LL-L "Morphology" 2003.05.28 (04) [A/E/LS]

Wed May 28 17:42:24 UTC 2003

======================================================================
L O W L A N D S - L * 28.MAY.2003 (04) * ISSN 189-5582 * LCSN 96-4226
http://www.lowlands-l.net * sassisch at yahoo.com
Rules & Guidelines: http://www.lowlands-l.net/rules.htm
Posting Address: lowlands-l at listserv.linguistlist.org
Server Manual: http://www.lsoft.com/manuals/1.8c/userindex.html
Archives: http://listserv.linguistlist.org/archives/lowlands-l.html
=======================================================================
You have received this because you have been subscribed upon request.
To unsubscribe, please send the command "signoff lowlands-l" as message
text from the same account to listserv at listserv.linguistlist.org or
sign off at http://linguistlist.org/subscribing/sub-lowlands-l.html.
=======================================================================
A=Afrikaans Ap=Appalachian B=Brabantish D=Dutch E=English F=Frisian
L=Limburgish LS=Lowlands Saxon (Low German) N=Northumbrian
S=Scots Sh=Shetlandic V=(West)Flemish Z=Zeelandic (Zeêuws)
=======================================================================

From: R. F. Hahn <sassisch at yahoo.com>
Subject: Morphology

[Neddersassisch (Platdüytsch) wyder ünnen]
[English farther down]

Liewe Laaglanders,
   'n Paar daë gelede het Elsie Zinsser en ek oor die verdwyning van die
infinitief-suffiks ("en" >) "e" in Afrikaans "gepraat".  Volgens Elsie
het dit al vroeg in die ontwikkeling van die taal plaasgevind.  Op die
eerste gesig het ek veronderstel, dat dit miskien 'n tipiese en algemene
geval van voorrang is: die morfeme, wat minder nodig is, verdwyn vroeër,
en infinitief-suffikse word as taamlik onnodig beskou.  Dis skynbaar ook
in Engels die geval, waar die infinitief-suffiks _(i)an_ in die tyd van
die Normandiese Verowering het verdwyn (ofskoon infinitiewe daarna met
_to_ word aangedui).  Maar by nader beskouing word dit klaar, dat die
voorrangslyst in verskillene tale, selfs onder die Laaglandse tale, nie
heeltemal dieselfde is nie.  Afrikaans het die "e" nog in 'n paar
naamwoorde behou, wat van werkwoorde word afgelei; b.v. "sy wil nie
sterf nie" versus "in die stond van se sterwe".  "Sterwe" is 'n
naamwoord.  Hedendaags beskou baie taalkundige 'n infinitief-vorm as 'n
soort naamwoord.  Miskien word in Afrikaans die suffiks "e" in die reël
nog gebruik, as die infinitief werklik nog as 'n naamword word beskou,
soos na "se" (b.v. "se sterwe"), na 'n lidwoord (b.v. "die sterwe") of
na 'n adjektief (b.v. "die grote sterwe").  In Engels word in hierdie
geval gewoonlik _ing_ gebruik.  In Afrikaans is ing geen reëlmatige
morfeem soos in Engels nie; naamwoorde met ing (wat baie talryk is) is
almal leksikaliseer.
   In die meeste Nedersaksiese (Platduitse) dialekte van Duitsland is
dit feitlik omgekeer: die infinitief-suffiks _en_ (of beter _n_) word
behou, die oue naamwoord-suffiks _ing_ het verdwyn, en in plaas van die
verdwyne _ing_ word _en_ gebruik; b.v. (verouder _Wys' my dey
rekening_ >) _Wys' my dat reken_ 'Wys my die rekening', (verouder _Dey
bedeyning is nich goud_ >) _Dat bedeynen is nich goud_ 'Die bediening is
nie goed nie', (verouder _Sey schrivt dey invöyring_ >) _Sey schrivt dat
invöyren_ 'Sy skryf die invoering'.  (Hedendaags hoor 'n mens dikwels
vorme met _ung_, maar dis sonder twyfel te "geel", d.i. te (Hoog)
Duits.)
   Dus het hierdie drie Laaglandse tale 'n neiging om morfeme aftewerp,
maar sy doen dit op verkillene wyses.
   By voorbaat dankie vir meninge, verbeteringe en andere inligting.
   Groete,
   Reinhard/Ron

