente
   de todo el mundo donde ninguna lengua autóctona se ha normativizado,
   normalizado, estatalizado y ha sido adoptada de forma plena, íntegra y
   normal por todos los organismos estatales e interestatales. Ha llegado el
   momento, Presidente Morales, de que se dé este paso, tan postergado de
   descolonización, asunción de la identidad americana y recuperación de la
   dignidad ultrajada, violada y violentada de millones de personas en toda
   América, y sin renunciar a otras lenguas.



   1. Cerca de 50 millones de ciudadanos en los países miembros del
   Mercosur (y asociados del Mercosur) hablan quechua, aymará y guaraní en un
   grado u otro.



   1. Los derechos lingüísticos, tal como se entiende en Europa (Consejo
   de Europa y Unión Europea), no han llegado, ni por asomo, para vergüenza de
   hipócritas y demagogos europeos y americanos y para la inmensa vergüenza de
   las Naciones Unidas, a América para las lenguas autóctonas americanas. Sólo
   el francés, una lengua europea, ha reivindicado, exigido y obtenido, en el
   Quebec (Canadá), el pleno reconocimiento de sus derechos lingüísticos. Nada,
   ni remotamente parecido, se ha hecho para el quechua, el aymará, el guaraní.



   1. La Unión Europea cuenta con 23 lenguas oficiales: alemán, búlgaro,
   castellano, checo, danés, eslovaco, esloveno, estonio, finés, francés,
   griego, húngaro, inglés, irlandés, italiano, letón, lituano, maltés,
   neerlandés, polaco, portugués, rumano y sueco. Muchas de ellas, por cierto,
   con muchos menos hablantes que el quechua, el guaraní o el aymará. Además
   muchas de ellas pertenecen -en una muestra de la escasa diversidad
   lingüística europea- a la misma familia lingüística (portugués, castellano,
   francés, italiano y rumano son lenguas románicas) sin que ello sea un
   impedimento para su oficialidad. Incluso la Unión Europea prevé ciertas
   regulaciones para: catalán/valenciano, euskera (vasco) y gallego. ¿No puede
   tener ya hoy el Mercosur cinco lenguas oficiales: aymará, castellano,
   guaraní, portugués, quechua? ¿No exigen esta oficialidad la dignidad de
   cerca de 50 millones de americanos?



   1. En un marco supraestatal como es el Mercosur se podrá dar -como se
   da para el castellano y el portugués en otros ámbitos- la necesaria
   colaboración técnico-lingüística entre Estados y comunidades humanas que
   comparten el quechua, el aymará y el guaraní. Una colaboración necesaria y
   deseable para garantizar "la unidad en la diversidad" de estas lenguas.



   1. Y además, Presidente Morales, hay un motivo, especialmente doloroso
   para nosotros/as como paraguayos/as, para hacerle este pedido:



El Estado Paraguayo tenía la obligación legal y moral hacia los millones de
paraguayos de lengua guaraní de conseguir que el guaraní -lengua oficial de
todo Paraguay desde 1992- fuese declarado a todos los efectos lengua oficial
y de trabajo del Mercosur y de Paraguay. Pero el Estado Paraguayo, sus
sucesivos gobiernos, han traicionado durante 200 años de vida independiente
y 15 años desde la aprobación de la Constitución Nacional (1992) esta
aspiración nacional y ni siquiera han trabajado para la plena
normativización, normalización y estatalización de la lengua guaraní, ni tan
sólo han aprobado una Ley de Lenguas. Es por este motivo que pedimos, con
indignación hacia nuestros gobernantes, que Bolivia asuma, también, el
pedido de la plena oficialidad y condición de trabajo del guaraní.



Presidente Morales, deberá ser Bolivia, ya que no lo ha hecho Paraguay, el
país que lidere la descolonización lingüística para las lenguas americanas
en los organismos interamericanos.



Presidente Morales, su país, donde tantos millones de seres humanos han
padecido durante siglos el más bárbaro y brutal racismo por motivos
culturales y lingüísticos, tiene toda la autoridad moral del mundo para
pedir la íntegra, plena e irrestricta oficialidad del quechua, el aymará y
el guaraní en el Mercosur. Millones de personas en América y en todo el
mundo aplaudirán y aplaudiremos este gesto del Gobierno Boliviano. Ni
Brasil, ni Argentina ni Uruguay ni Venezuela pueden denegar una petición tan
justa y tan justificada y mucho menos con sus bárbaras y terribles historias
nacionales de exterminio de cientos de miles de seres humanos sólo por
hablar la lengua que hablaban.



Presidente Morales, como personas y entidades sociales paraguayas queremos
vivir en paz con Bolivia. Nosotros deseamos la paz y la concordia con
Bolivia y con todos nuestros vecinos. Lo deseamos fervientemente. En las
guerras siempre muere el pueblo. Nosotros somos pueblo. Y muere por unos
intereses que no son suyos y que ni siquiera entienden. La Guerra del Chaco
(1932-1935) que enfrentó a Bolivia y Paraguay no sirvió, en Paraguay, para
acabar con el "Apartheid lingüístico" contra el guaraní. Nuestras clases
dirigentes, durante la guerra, aullaron su nacionalismo y elogiaron el uso
que se hizo del guaraní durante la contienda. ¿Pero qué otra lengua podía
haberse usado si el guaraní en ese momento era la lengua única de más del 80
por ciento de los paraguayos que sólo hablaban guaraní y no entendían el
castellano? Pero una vez terminada la guerra nuestras clases dirigentes no
oficializaron el guaraní y no permitieron ni posibilitaron que se
alfabetizase a la población en guaraní. Hace 72 años que terminó la Guerra
del Chaco; en 72 años no ha habido ni una sola generación de paraguayos
alfabetizados en guaraní. Ninguna. Nunca el Estado Paraguayo ha funcionado
en guaraní en su administración. Se ha mantenido el "Apartheid lingüístico"
paraguayo para mantener la injusticia y las desigualdades.



Presidente Morales, le pedimos que dé un paso trascendental en la historia
de la descolonización americana y de la justicia social y exija la plena e
irrestricta oficialidad del quechua, el aymará y el guaraní en el Mercosur.



