LL-L "Orthography" 2001.12.18 (01) [D]

[Lowlands-L]

======================================================================
 L O W L A N D S - L * 18.DEC.2001 (01) * ISSN 189-5582 * LCSN 96-4226
 Web Site: <http://www.geocities.com/sassisch/rhahn/lowlands/>
 Rules: <http://www.geocities.com/sassisch/rhahn/lowlands/rules.html>
 Posting Address: <lowlands-l at listserv.linguistlist.org>
 Server Manual: <http://www.lsoft.com/manuals/1.8c/userindex.html>
 Archive: <http://listserv.linguistlist.org/archives/lowlands-l.html>
=======================================================================
 A=Afrikaans Ap=Appalachian D=Dutch E=English F=Frisian L=Limburgish
 LS=Low Saxon (Low German) S=Scots Sh=Shetlandic Z=Zeelandic (Zeeuws)
=======================================================================

From: "Roger Thijs" <roger.thijs at euro-support.be>
Subject: Orthography

Hieronder verslag over het groot dictee, uit de webkrant van De
Standaard.
Helemaal onderaan volgt de tekst van het dictiee.

Groetjes,

Roger

-----

DEN HAAG -- De Vlaamse delegatie heeft op het twaalfde Groot Dictee der
Nederlandse Taal in Den Haag alle te behalen trofeeën in de wacht
gesleept. Zowel bij de ,,gewone'' deelnemers als bij de prominenten ging
de overwinning naar Vlaanderen.

Het Dictee is dit jaar voor het eerst geëindigd op een ex aequo.
Caroline Schrijvers, een 25-jarige bankbediende uit Leuven, Jean
Spelmans, een 50-jarige leraar Nederlands uit Kuringen, en Jozef
Lamberts, een 55-jarige leraar Nederlands uit Bonheiden, deelden met
ieder drie fouten de eerste plaats.

Bij de prominente spellers ging senator Jean-Marie Dedecker met de eer
lopen: hij maakte 21 fouten. De top-vijf van de prominente spellers werd
verder aangevuld door de schrijvers Yves Petry (24 fouten), Tom Naegels
(25 fouten) en Bart Chabot (27 fouten) en door VRT-verslaggeefster
Goedele Wachters (31 fouten).

2001 was door de band een heuglijk speljaar. De 57 kandidaten hebben
samen 1.764 fouten gemaakt, wat een gemiddelde oplevert van 31 fouten.
Dat zijn er zes minder dan vorig jaar, al had ,,de vooruitgang groter
kunnen zijn met minder prominenten'', zoals juryvoorzitter Henk Vonhoff
na afloop zei.

De lezers van De Standaard en De Volkskrant deden het een pak beter met
gemiddeld 22 fouten.
------

Drie Vlamingen winnen samen groot dictee
Spellen voor de eer
Van onze redactrice
Ilse Degryse
18/12/2001
DEN HAAG -- Niet één maar drie Vlamingen wonnen dit jaar het Groot
Dictee der Nederlandse Taal. Ook bij de prominenten schoot een
landgenoot de hoofdvogel af: senator Jean-Marie Dedecker maakte 21
fouten en blijft daarmee ruim onder het algemeen gemiddelde van 31
fouten.

,,Waarom doen we hier eigenlijk aan mee'', vraagt NRC- columniste
Elsbeth Etty terwijl ze nerveus in het Groene Boekje bladert. ,,Willen
schitteren, maar niet kunnen, zoiets'', antwoordt Pieter Jan Hagens, de
presentator van het duidingsmagazine Netwerk. In het kamp van de
Nederlandse prominenten is de sfeer te snijden, een halfuur voor het
Groot Dictee der Nederlandse Taal. Niemand wil afgaan, de vaderlandse
eer moet verdedigd, en dus blijven de Nederlanders van de wijn en van de
borrels af.