***

Leyve Leyglanders,
   Vör 'n paar daag' hebt Elsie Zinsser un ik över dat verswinnen vun
dat infinityw-suffiks (_en_ >) _e_ in Afrikaans "snakt".  Elsie het
verklaard, dat sik dat al vröy in dat upkamen vun de spraak toudragen
het.  Toueyrst was ik mouden, dat dat 'n tüüpschen un algemeynen val vun
vörrang is: dey morfeyme, dey vun ringer bedüyden sünd, dey valt vröyger
an dey kant, un infinityw-suffiksen wardt as vun teemlich ring bedüden
ankeken.  Düt is schynts ook in Ingelsch dey val, neem dat
infinityw-suffiks _(i)an_ in dey tyd vun dey Normansche Innaam an dey
kant vül (ofschounst infinitywe daarna mit _to_ andüydt wöyren).  Man as
ik my dey saak 'n beten neyger ankyken de, daar wöyr my dat klaar, dat
dey vörrangslist in verscheydene spraken wat ünnerscheydlich is, sogaar
mang dey Leyglandschen spraken.  Afrikaans het dat _e_ noch in 'n paar
saakwöyrd' bybeholen, in saakwöyrd', dey vun warkwöyrd' afleydt wardt;
t.b. _sy wil nie sterf nie_ 'sey wült nich starven' versus _in die stond
van se sterwe_ 'in dey stünd vun jüm eer starven'.  Kan wesen, dat in 't
Afrikaans dat suffiks _e_ in dey regel noch bruukt wardt, wen dat
infinityw waarhaftig noch as 'n saakwourd ankeken wardt, so as na _se_
(t.b. _se sterwe_ 'syn/eer/jüm eer starven'), na 'n artykel (t.b. _die
sterwe_ 'dat starven') or na 'n adjektiew (t.b. _die grote sterwe_ 'dat
groute starven').  In 't Ingelsche wardt in düsse val normalerwys' _
ing_ bruukt.  In 't Afrikaans is _ing_ keyn regelmatig morfeym as in 't
Ingelsche; saakwöyrd' mit _ing_ (vun dey 't 'n grout deyl givt) sünd al
leksikaliseyrd.
   In dey meyrsten Neddersassischen (Platdüytschen) mundaarden vun Dü
ytschland is dat praktisch anners rüm: dat infinityw-suffiks "en" (or
beter "n") het överleevd, dat oulde saakwourd-suffiks _ing_ is an dey
kant vullen, un staats dat verswunnene _ing_ wardt _en_ bruukt; (ould
_Wys' my dey rekening_ >) "Wys' my dat reken", (ould _Dey bedeyning is
nich goud_ >) "Dat bedeynen is nich goud", (ould _Sey schrivt dey invö
yring_ >) "Sey schrivt dat invöyren".  (Vundagigendaags höyrst vaken
vormen mit "ung", man dat is twyfelloos tou "geel", to (Hoog-) Dü
ytsch.)
   Mit annere wöyrd' köönt wy seggen, dat düsse drey Leyglandschen
spraken dey möög' hebt morfeme ruuttousmyten, man sey dout dat up ü
nnerscheydliche wysen.
   Vör Joun meynen, verscheel un richtigstellen dank ik Jou al in 't vü
ruut.
   Gröytens,
   Reinhard/Ron

***

Dear Lowlanders,
   A few days ago Elsie Zinsser and I discussed the disappearance of the
infinitive suffix (_en_ >) _e_ in Afrikaans.  According to Elsie, it
happened early in the development of the language.  At first thought I
assumed that this is perhaps a typical and universal case of
prioritizing: morphemes that are less necessary disappear earlier, and
infinitive-marking suffixes are considered rather unimportant.  This
appears to be the case in English as well, where the infinitive-marking
suffix _(i)an_ disappeared with the Norman Conquest (though infinitive
forms then came to be marked by "to").  However, at closer inspection it
becomes clear that the priority list is not exactly the same in
different languages, not even among the Lowlands languages.  Afrikaans
retains the _e_ in some verb-derived nouns; e.g., _sy wil nie sterf
nie_ 'they don't want to die" versus _in die stond van se sterwe_ 'in
the hour/moment of their ("dying" =) death'.  _Sterwe_ is a noun.
Nowadays many linguists consider an infinitive a type of noun.  Perhaps
the suffix _e_ is still used in Afrikaans whenever the infinitive is
considered a true noun, such as after _se_ (e.g., _se sterwe_
'his/her/its/their dying'), after an article (e.g., _die sterwe_ "the
(process of) dying" = 'the death') or after an adjective (e.g., _die
grote sterwe_ 'the great dying').  English uses "ing" in such
instances.  In Afrikaans, _ing_ is not a freely applicable morpheme
like in English; nouns with _ing_ (which are rather numerous) are
lexicalized.
   In most Lowlands Saxon (Low German) dialects of Germany virtually the
reverse applies: the infinitive suffix _en_ (or better _n_) has been
retained, the old noun suffix _ing_ has disappeared, and _en_ is used
in place of the vanished _ing_; e.g., (archaic _Wys' my dey rekening_
>) _Wys' my dat reken_ 'Show me the ("reckoning" =) bill', (archaic _Dey bedeyning is nich goud_ >) _Dat bedeynen is nich goud_ '(The) service isn't good', (archaic _Sey schrivt dey invöyring_ >) _Sey schrivt dat invöyren_ 'She writes the ("in-leading" =) introduction'.  (These days you can often hear forms with _ung_, but this is undoubtedly too "yellow," i.e., too (High) German.)
   In other words, these three Lowlands languages share a tendency
toward discarding morphemes, but they do so in different ways.
   Thanks in anticipation for sharing relevant opinions, corrections and
other information.
   Regards,
   Reinhard/Ron

================================END===================================
* Please submit postings to lowlands-l at listserv.linguistlist.org.
* Postings will be displayed unedited in digest form.
* Please display only the relevant parts of quotes in your replies.
* Commands for automated functions (including "signoff lowlands-l") are
  to be sent to listserv at listserv.linguistlist.org or at
  http://linguistlist.org/subscribing/sub-lowlands-l.html.
=======================================================================