LL-L: "Etymology" LOWLANDS-L, 02.NOV.1999 (05) [D/E/LS]

[Lowlands-L Administrator]

 ========================================================================
 L O W L A N D S - L * 02.OCT.1999 (05) * ISSN 189-5582 * LCSN 96-4226
 Posting Address: <lowlands-l at listserv.linguistlist.org>
 Web Site: <http://www.geocities.com/~sassisch/rhahn//lowlands/>
 User's Manual: <http://www.lsoft.com/manuals/1.8c/userindex.html>
 =========================================================================
 A=Afrikaans, Ap=Appalachean, D=Dutch, E=English, F=Frisian, L=Limburgish
 LS=Low Saxon (Low German), S=Scots, Sh=Shetlandic
 =========================================================================
 You have received this because your account has been subscribed upon
 request. To unsubscribe, please send the command "signoff lowlands-l"
 as message text from the same account to
 <listserv at listserv.linguistlist.org> or sign off at
 <http://linguistlist.org/subscribing/sub-lowlands-l.html>.
 =========================================================================

From: Floor van Lamoen [f.v.lamoen at wxs.nl]
Subject: LL-L: "Etymology" LOWLANDS-L, 01.NOV.1999 (03) [E/LS]

Beste laaglanders,

Berend Klönne schreef:
> "Pokkel hef een breurtie in 't Duuts en met "trampeln" is 't krek zo. In
> Duutsland kent ze "rempeln" en dat woord wordt niet best oetlegd in 't
> Duutse etymologische woordenboouk van Kluge en Mitzka. Albert Dening schrif
> in eein van zien verhalen: "ze luten tante mor in de modder trampelen" en
> bij Harm Tiesing lees ie over  ' volk dat deur de snei traampelt'.
> "Traampeln" döt je lichtkaans denken an de trampoline en dat idee is niet
> verkeerd. "Trampoline" komp van 't Italiaanse woord "trampolino" en 't
> eerste stuk van dat woord "tramp-" komp warschienlijk van een Gotisch woord,

> "trimpau", dat "treen" betekende. Dat woord en die betekenis hebt de
> geleerden ofleid uut aander taolen.
>
> 't Gotisch is een taol die in de zesde ieuw verdwenen is oet Europa. Allen
> op de Krim was der tot in de zestiende eeuw nog Gotisch te heuren.
> "Trampeln" mot van "tra(a)mpen" kommen en dat woord lig dicht genog bij
> "trimpan". 't is zolfs meugelijk um wieder in de tied weerum te gaon as dat
> Gotische woord. De mienste taolen in Europa bint femilie van mekaor en zolfs

> talen van India heurt daorbie. De mandielige "taol" die de geleerden uut die

> talen en aold' geschriften ofleiden kunt, is 't Indogermaans. Veur dat
> Indogermaans hebt ze de wortel "trem-" vaststeld waor de betekenis
> "trippen", "sidderen" veur geldt . Dat "trem-" mot de oorsprong wezen van
> "traampeln".

Reinhard antwoordde:

> 'Trampeln' kümmt vun 'trampen', is de interative Form vun dat olde
'trampen'.
> Dat is mit ingelsch _trample_ verwandt.

In het Zeeuws is verwant hieraan het woord "drampelen" (vooral op
Walcheren, Zuid Beveland en het land van Axel) dat behalve _trappen_
(bijvoorbeeld het vast-trappen van hooi) ook _dribbelen/wiegen van het
ene been op het andere been_ betekent. Er zijn wat variaties, zoals
trampelen en dremmelen.

Het woord _trampelen_ is volgens het _woordenboek der Nederlandsche
taal_ een woord uit diverse streken:
<citaat>
Het woord is eigen aan de dial. van Vl., dat van Antw., Limb., Geld.,
Ov., Urk en Gron.; daarnaast komt het, vooral in de 17de e., voor bij
holl. schrijvers. Thans alleen gewest.
<einde citaat>

Zou er een verband etymologisch verband kunnen zijn met het Nederlandse
_trappelen_? Je zou kunnen denken dat onder Ingweoonse invloeden
wellicht de m verdwenen is. Ik geef toe, het gebruik van _dremmelen_ in
het Zeeuws wijst niet in die richting.

Berend Klönne:
> 't Drentse woord _sik_ en 't Nederlandse "geit" liekt niks op mekaar. "Sik"
> lig dichter bij 't Hoogduutse woord "Ziege" en dat geldt nog meer veur
> "seeg(e)" dat ok Dreens is. "Sik", "seeg(e)" en "Ziege" zitt in ien
> "femilie" met 't woord "ticka" ("moederdier van de geit") dat in Zweedse
> dialecten veurkomp. De geleerden rekent dat die woorden ofkomstig bint van
> de Germaanse wortel "tig-" of "tik-" die umtrent de betekenis har van
> "vrouwtje van kleinere huisdieren". In Drente hew ok tik en tiek um kukens
> an te haolen. 't Mag wezen dat die woorden ok heurt tot de "femilie" van
> "sik" en "Ziege".