,,Dit is niet zomaar een spelletje, dit is een instituut'', zegt Pieter
Jan Hagens. Zijn collega's zetten op de achtergrond het zoveelste
discussierondje in en proberen elkaar met tegenstrijdige argumenten uit
te leggen waarom takkewijf zonder tussen-n moet en hondenlul mét, of was
het toch omgekeerd?

Ondertussen hebben in het Vlaamse kamp de schrijvers Tom Naegels en Yves
Petry hun eerste glaasje jenever al naar binnen gewerkt. Ze staan er
ontspannen bij, klaar voor de strijd. Op de tafel waaraan Frank Raes,
Leo Van der Elst, Goedele Wachters, Mieke Bouve en Peter Van Asbroeck
zitten, ligt geen Groen Boekje, geen spellinggids of woordenlijst. ,,Al
heeft iedereen natuurlijk wel een beetje geoefend. Niemand komt totaal
onvoorbereid naar het Dictee'', geeft Frank Raes toe.

En inderdaad, Goedele Wachters plukte wat lijstjes van het Internet,
Mieke Bouve kocht een boekje met de spellingregels en Yves Petry nam
voor het vertrek een folder van de Vlaamse Gemeenschap door. Iemand
vertelt dat Jean-Marie Dedecker zelfs spelles zou hebben gevolgd. ,,Ja,
da's een sportman hé'', zegt Raes, ,,die wil winnen.'' De onvoorbereide
Leo Van der Elst kijkt de andere kant op.

Later bevestigt Jean-Marie Dedecker de geruchten: ,,Ik ga niet graag af.
Op aanraden van mijn collega Vincent Van Quickenborne -- die vorig jaar
won bij de prominenten-- heb ik les gevolgd bij een spelspecialist. Als
je naar de Mont Blanc gaat, dan train je daar toch ook voor. Deze
wedstrijd was voor mij ook een kans om aan mijn collega-politici te
tonen dat deze oud-judocoach ook wel hersens in zijn kop heeft zitten.
Mens sana in corpore sano, weet je wel.''

OOK de lezers van De Standaard die Vlaanderen in Den Haag
vertegenwoordigen, hebben intussen hun Groene Boekjes en woordenlijsten
terzijde gelegd. ,,Het dictee zal wel over de euro gaan'', denkt Marleen
Lootens Ook de zoon van Mark Van Bogaert vermoedt een eurodictee en
heeft zijn vader een euromunt als amulet meegegeven.

,,Terrorisme, dat is toch twee keer met een dubbele r, of niet'', vraagt
Annie Schoofs met een lichte paniek in de ogen. Annick Lasters en
Annemarie Valkeneers, allebei lerares Nederlands, schudden ontkennend
het hoofd. ,,Ja, nu begin ik echt aan alles te twijfelen'', zucht Annie.

Jozef Lamberts, Jean Spelmans, Caroline Schrijvers, Nadine Vanhee en
Marjan Vandevoorde kennen elkaar, op zijn minst bij naam, uit het
Vlaamse spelcircuit. Ze hebben allemaal al meegedaan aan het
Davidsfonds-dictee en zijn niet echt verrast elkaar te ontmoeten in Den
Haag. ,,Het is een klein wereldje'', zegt Caroline, ,,we komen elkaar
altijd tegen op spellingwedstrijden.'' ,,Ja, in de koers was het ook
altijd Eddy Merckx die won, hé'', zegt Jean Spelmans, die door velen
getipt wordt als potentiële winnaar.

GOED anderhalf uur later, als het dictee geschreven is, zit Jean
Spelmans in zak en as. Hij heeft een slecht gevoel over zijn prestatie
en weet nu al dat hij zeker twee fouten heeft gemaakt. ,,Je moet van mij
geen grote uitspraken verwachten. Schrijf maar op dat ik hier doodsbang
zit, vol verdriet'', zegt hij.

