LL-L "Delectables" 2003.12.26 (01) [E/LS]

Sat Dec 27 01:28:19 UTC 2003

======================================================================
L O W L A N D S - L * 26.DEC.2003 (01) * ISSN 189-5582 * LCSN 96-4226
http://www.lowlands-l.net * lowlands-l at lowlands-l.net
Rules & Guidelines: http://www.lowlands-l.net/index.php?page=rules
Posting Address: lowlands-l at listserv.linguistlist.org
Server Manual: http://www.lsoft.com/manuals/1.8c/userindex.html
Archives: http://listserv.linguistlist.org/archives/lowlands-l.html
Encoding: Unicode (UTF-8) [Please switch your view mode to it.]
=======================================================================
You have received this because you have been subscribed upon request.
To unsubscribe, please send the command "signoff lowlands-l" as message
text from the same account to listserv at listserv.linguistlist.org or
sign off at http://linguistlist.org/subscribing/sub-lowlands-l.html.
=======================================================================
A=Afrikaans Ap=Appalachian B=Brabantish D=Dutch E=English F=Frisian
L=Limburgish LS=Lowlands Saxon (Low German) N=Northumbrian
S=Scots Sh=Shetlandic V=(West)Flemish Z=Zeelandic (Zeêuws)
=======================================================================

From: R. F. Hahn <sassisch at yahoo.com>
Subject: Delectables

[English below]

Leyve lüyd',
     Wen Jy Juun Oldjaars-eten noch nich plaand hebt un maal wat neyes tou
't jaarsend kaken wült, maal wat anners, man ook wat uut dat olde Leygland,
den köönt Ji maal dat recept hyr ünner lesen, dat ik vun us leyve Clara
Kramer-Freudenthal (http://www.online.sh/freudenthal/) hev. Dat het sey in
eer Neddersassischen ("Platdüytschen") dialekt vun dat Olde Land (or
"Olland") schreven; dat is 'n rebeyd in Hamborg un Neddersassen. Ik hev dat
ook maal ümschreven in de ANS (Algemeyne Neddersassische Schryvwys'), an dey
us Kenneth un ik noch rümwarkeln dout.
     À propos "Olland", vundaag' het sik wen uut dey Ollandsche stad Jörk by
us inschreven, un ik wil em vun harten wilkamen seggen.
     Gröytens,
     Reinhard/Ron

Folks,
     In case you have not yet planned your New Year's Eve dinner and would
like to consider cooking something new for the end of the year, something
different and yet traditionally Lowlandic, you might like to read the recipe
below, contributed by our dear Clara Kramer-Freudenthal
(http://www.online.sh/freudenthal/). She wrote it in her "Olland" (Altes
Land) dialect of Lowlands Saxon ("Low German"), from an area in Hamburg and
Lower Saxony. I am also providing a transliteration into ANS (Algemeyne
Neddersassische Schryvwys' | General Lowlands Saxon Orthography) that
Kenneth and I are currently still tweaking.
     Talking about "Olland," someone from the Olland town of Jork joined us
today, and I would like to take this opportunity to send him a special
welcome.
     Regards,
     Reinhard/Ron

===

[Orginaal | Original]

Ut Clara Kramer ehr Köken:
OOLDJOHRSOBEND-KARPEN
berekent för twee Personen

Todoten:
Een dree Pund sworen Karpen, italienschen Wienetig, 100 Gramm Bodder, 100
Gramm frischen Marek, den Sapp vun een Citroon un een Beker Slagrohm

So warrt dat mookt:
Vun den Fischhöker den Karpen glieks in veer Delen snien loten. Vörsichtig
in koold Woter waschen, de Huut dröff nich to Schoden koom`n. Op een
Backbleck mit de Huut no boben leggen. Mit italienschen Wienetig begeten, un
in 15 Minuten is he denn blau.

In de Twüschentiet een groten Putt mit tominnst süß (6) Liter Woter un een
Handvull Sult (de Karpen bruukt veel Sult) to'n Koken bringen. Den Wienetig
vun dat Begeten mit in dat Woter doon. Keen anner Würze als Sult un Etig
bruukt de Karpen, sünnst geiht sien Egensmack verloorn. De Koppstücken
rinleggen, een Minuut richtig koken loten un denn fuurts op mittlere Hitt
torüch stellen. 20 Minuten mütt de Karpen nu trecken. Mit een Schuumkell
vörsichtig ruutfischen, good afdrüppeln loten, un op hete Töllers leggen. Nu
warrt glieks de Stiertstücken in den Kookputt leggt. Se sünd goor, wenn de
ierste Portschoon smeckt hett. De Bodder mütt smült, un in een lüttet
Schünapp op een Stövchen heet hool`n warrn. Oppassen, de Bodder dröff nich
bruun warrn.

Keup keen Marek in't Glas. Riev frischen Marek, ok wenn dat in de Ogen
brennt, dat lohnt sik allemool. Gifft hüüttodoogs wunnerbore Marekrieben mit
Stülp (Deckel), dor bruukst keen Troon mihr bi dat Rieben vergeten. Een
halbe Stang Marek reckt för veer bet süß Personen. Den reben Marek glieks
mit een beten Citroonsapp bedrüppeln dormit he nich gries un unansehnlich
warrt. Den Slagrohm stief sloon un ünner den Marek böörn.