Firmado



Movimiento de Educadores Jekupytyrâ - Sindicato Nacional

jekupytyra at gmail.com



MCP Movimiento Campesino Paraguayo

mcp at highway.com.py



ONAI - Organización Nacional de Aborígenes Independientes



OCN - Organización Campesina del Norte

ocnpy at hotmail.com



CONAMURI - Coordinadora Nacional de Organización de Mujeres Trabajadoras
Rurales e Indígenas

conamuri at rieder.net.py



CPA-SPN - Coordinadora de Productores Agrícolas de San Pedro Norte.

amarugaspar at yahoo.es



Fundación Yvy Marâe'ÿ

yvymaraey.fundacion at gmail.com



Ñe'êeta rekávo Aty - Organización por el Multilingüismo



Karaku - Observatorio Guaraní Europeo - Karaku - Tesarekoha Avañe'ê Európape

karaku.tae at gmail.com



Asunción - Paraguay, 15/06/2007



Carta abierta (17). Campaña "Guaraní, lengua oficial y de trabajo del
Mercosur y lengua oficial plena de Paraguay". Al Presidente de Bolivia, Sr.
Evo Morales Ayma.



<http://mail.google.com/mail/?view=page&name=gp&ver=sh3fib53pgpk#11333d839f841b14_castellano>



*Mercosur ukhupi kundidirakunan quechua, aymará, guaraní oficial
llank'anapaq katillanu, purtuguís simikunata hina.*

* *

*Bolivia llaqtamanta Kamachik prisidinti Evo Morales Ayma, kay
p'unchaykunapi kanqa tupanakuy rimanakuy Bolivia llaqta Mercosur nisqaman
akhunampaq, kay rimanaykuypi muñayku mañakuyta.*



Wiraqucha Prisidinti Evo Morales



Ñuqayku kay mañakuyta chayachimuyku gubirnuykiman hinallataq Bolivia
llaqtarunaman, kay mañaykuyqa ancha allinta qipaman america suyupi,
nurtimanta surkaman. Kayqa mañakuyqa qamllapaktaq kanqa, rimankimi kay
simikunata aymarata hinallataq quechuata:



Wirakucha Prisidinti, kay p'unchaykunapi kanqa rimanakuy Bolivia llaqtanchis
Mercosur nisqama haykunanpaq. Chaymi kay mañakuyta chayachimuykiku,
llaqtayki pachamanta kay runasiminchiskunata quechua, aymará hinallataq
guaraní Mercosurpi kunsidirakuchun "lengua oficial" nisqata allinta
mat'ipaspa llank'anapaq ima qillqakunapaqpas hinallataq ima rimaykupapaqpas,
kastillanu purtuguís hinata kuskan purinanku. Qipakunatañá allintapuni
ñawichasaku, chay kanqa ñuqaykuq kumprumisuyku runasiminchiskunamanta
america llaqtanchispi allinta qispichinanchispaq.



Kaykunanmi kanku kay mañakuykunan:



   1. Kastillanu simi hinata quechua, aymará, guaraní kuskan
   riqsichikunkun lengua oficial Bolivia llaqtapi. Guaraniqa, liw Paraguay
   llaqtapi kunsidirakun lengua oficial, kay llaqtami paqarichin Mercosurta,
   hinallataq Argentina llaqtakunapi (Corrientes, 2004) riqsinkun. Mercosur
   ukhumanta kan huk llaqtakunan rimanku huk simikunata quechuata hinallataq
   aymarata oficial hinata.



   1. Bolivia llaqtapi kan achka runakunan america simikunata quechua,
   aymará hinataq guaraníta rimanku, chay simikunaqa kunankaman llaqtaruna
   difirincian kastillanu simimanta.



   1. Gubirnu Boliviano intirista hap'in kimsa runasimikunapi (quechua,
   aymará, guaraní) alfabitisación chayanampaq liw runakunaman, hinallataq
   kastillanu simipi allin kawsayta maskaspa llapan llaqtarunapaq riqsichikun.



   1. America suyumanta, nortimanta surman hinallataq oeste a este,
   america simikunaqa kay suyullapi tarikun normalización hinallataq
   estandarización nisqata qillqanapaq organización nisqakunapi estales
   hinllataq interestataleskunapi, huk kawsay suyukunapiqa manan kanchu kay
   normalizaciónqa, kay suyullapin qukuchkan. Prisidinti Morales, ya chayamuñan
   qallarinanpaq kay simikunata ñawpaqma purichinapaq, ñawpaq watakunapi
   qunqasqan karqan kay descolonización nisqawan, chaymi qispichina kay
   runasimikunata hinallataq kawsaykunata, ama qunqaspa wakin runasimikunata,
   kaykunaqa liw america llaqtarunamaqmi.



   1. Mercosur nisqapi ancha 50 millones llaqtarunakunan kay
   runasimikunata quechua, aymará, guarani nisqata rimanku.



   1. Europa llaqtapi hamut'anku kay derecho lingüístico nisqata (Consejo
   de Europa y Unión Europea), ichaqa, kunankaman chay hamut'asqanku mana
   chayanchu, ni phisillatapas, p'inqakuymi kachkan suwakunamanta,
   yukaykunamanta chay europeo runakunamanta hinallataq América runakunamanta,
   aswan ancha p'inqakuymi kachkan Naciones Unidas nisqapi, kay runasimikunaqa
   kanan amarica suyu llaqtanpaq. Québec (Canadá) llaqtapi, frances simi,
   europa simi, tarin rikunucimientunta kay derecho lingüístico nisqata,
   chaypas allinta mat'paspa. Kunankaman, kay runasimikuna quechua, aymará,
   guaraní nisqa manan francés hinata riqsichikunchu.



   1. Unión Europiapi kankun 23 runasimikuna oficial hina: alemán,
   búlgaro, castellano, checo, danés, eslovaco, esloveno, estonio, finés,
   francés, griego, húngaro, inglés, irlandés, italiano, letón, lituano,
   maltés, neerlandés, polaco, portugués, rumano, y sueco. Kay
   runasimikunamantaqa, runarimaqkunaqa ancha chikallan kanku kay simikunamanta
   quechua, guaraní, aymará. Hinallataq, wakin runasimikunaqa pirtinisinku -
   europapi phisi diversidad lingüística kan- huk phimillaman lingüística
   nisqaman (portugués, castellano, francés, italiano, rumano, románica
   phamilla kanku) kay runasimikunawanqa lengua oficial ruwakunmi. Hinallataq
   Unión Europea nisqapi wakin runasimikunaman qukun regularizaciónta huq
   qillqaman chu'llachinampaq: catalán/ valenciano, euskera (Vasco) hinallataq
   gallegopaq. ¿Kunankaman Mercusurpi phisqa simikuna oficial nisqata manan
   kanchu: aymará, kastillanu, guaraní, portugués, quechua? ¿Manan kanchu
   oficialidad kay 50 millones america llaqtarunapaq?