De andere deelnemers vonden dat het dit jaar wel meeviel, dat het
gemakkelijker was dan vorig jaar. Alleen dat vreemde woord pootaan, dat
kende niemand. ,,Zelfs de Nederlanders weten niet wat het betekent. Ik
heb het ook nog nooit in het Groene Boekje zien staan en dat heb ik nu
toch wel al een paar keer gelezen'', beweert Jozef Lamberts.

Muziekfotograaf Anton Corbijn denkt dat hij het er zoals verwacht
,,bovengemiddeld slecht'' af heeft gebracht. ,,Maar ik heb een excuus.
Ik woon al twintig jaar in Engeland.'' ,,De eurowoorden heb ik, denk ik,
wel goed'', zegt Goedele Wachters. ,,Door het eurojournaal van de VRT
wist ik wel hoe ik die moest schrijven. Maar de rest?'' Bart Chabot, de
Nederlandse schrijver die ieder jaar meedoet aan het Dictee, voorspelt
dat het ,,weer een drama'' is geweest. ,,Het resultaat zal zeker niet
zijn om over in De Standaard te schrijven. Nee, natuurlijk heb ik niet
geoefend, ben je gek. Dat vind ik niet sportief, dat geeft een vertekend
beeld.'' Alweer een uurtje later laat de jury van het Dictee weten dat
het resultaat van Bart Chabot best in de krant mag. Hij heeft 27 fouten
gemaakt en bekleedt daarmee een mooie vierde plaats onder de prominente
spellers. De beste bekende speller is Jean-Marie Dedecker met 21 fouten.
De oefening heeft dus kunst gebaard, deze trofee neemt het Vlaamse team
alvast mee naar huis.

Even later is de Vlaamse triomf compleet, als blijkt dat Caroline
Schrijvers, Jozef Lamberts en Jean Spelmans samen het Groot Dictee
gewonnen hebben. De drie spelkampioenen maakten elk niet meer dan drie
fouten. Presentator Philip Freriks vraagt aan de winnaars wat zijn
landgenoten moeten doen om ook eens te winnen. Ongegronde schaamte,
volgens Jean Spelmans. ,,Van de afgelopen elf dictees wonnen de
Vlamingen er zes en de Nederlanders vijf'', laat hij weten.

,,Jaja, maar we zijn wel altijd beter vertegenwoordigd in de top-vijf'',
zegt Marjan Vandevoorde achteraf. ,,En er doen ook altijd twintig
Nederlanders mee en maar tien Vlamingen en bovendien deden er aan het
allereerste Dictee helemaal geen Vlamingen mee'', voegt lezer Rik
Dereeper daaraan toe.
----------

Groot dictee der Nederlandse taal 2001
De Portemonnee
(lp)
18/12/2001
,,Allerwegen maken kassiers en caissières zich in deze decembermaand op
voor een financieel project vanjewelste: na ommekomst van 2001 gaan zij
vol fiducie over van de nationale munt op de euro.

Dit geschiedt ter wille van de Europese eenheid en met een soms
excentriek euro-enthousiasme: 'eureka' hoorden wij zopas nog een
Europagezinde europarlementariër op het achtuurjournaal geëxalteerd
uitkrijten.

Sommige eurosceptici -- vooral degenen die van jongs af aan vertrouwden
op de konterfeitsels in hun marokijnen portefeuille -- vinden al die
europraat algauw potjeslatijn; in geë-mailde litanieën zingen zij
allesbehalve Brussels lof.

Onder nostalgische prevelementen doen wij in een mêlee van somtijds
veronachtzaamde klanten onze sinterklaas- en kerstaankopen met coupures
die al decennialang rouleren; tot ons chagrijn hebben die -- daar helpt
geen lievemoederen aan -- straks nog slechts antiquarische betekenis.