Reinhard Hahn:
> In't Noordsassisch heett dat _Zege_, _Zeeg'_ un _Zick_ or _Sege_, _Seeg'_ un

> _Sick_, un ook _Jitt_ (düütsch _Geiß_, ingelsch _goat_, gootsch _gaits_,
> latiensch _haedus_ < indo-europeesch *_ghaido-s_).  In't Düütsche bedüüdt
> _Zicke_ un _Zicklein_ 'jung Zeeg'', as ook oold-ingelsch _ticcen_.  Vergliek

> greeksch _tiza_ 'Zeeg''.

In het Zeeuws wordt het woord 'sik' wel als roepnaam voor de geit
gebruikt, maar volgens het woordenboek der Zeeuwse dialecten is dit
'nauwelijks inheems'. Naast het normale Zeeuwse woord _geite_ is op
Schouwen-Duivenland het woord _kie:s_ is gebruik. En als roepnamen voor
de geit zijn er verder nog: mie:te, mikke, bikke, biete, bette (maar die
laatste twee zijn eigenlijk meer voor schapen).

Groetjen,
Floor van Lamoen.

---------

From: R. F. Hahn [sassisch at yahoo.com]
Subject: Etymology

Leve Leeglanners / Dear Lowlanders,

[An English portion follows the Low Saxon (Low German) responses.]

Ick harr schreven:

> 'Trampeln' kümmt vun 'trampen', is de interative Form vun dat olde
'trampen'.
> Dat is mit ingelsch _trample_ verwandt.

Dat schull "iterative" heten.

Floor fraag':

> Zou er een verband etymologisch verband kunnen zijn met het Nederlandse
> _trappelen_?

Ick glööv' ja, Floor.  Na'n Duden hangt düütsch _trampeln_ ('stomp',
'trample', neddersassisch "trampe(l)n"), _trappeln_ ('patter', neddersassisch
"trappeln" ~ "drappeln") un _Trappe_ ('(horse's foot) print'), neddersassisch
_Trapp_) tosamen.

Below is an addendum to my exploration of _makke_ with focus on _Macker_.  I
wrote:

> Low Saxon (Low German), North Saxon:
<...>
> _Macker_ 'comrade', 'partner', 'supporter', 'friend', 'ringleader' (also in
> Missingsch and North German dialects)

There's a need for a word of caution to those of you who are interested in
using this word, and a brief explanation of the North German language
situation as I see it, mostly from the big-city point of view.  (Other North
Germans may have different perceptions.)

Unless you use _Macker_ ['makV] ~ ['magV] (no aspiration of [k]!) in Low Saxon
(Low German), you had better be very careful, because in certain contexts it
may be inappropriate.  As I explained, it is one of the words that have
filtered into Missingsch (German on Low Saxon substrate) and from there into
other northern varieties of German.  "Filtered" is the operative word, because
the meaning is not quite the same as it is in Low Saxon.  The problem is that
there are no clear dividing lines between the various northern varieties of
German.  Here's a simplified chart of the varieties and Low Saxon influences:

LOW SAXON (Low German)    |     GERMAN
-------------------------------------------------------
                                                   --->   Missingsch --->
Northern German    Standard German

In Low Saxon and in Missingsch the meaning of _Macker_ is usually a positive
one: 'comrade', 'partner', 'supporter', 'friend'.  You are only on pretty safe
ground when you use _Macker_ in Low Saxon.   Especially once you start
drifting from actual Missingsch over into Northern German and the closer you
get to Standard German the more the use of _Macker_ is perceived as
"ignorant," as "proletarian," "uneducated," or whatever.   It then comes to
take on a mostly negative connotation (much like Standard German _Kerl_) and
tends to be used to refer to someone whose name you don't know.  It is much
more negative than English 'guy' or 'chap', which are really neutral and may
even be positive.  I don't think there's a good English equivalent.  For
instance, Missingsch(-influenced Northern German) _Den Macker da, den hau ich
gleich ma ein innie Fresse_ (Standard German _Dem Kerl dort haue ich gleich
einmal einen in die Fresse_) 'I'll give that (despicable/bothersome) guy a
punch in the face any moment now' (_Fresse_ 'trap', 'cake hole' = 'mouth' <
_fressen_ 'to eat (of animals)').  To address an unknown man as _Macker_ in
any German variety in the North (and Southerners aren't likely to understand
it anyway) is sure to be seen as a provocative act, especially if you as the
speaker are male.  For instance, calling _Eh! Macker!_ to attract some guy's
attention is likely to be perceived as an introduction to some kind of
confrontation.  (If you are really mad you might dare to silence a male
chatter in a movie theater by shouting, _Eh! Macker! Halt's Maul!_ or  _Eh!
Macker! Halt die Fresse!_.  That would be perceived as a threat.)  At the very
least, _Macker_ sounds "vulgar" to people, even in a sentence like _Das is(t)
mein Macker_ 'This is my buddy' (while Low Saxon _Dat is mien Macker_ is just
fine).

Best regards from your _Macker_ (in the best possible sense)
Reinhard/Ron

==================================END======================================
 * Please submit contributions to <lowlands-l at listserv.linguistlist.org>.
 * Contributions will be displayed unedited in digest form.
 * Please display only the relevant parts of quotes in your replies.
 * Commands for automated functions (including "signoff lowlands-l") are
   to be sent to <listserv at listserv.linguistlist.org> or at
   <http://linguistlist.org/subscribing/sub-lowlands-l.html>.
 * Please use only Plain Text format, not Rich Text (HTML) or any other
   type of format, in your submissions
 =========================================================================