   1. Mercosurmanta qukumancha yanapakuy técnico- lingüístico nisqata
   llaqtaruna haywanakunankupaq kay simikunapi quechua, aymará, guarani
   nisqapi. Allinta kallpachinapaq kay "Unidad en la diversidad" nisqata
   tanqarita munan yanapaykuymanta.



   1. Hinallataq, Prisidinti Morales, kanmi huk kawsay, ñuqayku Paraguay
   runallaqta sunquyku ukhumanta nanawanku, chaymi kay mañakuyta
   chayachimuykiku:



Estadu Paraguaypa karan ubligasión ligal y mural llaqtarunapaq guraní
runasimiykuta oficialnampaq - kay oficial qukuran 1992 watamantaraq-
diclarakun lengua oficial hinallataq llank'anapaq Mercosur ukhupi hinataq
Paraguay llaqtapi. Ichaqa Estadu Paraguaypiqa, liw gubirnukuna haykuktinku
yukankupuni, manataq sut'intachu rimankupas nitaq allintachu ruranku
llankànankupaq normalización, estanzarizaciónpi nisqapi guaraní simipi, Kay
yukayqa qamurqan 200 watañá independisaciomantapacha hinallataq 15 watanan
aprobakusqa Constitución Nacional (1992) nisqapi manan chaypipas
llank'akuranchu guaraní simipi, aprobakuran ley de lenguas nisqallata. Chay
raykumin kay mañakuyta chayachimuyku, gubiernikuman phiñaska tarikuyku,
Bolivia llaqtaman hap'ikuyku sunquyku ukhumanta, kay guaraní simiykuta
oficialnanchinanpaq hinallataq llamk'anapaq.



Prisidinti Morales, Bolivia llaqtacha kanqa, kay descolonización lingüística
nisqata qispichinampaq América siminkunata Organizaciones
interamericanuskunapi, manataq kunankaman Paraguay llaqta ruwanchu nitaq
atinchu.



Prisidinti Morales, llaqtaykiqa, ñawpaq watakunamanta runamasiykikunan
ñak'ariranku awusukunamanta kaykunaqa karqan kawsaypachamanta hinallataq
simikunamanta, chaymi llapan autoridadwan mañakunayki oficialchikunanpaq
runasiminchiskuna quechua, aymará guraní Mercosurpi. Chaymi, llapan
llaqtarunakunan kusi kusilla t'aqllakusakun Gubiernu Boliviano ruwasqanwan.
Nitaq Brasil, ni Argentina, ni Uruguay, ni Venezuela kay mañakusqanchista
ñiqankumanchu, paykunapas ñuqanchis hinata nak'ariranku chay awusukunamanta,
runamasinchiskunaqa wañuta rarikuranku runasimichista rimaqtinku chay
watakunapi.



Prisidinti Morales, ñuqayku runakuna hinallataq entidad social nisqawan
Paraguaypi muñayku sumac kawsata tiyanata Bolivia llaqtawan. Ñuqayku liw
llaqtamasinchiskunaman allin kawsayta muñayku. Sunquyku ukhumanta muñayku.
Chay ch'awakunapi, maqanaykupi llaqtaruna wañunpuni, ñuqayku kayku chay
llaqtaruna. Wañunku mana allinta hamut'aspanku. Maqanayku Chaco nisqapi
(1932 - 1935) karan Bolivia llaqtawan Paraguay llaqtawan mana waliranchu,
Paraguaypi, tukuynapaq "Apartheid lingüístico" nisqata guarani simipi. Chay
maqanakuy pasarqaran dirigintinchiskunaqa nacionalizacionta qaparqachispa
guaraní simimanta mañakurqanku. Ichaqa, ¿Ima runasimita rimarqanku guaraní
simillamá karqan 80 por ciento nisqata Paraguay runakunapaq, ancha
kastillanu simita mana atiparqankuchu? Ichaqa maqanakuy tukuykuqtinqa
dirigintinchiskuna manapuni oficializaranchu guarani simita nitaq
yachachirankuchu llaqtarunaman. Ya 72 watañá pasasqan chay maqanakuy
chacopi; kunankaman Paraguaykunata mana huk giniraciónta alfabetisasqa.
Estadu Paraguayu hayk'aqpas guaraní simipi llamk'akunchu adminitracionpi.
"Apartheid lingüístico" mantininku paraguypi injusticia hinallataq
desigualdad nisqapi.



Prisidinti Morales, sunquyku ukhumanta mañakuyku ñawpaqma purichiñaykipaq
runasiminchita quechua, aymará, guraní Mercosur nisqapi, allinta saaqisun
ñawpaq kawsaykunapaq américa descolinización, justicia social nisqapi
mat'ipaspa oficialchina.



Qillqaspa



Movimiento de Educadores Jekupytyrâ - Sindicato Nacional

jekupytyra at gmail.com



MCP Movimiento Campesino Paraguayo

mcp at highway.com.py



ONAI - Organización Nacional de Aborígenes Independientes



OCN - Organización Campesina del Norte

ocnpy at hotmail.com



CONAMURI - Coordinadora Nacional de Organización de Mujeres Trabajadoras
Rurales e Indígenas

conamuri at rieder.net.py



CPA-SPN - Coordinadora de Productores Agrícolas de San Pedro Norte.

amarugaspar at yahoo.es



Fundación Yvy Marâe'ÿ

yvymaraey.fundacion at gmail.com



Ñe'êeta rekávo Aty - Organización por el Multilingüismo



Karaku - Observatorio Guaraní Europeo - Karaku - Tesarekoha Avañe'ê Európape

karaku.tae at gmail.com



Asunción - Paraguay, 15/06/2007



Kichasqa qillqa (17) .  Campaña " Guaraní  llamk'ana simi Mercosurpi
hinallataq Paraguy llaqtapi, lengua oficial" Prisidinti Boliviapaq,
Wiraqucha  Evo Morales Ayma



QU: Yolanda Huañec Patilla



<http://mail.google.com/mail/?view=page&name=gp&ver=sh3fib53pgpk#11333d839f841b14_quechua>



*Qhishwa, Aymara, Waranï, kastillanümpi purtukisämpi arunakax utt'atawa
Mercosur irnaqawinan taypi arust'añataki.*

* *

*Evo Morales Ayma jilir mallkuru, ukhamaraki Bolivia Marka ch'amanchirinakru
mayita Mercosur waki mantañataki.*



Tata Evo Morales, Bolivian Jilir Mallku



Nänakax jumaru jak'achasipxta, ukhamaraki jüma tuqi, jumampi irnaqirinakaru,
Bolivia marka markachirinakampiru, mä jach'a mayiwimpi, jalañapataki taqi
tuqiri, taqi markanakaru, waranq waranq jaqinakaru yatiyawayañataki.
Ukhamarasu jumaru ch'amanchañataki kunalaykutixa jumax aymaransa qhichswansa
aruskipastawa.