Naar hartelust kopen wij cadeaus: stereotiepe barbiepoppen, cd'tjes met
rock-'n-rollmuziek, rococoachtige kalligrafieën, emaillen kookgerei en
geciseleerde etagères; en passant gaan wij tekeer tegen kittelorige
employés die achter in de winkel pootaan spelen.

En á propos: wie van excursies naar Zuid-Europese contreien vreemde
valuta overheeft, moet daar halsoverkop van af zien te komen; bij een
volgend verblijf in den vreemde kun je er goedbeschouwd geen cappuccino,
carpaccio of chipolatapudding meer van kopen -- een krankjorume
gedachte, maar nogal wiedes.

Onze beurzen moeten een gedaanteverwisseling ondergaan ten gerieve van
de vrijemarkteconomie; één wens zij ons hopelijk vergund: moge de
beeltenis van de soevereine monarch, al is het geen staatsiefoto, nooit
ofte nimmer van overheidswege worden geëlimineerd.

Menig weifelaar zal na deze monetaire exercitie nog een tijdlang
twijfelend blijven hoofdrekenen, maar usance zal dat zogezegd niet
worden; over pakweg een jaar grinniken we om al dat gejeremieer over een
dreigend numismatisch debacle in de portemonnee.

Als u graag uw resultaat vergelijkt met de score van de finalisten, moet
u voor iedere spelfout, inclusief hoofdletters, accenten, streepjes en
apostrofs, één fout aanrekenen. Schreef u 'marrocaine', dan telt u vier
fouten. Alleen voor herhaalde misspellingen mag u clement zijn: als u
'vanjewelste' in drie woorden hebt, volstaat één fout.

De grootste moeilijkheid in dit Dictee zijn niet de exotische woorden
(al kan 'cappuccino, carpaccio of chipolatapudding' wel tellen), maar
het aaneenschrijven. 'Allerwegen', 'vanjewelste' en 'achtuurjournaal'
moeten in één woord, 'ter wille van', 'van jongs af' en 'van af komen'
moeten los.

Verklaring? Zie het woordenboek. Al durven de naslagwerken elkaar nog
weleens tegen te spreken. Over het algemeen geldt: wat vaak gebruikt
wordt, wordt gauw als een eenheid beschouwd en aaneengeschreven. Maar
wat is vaak gebruikt?

In een tekst over de euro was het hoofdlettergebruik van belang.
Munteenheden spellen we met kleine letter: 'euro', zoals frank en
gulden.

Daarnaast heb je 'euro-' als voorvoegsel om aan te duiden dat het om
Europa gaat. Ook dat is zonder hoofdletter: 'eurosceptici',
'euro-enthousiasme', 'europraat' en 'europarlementariër'. Maar in
'Europagezind' en 'Zuid-Europees' is Europa als naam verwerkt. Dat
behoudt hier zijn hoofdletter.

Ten slotte nog iets over de vraag wat 'pootaan spelen' is. Van Dale
geeft als verklaring: 'flink aanpakken'. Er bestaat ook een uitdrukking
'pootaan moeten', wat betekent: hard moeten werken. Precies wat u moet
doen als u ooit onze spelling onder de knie wilt krijgen.

==================================END===================================
 You have received this because your account has been subscribed upon
 request. To unsubscribe, please send the command "signoff lowlands-l"
 as message text from the same account to
 <listserv at listserv.linguistlist.org> or sign off at
 <http://linguistlist.org/subscribing/sub-lowlands-l.html>.
=======================================================================
 * Please submit postings to <lowlands-l at listserv.linguistlist.org>.
 * Postings will be displayed unedited in digest form.
 * Please display only the relevant parts of quotes in your replies.
 * Commands for automated functions (including "signoff lowlands-l") are
   to be sent to <listserv at listserv.linguistlist.org> or at
   <http://linguistlist.org/subscribing/sub-lowlands-l.html>.
 * Please use only Plain Text format, not Rich Text (HTML) or any other
   type of format, in your submissions
=======================================================================