Dorto hüürt een fast kokende Sultkotüffel, un een goden Buddel Wittwien.

Clara Kramer-Freudenthal

***

[ANS, R. F. Hahn]

Uut Clara Kramer eer köken:
OLDJAARS-AVEND-KARPEN
berekend vör twey personen

Toudaten:
Eyn drey-pund swaren karpen, Italieenschen wyn-etig, 100 [hunnerd] gram
bodder, 100 [hunnerd] gram vrischen marek, den sap vun eyn citroon, un eyn
beker slagraam

So wardt dat maakd:
Vun den vischhöyker den karpen glyks in veyr deylen snyen laten. Vörsichtig
in kold water waschen -- dey huut dröv nich tou schaden kamen. Op eyn
bakblek mit dey huut na baven leggen. Mit Italieenschen wyn-etig begeyten,
un in 15 [fövtayn] minuten is hey den blau.

In dey twüschentyd eyn groten put mit touminst süss (6) lyter water un eyn
handvul sult (dey karpen bruukt veel sult) tou'n kaken bringen. Den wyn-etig
vun dat begeyten mit in dat water douen. Keyn anner würtse als sult un etig
bruukt dey karpen, sünst gayt syn eygensmak verlouren. Dey kopstükken
rinleggen, eyn minuut richtig kaken laten un den vourts op midlere hit
tourüg stellen. 20 [twintig] minuten müt dey karpen nu trekken. Mit eyn
schuum-kel vörsichtig ruutvischen, goud afdrüppeln laten, un op heyte
töllers leggen. Nu wardt glyks dey steyrtstükken in den kaakput legd. Sey
sünd gaar, wen dey eyrsde portschoon smekd het. Dey bodder müt smüld un in
eyn lüttet schüynap op eyn stöövchen heyt holden warden. Oppassen! Dey
bodder dröv nich bruun warden.

Köyp keyn marek in 't glas. Ryv' vrischen marek, ook wen dat in dey ogen
brent. Dat loont sik allemaal. Givt hüyttoudaags wunnerbare marek-ryven mit
stülp; daar bruukst keyn tranen meyr by dat ryven vergeyten. Eyn halve stang
marek rekt vör veyr bet süss personen. Den revenen marek glyks mit eyn beten
citroonsap bedrüppeln, daarmit hey nich grys un unanseynlich wardt. Den
slagraam styv slaan un ünner den marek bören.

Daar tou höyrt eyn vast kakende sultkatüffel un eyn gouden buddel witwyn.

Clara Kramer-Freudenthal

***

[Translation, R. F. Hahn]

>From Clara Kramer's kitchen:
NEW YEAR'S EVE CARP
portioned for four persons

Ingredients:
One carp of about 1.5 kilograms (3-3.5 lb) weight, Italian wine vinegar, 100
grams (3.5 oz) butter, 100 grams (3.5 oz) fresh horseradish, the juice of
one lemon, and one container (ca. 1 cup) whipping cream

This is how it is done:
Ask the fishmonger to cut the carp into four pieces. Wash it with cold
water, carefully because the skin should not be damaged. Place it onto a
baking tray skin side up. Sprinkle with Italian wine vinegar, and allow to
marinade, and it will turn blue within 15 minutes.

In the meantime, bring to a boil at least six (6) liters (ca. 12.5 pints,
1.5 gallon) of water with a handful of salt (bearing in mind that carp
requires a lot of salt). Add the marinating wine vinegar to the water. Carp
requires no seasoning other than salt and vinegar; anything beyond that
masks its natural flavor. Place the head ends into it, allow it to boil for
one minute, and immediately reduce the heat to medium. The carp now needs to
simmer for 20 minutes. Remove it carefully with a slotted spoon, allow it to
drain well, and place it onto heated plates. At that point, put the tail
ends into the pot without delay. They ought to be cooked by the time the
first pieces have been enjoyed. The butter needs to be melted and kept warm
in a sauce bowl on top of a warming contraption (a tea light or such). Make
sure you do not let the butter turn brown.

Do not buy horseradish in jars. Grate horseradish freshly, even if it makes
you cry. It is worth the trouble. These days you can get great horseradish
graters with lids, so you no longer need to shed tears while grating. Half a
stick of horseradish is enough for six persons. Drizzle some lemon juice
onto the grated horseradish right away to prevent it from turning gray and
unsightly. Whip the cream till stiff, and fold it under the horseradish.

This goes well with boiled potatoes that stay firm when cooked, and a bottle
of good white wine.

Clara Kramer-Freudenthal

================================END===================================
* Please submit postings to lowlands-l at listserv.linguistlist.org.
* Postings will be displayed unedited in digest form.
* Please display only the relevant parts of quotes in your replies.
* Commands for automated functions (including "signoff lowlands-l") are
  to be sent to listserv at listserv.linguistlist.org or at
  http://linguistlist.org/subscribing/sub-lowlands-l.html.
======================================================================