Tata Jilir Mallku, nanakax jumar mayin munpxtwa, kunamatï Mercosur wikiru
mantañatakixa, jupanakarux mayiñ qhichwa, aymara, waranï arunakaxa
utt'atapan irnaqawinakana, lunjamti utt'ata purtujisa kastillan arumpi. Ukat
qhipxarux amtañaniw kunjamas yäqha jisk' tamanakan arup ukhamraki
utt'ayañani. Ukax nanakan amtasawa.



Mayiw amtañatakix amtatawa, akahama:



   1. Qhichwa, aymara, waranï arunakäxa, kastillan arumpix, utt'atawa
   Bolivia Markan irnaqiriwina, markachirinakansa. Waranï aruxa, ukhamaraki
   utt'ata Paraguay Markana; utt'atarakiwa Argentina Markana, Corrientes
   jaljana, 2004maratpacha. Qhichwa, aymarampix utt'atarakiw yäqha markanan
   Mercosur wakiru mayacht'ata.



   1. Qhichwa, aymara, warani arunakanxa, mayj mayjaxa, Bolivia Markanx
   arust'asipxiw wälja markachirinaka.



   1. Bolivia Marka irnaqirinakaxa utt'ayapxiw ullañ qillqañ yatichäña
   kïmsa arunakan (qhichwa, aymara waranï); ukhamaraki, kastillan aruna; uñxasa
   sarañapataki wiñayataki ukhamarusa jaqiru ch'amanchañataki.



   1. América jalajana, patat aynacharu, inti jalsut inti jalantkama,
   janiwa jaqin arunakapxa chiqap utt'atakiti, janiw chiqa kamachi amtanikiti,
   janirakiw markachirinakax taqi chuym uñt'apxiti. Jichhax, tata Morales,
   Jilir Mallku, jichhaw jichhaxa amatañataki arunakas chiqap sarayaña;
   kunjamtï tukuyasisk jan walinaka, t'aqisiwinaka, waranq waranq jaqinakatak
   äka uraqisana, jan armasa yaqha kasta arunaka.



   1. Aka uraqinakasanxa, Mercosur wakichawir mayacht'ataxa niyaw
   phisqatunk waranq waranqa jaqiw arust'asïpxi qhichwa, aymara, waranï aruna.



   1. Arunakasan waykanix, kunjamti uñt'ata Europa tuqina (Unión
   Europea), janiwa jiwasanakataki utt'atakiti, qamaq jaqinakatak p'inqa;
   ukhamaraki, Naciones Unidas wakichawitak p'inqa, ukhamaraki uraqinakasan
   utt'atanakaru. Frances arukiwa, jayat purit aru, utt'ayawayäsi waykanipa.
   Janiwa, janipuniwa, kunsa luraskiti qhichwa, ayamra, waranï arunakataki.



   1. Unión Europea marakananxa utt'atawa pätunk kimsani aru, taqi
   markachirinakan uñt'ata: alemán, búlgaro, castellano, checo, danés,
   eslovaco, esloveno, estonio, finés, francés, griego, húngaro, inglés,
   irlandés, italiano, letón, lituano, maltés, neerlandés, polaco, portugués,
   rumano y sueco. Uka arunakatxa, walja arunakaw, arust'irinakapx janiw
   purkiti kikpa aymara tamaru. Yaqhip arunakax má saphinïki (Purtukisa,
   kastillanu, pharansisa, italyanu, rumanu), ukaxa janiw sayt'aykiti amtanak
   utt'ata. Union Europea wakinxa amtatawa utt'ayaña yakha markananan aurpa,
   sañani: Katalan/walinsiyanu, iwskira (wasku), jallijumpi. ¿Janit MARKUSUR
   wakixa utt'ayaña atispa phisqa aru: aymara, kastillanu, purtujisa, warani,
   qhichwampi? ¿Janit ukham utt'ata arunakax, phisqatunk waranwaranqax jaqiru
   chuyma ch'allxtawayaspa?



   1. Tamachat markanakanxa, kunjamtï Mercosur wakinxa, amtasispawa
   -kunjantï kastiyllan, purtujisa, arumpix amtata yaqha wikiwinakana- kuna
   yanapanaks aru sumachañatak markan jilir irnaqirinakat tuqi, markachirinakat
   tuqitsa aymarana, qhichwana, waranina. Mä süma yanäpa utt'atañäpataki
   arunakas "mayj mayj mayacht'at markanakasana".



   1. Ukhamaraki, utjarakiwa, tata Morales, Bolivia Jilir Mallku, yaqha,
   chuym ch'alxtaya, nanakataki, Paraguay markankirinakataki, chacha-warmi, aka
   mayiwi jumaru puriyañataki:



Paraguay markanan jilirinakapaxa atipxañapanwa irnaqawipxatachpata, waranï
arun markachirinakar ch'amanchañataki, arupa utt'ayaña; kunjamti utt'ayapxi
1992pachata. Ukhamaraki atipxañapawa utt'ayaña Mercosur wakina
irnaqawinakana waraní aru. Paraguay Markan jilirinakapax janikiw amtapxit
markachirinakar ch'amanchaña, 200 marana; ukhamarusa, 15 maran jach'a
kamachi utt'ayatatpacha (1992). Janiwa, janikipuniwa, jichhakamasa jiliri
irnaqirinakaxa amtapxiti waranï aru nayraru sarayaña, chiqaparu uñt'aña,
markana arupapxama uñt'añasa. Janiwa amtatakiti ni aru kamachisa. Uka
laykuwa, aynacht'at jilir irnaqirinakat tuqi, mayipxtwa Bolivia markan
sayt'añapa jiwasanakan arusa utt'atañapatak waranï äru iranqawinakansan
arust'añataki.



Tata Jilir Mallku, Bolivia Markaw aruskipañapa, arst'añap nayrt'asa
t'unjañataki jan waliwinaka aru tuqita taqi aka uraqinakasan arunakapa.
Paraguay markan jilirinakapax jankiw amtapxit ukhama arst'aña.



