LL-L "Etymology" 2002.11.28 (02) [E]

[Lowlands-L]

======================================================================
 L O W L A N D S - L * 28.NOV.2002 (02) * ISSN 189-5582 * LCSN 96-4226
 Web Site: <http://www.lowlands-l.net>  Email: admin at lowlands-l.net
 Rules & Guidelines: <http://www.lowlands-l.net/rules.htm>
 Posting Address: <lowlands-l at listserv.linguistlist.org>
 Server Manual: <http://www.lsoft.com/manuals/1.8c/userindex.html>
 Archive: <http://listserv.linguistlist.org/archives/lowlands-l.html>
=======================================================================
 You have received this because you have been subscribed upon request.
 To unsubscribe, please send the command "signoff lowlands-l" as message
 text from the same account to <listserv at listserv.linguistlist.org> or
 sign off at <http://linguistlist.org/subscribing/sub-lowlands-l.html>.
=======================================================================
 A=Afrikaans Ap=Appalachian B=Brabantish D=Dutch E=English F=Frisian
 L=Limburgish LS=Lowlands Saxon (Low German) S=Scots Sh=Shetlandic
               V=(West)Flemish Z=Zeelandic (Zeêuws)
=======================================================================

From: W. Jaap Engelsman <engelsma at euronet.nl>
Subject: LL-L "Etymology" 2002.11.24 (03) [D/E]

Beste Lowlanders,

Naar aanleiding van de gesignaleerde varianten kopie en kopij, een gevolg
van meervoudige ontlening, wijs ik op de diepgaande behandeling van dit
verschijnsel in het Nederlands in Nicoline van der Sijs, "Leenwoordenboek"
(1996), hoofdstuk III 'Tweelingen en meerlingen' (pp. 509-567!). Op p. 517
noemt zij kopij / kopie onder de leenwoorden die tweemaal in verschillende
perioden aan het Frans zijn ontleend, oud en jong. De voorbeelden met de
uitgangen -ij respectievelijk -ie zijn:
OUD JONG
galerij galerie
kopij kopie
selderij selderie
Commentaar van Van der Sijs: "In oude leenwoorden op Frans -ie is het
achtervoegsel gewijzigd in -ij, in jonge leenwoorden is -ie gehandhaafd.
Maar bij deze woorden heeft ook vaak herverfransing een rol gespeeld, zie
hoofdstuk I, 3.1 'Invloed van het Frans'. Bovendien is het achtervoegsel
-ij produktief geworden, terwijl -ie nauwelijks produktief is, ondanks
modieuze namen als badderie, eeterie en condomerie. Alleen braderie 'markt'
heeft de woordenboeken gehaald. Braderie bestond al in het Middelnederlands
met de betekenis 'gaarkeuken'. Het woord is een afleiding van braden met de
aan het Frans ontleende uitgang -(er)ie. Ook de variant braderij bestaat,
maar deze wordt zelden gebruikt; het is echter de enige vorm die het
Woordenboek der Nederlandsche Taal geeft, met als betekenis 'gaarkeuken,
eethuis'. Braderie is overgenomen in [! JE] het Frans (vooral gebruikt in
het Noorden), waar het de betekenis 'markt' heeft. De huidige Nederlandse
vorm en betekenis braderie 'markt' kunnen heel goed in deze eeuw uit het
Frans (terug)geleend zijn, want de betekenisontwikkeling van 'gaarkeuken'
naar 'markt' lijkt niet vanzelfsprekend."

Dit is dus een "tweeling" of "tweelingwoord". Het maximum aantal varianten
van woorden die op één grondvorm teruggaan dat Van der Sijs gevonden heeft,
is vijf. Zij heeft in het Nederlands drie van zulke vijflingen gevonden (p.
564). Tussen haakjes wordt achter het woord telkens de brontaal gegeven, en
of het om een oude of jonge ontlening gaat:
-- meier (< Latijn, oud) - major (< Latijn, jong) - maire (< Frans) -
majoor (< Spaans) - mayor (< Engels);
-- magister (< Latijn) - meester (<Frans, oud) - maître (Frans, jong) -
maëstro (< Italiaans) - master (< Engels);
-- senior (< Latijn) - seigneur, sinjeur (< Frans) - señor, sinjoor (<
Spaans) - signore (< Italiaans) - sinjo (< Maleis).

Jaap Engelsman

----------

From: W. Jaap Engelsman <engelsma at euronet.nl>
Subject: etymology / vocabulary

Dear Lowlanders,

In Shakespeare's "Hamlet" occurs an exclamation which seems to be unique. In
Act I, Scene 5, line 164, 166, or 172 (depending on the edition), where
Hamlet and Horatio are following the ghost, Horatio exclaims:

O day and night, but this is wondrous strange!

This appears to be simply an expression of amazement, although it is not
clear whether "day" and "night" are intended in the sense of parts of a
period of twenty-four hours, or in the senses 'light' and 'darkness'. (But
the nearest relatives in Shakespeare appear to be swearing exclamations such
as "by this day" and "by this light".)

Trying to find information on the meaning and perhaps etymology of this
exclamation, I discovered -- o day and night! -- that is not discussed in
the Oxford English Dictionary (2nd edition), nor in Harold Jenkins' fully
annotated Arden Shakespeare edition of "Hamlet" (1982), nor even in David &
Ben Crystal's wonderful "Shakespeare's Words" (2002), which even contains a
special section on exclamations.

Nor have I been able to find any other instance of this exclamation in
English literature.

Can anybody tell me anything about this exclamation, its meaning and origin?
Was it borrowed from another language, perhaps?

Jaap Engelsman

==================================END===================================
* Please submit postings to <lowlands-l at listserv.linguistlist.org>.
* Postings will be displayed unedited in digest form.
* Please display only the relevant parts of quotes in your replies.
* Commands for automated functions (including "signoff lowlands-l") are
  to be sent to <listserv at listserv.linguistlist.org> or at
  <http://linguistlist.org/subscribing/sub-lowlands-l.html>.
=======================================================================