Tata Jilir Mallku, markamanxa waranqwaranq jaqinakawa t'aqisiwayapxi, niya
phispapatak mara, taqi kast mutuña, mark chhaqayañ amta, lurawinakxata,
arutuqitsa. Uka laykuw Bolivia markax chuymar ch'amaniwa mayiñañtak kuntï
wakiski, mayiñataki qhichwa, aymara warani arunaka utt'ayañataki Mercosur
wakina irnaqawinakapana. Ukhamarusti, jiwasankax waranq waranq jaqinakawa,
jallallt'añani jumana ch'amanchatamaxa. Janiwa, Brasil marakana, Argetnina
markana, Venezuela markana irnaqirinakapaxa qhipartayapxaspati aka mayiwxi,
chiqaki, suma amtata, ukhamarusa janipuni jupanakan jakawix, kunalaykutixa
patak waranqa jila jiwarataw utji arupat arsusipana.



Tata Jilir Mallku, jaqjamaxa, tamachjamasa, munapxtwa utjaña mä wawaki, jan
ch'ajwasa, Bolivia markampi. Nanakax munapxtw utjaña mä chuymaki Bolivia
markampi, yaqhamarkanakampi. Awkasiñanx jiwatanakax markachirinakakiwa,
Jiwasaw markachirinakapxtan. Jiwapxtanw yaqha munañ layku, jan sum
amuyt'asa. Chaco awkaxa janiwa Bolivia Paraguay markanakataqixa kuna
walikisa "Waranï aru armata". Jilir irnaqirinakax awkasiñpachanx waranï
tukuñ munapxi, arusan arst'apxi. Janirakiwa yaqha arux utjkanti, taqi
pallapallanakax waranï jaqipxanwa, patakatxa kimsaqalktunka waranï arunaki
arsusipxirina, janiw kastillan arx yatipxkanti. Awkasiñ tukuyataruxa jiliri
irnaqirinakaxa janiwa utt'ayañ munapkanti waranï aru, janiwa kuns lurapkit
waranï arun ullaña qillqañ yatiqañataki, yatichañataki. Niyaxiwa 72 maraw
Chaco awka tukuyatax. Uka 72 amaranxa janiwa jaqitx utjkiti ni mä jaqisa,
janipuni ukja maranakanx kuns luraskïti waranï arutxa. Janipuniw jilir
markachirinatxa irnaqapxiti waranï aruna. Utt'atakiwa Waranï aru armaña
utt'atañapataki jan walinaka, Ñanqhanaka, ukhamaraki jisk'achawinakxa.



Tata Jilir Mallku, mayipsmawa jumaru jach'a ch'ilqa atiña, jichha
qamawisana, jichha aski sarawina, aka uraqisana, ukhamaraki ukana qhana
utt'atañapataki qhichwa, aymara, warani arumpi MERCOSUR wakina.



Jaqina rijsuta



Movimiento de Educadores Jekupytyrâ - Sindicato Nacional

jekupytyra at gmail.com



MCP Movimiento Campesino Paraguayo

mcp at highway.com.py



ONAI - Organización Nacional de Aborígenes Independientes



OCN - Organización Campesina del Norte

ocnpy at hotmail.com



CONAMURI - Coordinadora Nacional de Organización de Mujeres Trabajadoras
Rurales e Indígenas

conamuri at rieder.net.py



CPA-SPN - Coordinadora de Productores Agrícolas de San Pedro Norte.

amarugaspar at yahoo.es



Fundación Yvy Marâe'ÿ

yvymaraey.fundacion at gmail.com



Ñe'êeta rekávo Aty - Organización por el Multilingüismo



Karaku - Observatorio Guaraní Europeo - Karaku - Tesarekoha Avañe'ê Európape

karaku.tae at gmail.com



Asunción - Paraguay, 15/06/2007



Jist'arat qillqa aru. Arust'awi "Waranï aru uñt'atañapataki Mercosur
wakichawina, ukhamaraki taqi chuyma Paraguay Marrana". Bolivia Markana Jilir
Mallkuparu, tata Evo Morales Ayma.



AY: Román Crespo Titirico



<http://mail.google.com/mail/?view=page&name=gp&ver=sh3fib53pgpk#11333d839f841b14_aymará>



*Quechua, aymará ha guarani, castellano ha portugués ykére, Mercosur ha
hembiapo ñe'ênguéra tee.*

* *

*Tembijerure Karai Mburuvicha Guasu Evo Morales Ayma ha Bolivia Rekuáipe
oñeñemongeta jave Bolivia jeikére Mercosur-pe.***

* *

Karai Mburuvicha Guasu Evo Morales



Roĝuahê ne rendápe ha nde rupive Bolivia Rekuái ha hetâyguápe,
romba'ejeruremívo ndéve; rojerure peteî mba'e ndahasýiva katu tuichaiterei
mba'éva hetaiterei tapicha amerikayguápe ĝuarâ, yvate guive yvy peve.
Tuichaiterei mba'e ndéve ĝuarâ voi, reñe'êva aymará ha quechua:



Karai mburuvicha Guasu, rojerurese ndéve ne retâ rérape reñe'ênguévo peike
haĝua MERCOSUR-pe, rejopymi haĝua quechua, aymara ha guaranígui oiko haĝua
MERCOSUR ñe'ê teete opa mba'erâ ha opaite hendápe, portugués ha castellano
ykére. Amo gotyove, ojehecháta, ha ko'ápe roñe'ême'ê ndéve, mba'éichapa
oñeñangareko ha oñemoherakuâta ambue Amérika ñe'ê'ypykuéra iñe'êngára
sa'ivéva.



Mba'emba'érepa rojerure ndéve ko mba'e:



   1. Quechua, aymará ha guaraní, castellano ykére, Bolivia ñe'ê teete.
   Guarani avei Paraguái ñe'ê teete ijyvy tuichakuépe, ore retâ peteîva umi
   MERCOSUR moñepyrûhare. Guarani avei oñeñe'ê ha ojehechakuaa Argentina-pe
   (Corrientes, 2004). Quechua ha aymará oñeñe'ê ambue tetâ ojoajúva MERCOSUR
   ndive térâ iñe'ê tee.



   1. Quechua, aymará y guarani, ojoavýramo jepe, umi Amérika
   ñe'ê'ypykuéra apytépe iñe'ê puruhára hetavéva Bolivia-pe.



   1. Bolivia Rekuái omoñepyrû tekombo'e ko'â mbohapy ñe'ê (quechua,
   aymará, guaraní), ha castellano-pe ohechaukávo péicha oñangarekoseha
   hesekuéra ha ipuruhára rekotee rehe.



   1. Amérikape añoite ko arapýpe, yvate guive yvy peve, kuarahy resê
   gotyo guive kuarahy reike gotyo peve, peteînte jepe iñe'ê ypy ndojepurúi
   tetâ sâmbyhýpe opaite mba'erâ oimeraê ñe'êicha. Tekotevêma upéva ojejapo,
   Mburuvicha Guasu Morales, tojeguata pégotyo; hetaite árama Amérika oikotevê
   ojetyvyro poguýpe jeikógui, toñemomba'e hekoteépe, ha tomopu'â hetaite
   tapicha rekokatu oñemomirîva, oñepyrûva, ha opa mba'e ojeheja'ÿre ambue
   ñe'ênguéra.



   1. 50 millones tapicha rupi MERCOSUR retâyguáva (térâ tetâ ojoajúvape
   hese) oñe'ê quechua, aymará ha guaraní, oîramo jepe ojepuru'ive térâ
   hetavéva.



   1. Amérika ñe'ênguera ypykuépe noĝuahêi'asy gueteri ñe'ê rekotee,
   noĝuahêi pe oñeikûmbyháicha Europa Joaju Guasúpe. Ko'â mba'e oguerotîva'erâ
   Europa ha Amerikay-gua hovamokôiva ha tavaygua rayhugua'úvape, ha ko'ýte
   Opaite Tetânguéra Joaju Guasúpe. Francés añoite, Europa ñe'êjeýnte, omba'apo
   hese, ojerure mbaretépe ha ohupyty Québec-pe (Canadá), tojehechakuaapaite
   iñe'ê rekotee. Mba'evete, ni gua'uhápe ndojejapói quechua, aymará, térâ
   guaraní rehehápe.



   1. Europa Joaju Guasu oreko 23 ñe'ê tee: alemán, búlgaro, castellano,
   checo, danés, eslovaco, esloveno, estonio, finés, francés, griego, húngaro,
   inglés, irlandés, italiano, letón, lituano, maltés, neerlandés, polaco,
   portugués, rumano y sueco. Heta ko'âvagui añetehápe sa'ive quechua, guaraní
   térâ aymará ñe'êgui ipuruhára. Upéva ári hetajey ko'âvagui peteînte hopyta
   (portugués, castellano, francés, italiano ha rumano hapo Latín-pe)
   ojehechakuaa péicha Európape sa'iha umi ñe'ê ropyta joavy, katu upéva
   ndojokói umi ñe'ê, jepe ojojogua, oiko haĝua chuguikuéra ñe'êtee. Europa
   Joaju Guasu ohechakuaa'imi catalán/valenciano, euskera (vasco) ha
   gallego-pe. Ndaikatuichénepiko Mercosur omba'apo po ñe'ê teépe: aymará,
   castellano, guaraní, portugués ha quechua. Ndojeruréipiko 50 millones
   tapicha amerikaygua rekotee toñemoañete iñe'ênguéra ko tetâ joaju pa'ûme.



   1. Tetânguéra joaju guasúpe MERCOSUR-icha ikatu oiko -ojejapoháicha
   castellano ha portugués-pe guarâambue hendápe- ñopytyvô ñe'ê ha ambue
   tekotevêva opavave Estado ha ava'aty oiporúva quechua, aimará ha guarani. Ko
   pytyvô tekotevêterei oñembohape ha oñembokatu haĝua joaju ko'â ñe'ênguéra
   ndive, jepémo oikoe hikuái.



   1. Avei, Mburuvicha Guasu Morales, oî peteî mba'e hasy'asýva ore
   paraguaiguakuérape oremongu'éva romoĝuahê haĝua ko tembijerure:



Paraguái Estado oñepia'âva'erâkuri, hembiapokatu ha hembiapotee voi,
hetaiterei ore retâ ñemoñare oñe'êva guarani renonderâ rehe -ko ñe'ê ha'éva
Paraguái ñe'êtee 1992 guive- oiko haĝua chugui MERCOSUR ha hembiapo ñe'êtee
ha upéicha avei oiko haĝua ore retâme. Katu Paraguái Estado ha opavave ore
retâ rekuái ohasáva'ekue ymaite guive ombotavy ha ombohoguemano ore retâ
kerayvoty 200 ary pukukue ore retâ isâso rire ha 15 ary oñeguenohê rire ore
Retâ Leiguasu yma 1992-pe; máramo nomba'apói hikuái guarani ñe'ê oreko haĝua
mbojojahakuéra ipeteîva, noñeha'âi ojeporu haĝua opa hendápe ha opa
hendáicha ore retâme, ha ndoiporúi Estado rembiapokuéra oku'e haĝua
guaraníme; upéicha avei ikuâ'íjepe nomongu'éi osêma hagua peteî Léi
ñe'ênguéra rehegua. Upévare rojerure pochýpe ore retâ sâmbyhyharakuéra ndive
guaranígui toiko MERCOSUR ha hembiapo ñe'êtee.



Mburuvicha Guasu Morales, Bolivia ha'eva'erâ, Paraguái ndojapomo'âipype,
tetâ omyakâva colonialismo ñe'ê rehegua ñemboyke opavave ñe'ê Amerikayguápe
opavave tetânguéra joajúpe.



Mburuvicha Guasu Morales, ne retâ, hetaite tapicha ohasahaguépe opaichagua
ñemboyke vaiete ipirire sa'y, iñarandupy ha iñe'ê rupi, oguereko opaichagua
pokatu ojerure haĝua quechua, aymará ha guaranígui oiko MERCOSUR ñe'êtee opa
mba'erâ. Hetaiterei tapicha ko yvy ape ári oguerovy'a ha ojepopetéta Bolivia
Rekuái rembijerure. Brasil, Argentina, Uruguay ha Venezuela ndaikatumo'âi
omboyke peteî tembijerure mba'eveichavérô oñemboykekuaa'ÿva; mba'eveichavérô
ndaikatukuaamo'âi omboyke oikuaa porâ rupi hikuái hetânguérape hetaite
tapicha poriahu ojukapahague hikuái iñe'ê rupi.



Mburuvicha Guasu Morales, opavave ava ha ava'aty paraguaiguáva roikose
py'aguapýpe Bolivia ndive. Ore ningo roheka jekupyty ha jeikoporâ Bolivia ha
opavave tetâ ojeréva orerehe ndive. Añetehápe roipota ko'â mba'e. Ñorairô
guasúpe ningo okóinte amanóva tapicha pueblo-gua. Ha ore pueblo-gua. Katu
hasyvéva oréve ore rapicha mboriahu omanóre ambue mba'ére térâ mba'e
oikuaa'ÿva rehe. Ñorâirô Guasu Chákope guare (1932-1935) omopu'âva'ekue
oñoakâre Bolivia ha Paraguáipe, noipytyvôi ore retâme oñembotatapeju haĝua
guarani ñemboyke. Ore retâ myakâharekuéra ko ñorairô aja ogueroveve gua'u
hetârayhu ha omochichî hikuái -gua'únte avei- mba'éichapa ojeporu guarani
ñe'ê ko ñekarâi guasu aja. Mba'ére gua'úpiko ndaha'emo'âi guarani pe ñe'ê
ojeporúva pe javo'ói guasúpe, guaranínte ningo oñe'êkuaa 80 % ore retâygua
ha upéva ári avei noñe'êkuaáiva castellano-pe. Ha katu opa rire ko ñorâirô
tetâ sâmbyhyharakuéra ndojapói guaranígui tetâ ñe'êtee ha upéicha avei
ndohejái ore retâyguakuérape oñemoarandu iñe'ême. Ojapo 72 ary opahague
Cháko Ñorairô, ha 72 arýpe avave ore retâygua noñemoarandúi guaraníme.
Avavete. Araka'eve Paraguái Estado ndoku'éiva guaraníme. Opa árape
oñemboguata ko tetâme ñe'ê ñemboyke ha péicha oñemboguata tekojoja'ÿ ha
ñemboyke opaichagua.

Karai Mburuvicha Guasu Morales, rojerure ndéve remoñepyrû haĝua peteî tape
pyahu tuicháva ñambotatapeju haĝua colonialismo Amérikagui ha ñamboguata
haĝua tekojoja opavavépe ĝuarâ, ha ejerure quechua, aymará ha guaranígui
toiko MERCOSUR ñe'êtee mba'eveichagua ñemboyke'ÿre.



Teraguapy



Movimiento de Educadores Jekupytyrâ - Sindicato Nacional

jekupytyra at gmail.com



MCP Movimiento Campesino Paraguayo

mcp at highway.com.py



ONAI - Organización Nacional de Aborígenes Independientes



OCN - Organización Campesina del Norte

ocnpy at hotmail.com



CONAMURI - Coordinadora Nacional de Organización de Mujeres Trabajadoras
Rurales e Indígenas

conamuri at rieder.net.py



CPA-SPN - Coordinadora de Productores Agrícolas de San Pedro Norte.

amarugaspar at yahoo.es



Fundación Yvy Marâe'ÿ

yvymaraey.fundacion at gmail.com



Ñe'êeta rekávo Aty - Organización por el Multilingüismo



Karaku - Observatorio Guaraní Europeo - Karaku - Tesarekoha Avañe'ê Európape

karaku.tae at gmail.com



Asunción - Paraguay, 15/06/2007



Kuatiañe'ê (17). Mba'eaporâ ñemoherakuâ "Guarani, Mercosur ha Paraguay ñe'ê
tee opaite mba'erâ". Bolivia Mburuvicha Guasu, Karai Evo Morales Ayma-pe.



Ombohasa guaraníme: Perla Alvarez ha Miguel Verón



<http://mail.google.com/mail/?view=page&name=gp&ver=sh3fib53pgpk#11333d839f841b14_guarani>



*Quéchua, aimará e guarani, junto com o castelhano e o português, línguas*

*oficiais e de trabalho do Mercosur.*

* *

*Petição ao Presidente Evo Morales Ayma e ao Governo da Bolívia durante a*

*negociação do ingresso da Bolívia no Mercosur.***



Senhor Presidente Evo Morales



Nos dirigimos a Vossa Senhoria, e através do senhor, ao Governo e ao Povo
Boliviano, com um pedido muito simples, mas transcendente para o continente
americano, de norte a sul, e transcendente para milhões de americanos.
Transcendente para o senhor mesmo, que fala aimará e quéchua:



Senhor Presidente, queremos pedir-lhe que, nas atuais negociações da Bolívia
para formar parte do Mercosul, seu país exija que o quéchua, o aimará e o
guarani sejam declaradas, para todos os efeitos e sem restrição alguma,
línguas oficiais e de trabalho do Mercosul, junto com o português e o
castelhano. Em uma fase posterior, estudar-se-á, é nosso compromisso, a
proteção e acesso das línguas americanas de demografia mais reduzida.



Os motivos para fazer-lhe este pedido são múltiplos:



   1. Quéchua, aimará e guarani, junto com o castelhano, são línguas com
   reconhecimento oficial na Bolívia. O guarani, além do mais, é língua oficial
   de todo Paraguai, Estado fundador do Mercosul, e tem reconhecimento em
   província da Argentina (Corrientes, 2004). Quéchua e aimará são oficiais ou
   faladas em outros Estados associados do Mercosul.



   1. Quéchua, aimará e guarani são, com muita diferença, as línguas
   americanas que contam com o maior número de falantes na Bolívia.



   1. Governo Boliviano tem alfabetizado, entre outras, nestas três
   línguas (quéchua, aimará, guarani), além do castelhano, mostrando seu
   interesse em sua sobrevivência e a dignidade de sus falantes.



   1. América, de norte a sul e de oeste a este, é o único continente de
   todo o mundo onde nenhuma língua autóctone foi normatizada, normalizada,
   estatizada e tem sido adotada de forma plena, íntegra e normal por todos os
   organismos estatais e interestatais. Chegou o momento, Presidente Morales,
   de que se dê este passo, tão preterido de descolonização, ascensão da
   identidade americana e recuperação da dignidade ultrajada, violada e
   violentada de milhões de pessoas em toda América, e sem renunciar a outras
   línguas.



   1. Aproximadamente 50 milhões de cidadãos, nos países membros do
   Mercosul (e associados do Mercosul), falam quéchua, aimará e guarani em um
   grau ou outro.



   1. Os direitos lingüísticos, tal como se entendem na Europa (Conselho
   da Europa e União Européia), não chegaram, de nenhum modo, para vergonha de
   hipócritas e demagogos europeus e americanos e para a imensa vergonha das
   Nações Unidas, na América, em benefício das línguas autóctones americanas.
   Só o francês, uma língua européia, reivindicou, exigindo e obtendo, no
   Quebec (Canadá), o pleno reconhecimento de seus direitos lingüísticos. Nada,
   nem remotamente parecido, foi feito para o quéchua, o aimará, ou guarani.



   1. A União Européia conta com 23 línguas oficiais: alemão, búlgaro,
   castelhano, tcheco, danês, eslovaco, esloveno, estoniano, finlandês,
   francês, grego, húngaro, inglês, irlandês, italiano, letão, lituano, maltês,
   neerlandês, polaco, português, romeno e sueco. Muitas delas, com certeza,
   com muitos menos falantes que o quéchua, o guarani ou aimará. Além disso
   muitas delas pertencem ?em uma mostra de escassa diversidade lingüística
   Européia? à mesma família lingüística (português, castelhano, francês,
   italiano e romeno são línguas românicas) sem que isto seja um impedimento
   para sua oficialidade. Inclusive a União Européia prevê certas
   regulamentações para: catalão/valenciano, euskera (vasco) e galego. Por que
   o Mercosul não pode ter já cinco línguas oficiais: aimará, castelhano,
   guarani, português e quéchua? Os dirigentes do Mercosul, não levam em conta
   a dignidade de aproximadamente 50 milhões de americanos?



   1. Em um marco supra-estatal como é o Mercosul poder-se-á dar? como se
   dá para o castelhano e o português em outros âmbitos? a necessária
   colaboração técnico-lingüística entre Estados e comunidades humanas que
   dividem o quéchua, o aimará e o guarani. Uma colaboração necessária e
   desejável para garantir? a unidade na diversidade? destas línguas.



   1. E ademais, Presidente Morales, tem um motivo, especialmente
   doloroso para nós, como paraguaios/as, para fazer-lhe este pedido:



O Estado Paraguaio tinha a obrigação legal e moral, perante os milhões de
paraguaios da língua guarani, de conseguir que o guarani? língua oficial de
todo Paraguai, desde 1992? fosse declarado em todos os efeitos língua
oficial e de trabalho do Mercosul e do Paraguai. Mas o Estado Paraguaio,
seus sucessivos governos, traíram durante 200 anos de vida independente e 15
anos, desde a aprovação da Constituição Nacional (1992), esta aspiração
nacional e nem sequer trabalharam para a plena normatização, normalização e
estatização da língua guarani, como também nunca aprovaram uma Lei de
Línguas. É por este motivo que pedimos, com indignação, aos nossos
governantes, que a Bolívia assuma, também, o pedido da plena oficialidade e
condição de trabalho do guarani.



Presidente Morales, deverá ser a Bolívia, já que o Paraguai não o fez, o
país que irá liderar a descolonização lingüística das línguas americanas nos
organismos interamericanos.



Presidente Morales, seu país, onde tantos milhões de seres humanos têm
padecido, durante século, o mais bárbaro e brutal racismo, por motivos
culturais e lingüísticos, tem toda a autoridade moral do mundo para pedir a
íntegra, plena e irrestrita oficialidade do quéchua, o aimará e o guarani no
Mercosul. Milhões de pessoas na América e em todo o mundo aplaudirão e
aplaudiremos este gesto do Governo Boliviano. Nem o Brasil, nem a Argentina,
nem o Uruguai, nem a Venezuela, podem negar uma petição tão justa e tão
justificada e muito menos com suas bárbaras e terríveis histórias nacionais
de extermínio de milhares de seres humanos, apenas por falar a língua que
falavam.



Presidente Morales, como pessoas e entidades sociais paraguaias, queremos
viver em paz com a Bolívia. Nós desejamos a paz e a concórdia com Bolívia e
com todos nossos vizinhos. Desejamos fervorosamente. Nas guerras sempre
morre o Povo. Nós somos Povo. E morre por alguns interesses que não são seus
e que nem sequer os entende. A Guerra do Chaco (1932-1935) entre a Bolívia e
Paraguai não serviu, no Paraguai, para acabar com o "Apartheid lingüístico"
contra o guarani. Nossas classes dirigentes, durante a guerra, berraram seu
nacionalismo e elogiaram o uso que se fez do guarani durante a contenda. Mas
que outra língua poderia ser usada se o guarani, nesse momento, era a única
língua falada por mais do 80% dos paraguaios que só falavam guarani e não
entendiam o castelhano? Mas terminada a guerra nossas classes dirigentes não
oficializaram o guarani e não permitiram e nem possibilitaram que se
alfabetizasse a população em guarani. Há 72 anos terminou a Guerra do Chaco;
em 72 anos não houve nem uma só geração de paraguaios alfabetizados em
guarani. Nenhuma. Nunca o Estado Paraguaio usou o guarani em sua
administração. Manteve-se o "Apartheid lingüístico" paraguaio para manter a
injustiça e as desigualdades.



Presidente Morales, pedimos-lhe que dê um passo transcendental na historia
da descolonização americana e da justiça social e exija a plena e irrestrita
oficialidade do quéchua, o aimará e o guarani no Mercosul.



Assinado



Movimiento de Educadores Jekupytyrâ - Sindicato Nacional

jekupytyra at gmail.com



MCP Movimiento Campesino Paraguayo

mcp at highway.com.py



ONAI - Organización Nacional de Aborígenes Independientes



OCN - Organización Campesina del Norte

ocnpy at hotmail.com


-- 
**************************************
N.b.: Listing on the lgpolicy-list is merely intended as a service to its
members
and implies neither approval, confirmation nor agreement by the owner or
sponsor of
the list as to the veracity of a message's contents. Members who disagree
with a
message are encouraged to post a rebuttal. (H. Schiffman, Moderator)
*******************************************
-------------- next part --------------
An HTML attachment was scrubbed...
URL: <http://listserv.linguistlist.org/pipermail/lgpolicy-list/attachments/20070616/4ca94716/attachment.htm>
-------------- next part --------------
A non-text attachment was scrubbed...
Name: image002.gif
Type: image/gif
Size: 447 bytes
Desc: not available
URL: <http://listserv.linguistlist.org/pipermail/lgpolicy-list/attachments/20070616/4ca94716/attachment.gif>
-------------- next part --------------
A non-text attachment was scrubbed...
Name: image002.gif
Type: image/gif
Size: 447 bytes
Desc: not available
URL: <http://listserv.linguistlist.org/pipermail/lgpolicy-list/attachments/20070616/4ca94716/attachment-0001.gif>


More information about the Lgpolicy-list mailing list