LL-L 'Etymology' 2006.08.31 (04) [A/D/E/LS]

Fri Sep 1 14:35:45 UTC 2006

======================================================================
L O W L A N D S - L * ISSN 189-5582 * LCSN 96-4226
http://www.lowlands-l.net * lowlands-l at lowlands-l.net
Rules & Guidelines: http://www.lowlands-l.net/index.php?page=rules
Posting: lowlands-l at listserv.linguistlist.org or lowlands-l at lowlands-l.net
Commands ("signoff lowlands-l" etc.): listserv at listserv.net
Server Manual: http://www.lsoft.com/manuals/1.8c/userindex.html
Archives: http://listserv.linguistlist.org/archives/lowlands-l.html
Encoding: Unicode (UTF-8) [Please switch your view mode to it.]
=======================================================================
You have received this because you have been subscribed upon request.
To unsubscribe, please send the command "signoff lowlands-l" as message
text from the same account to listserv at listserv.linguistlist.org or
sign off at http://linguistlist.org/subscribing/sub-lowlands-l.html.
=======================================================================
A=Afrikaans Ap=Appalachian B=Brabantish D=Dutch E=English F=Frisian
L=Limburgish LS=Lowlands Saxon (Low German) N=Northumbrian
S=Scots Sh=Shetlandic V=(West) Flemish Z=Zeelandic (Zeeuws)
=======================================================================

L O W L A N D S - L * 01 September 2006 * Volume 01
======================================================================

From: 'Marcel Bas' [roepstem at hotmail.com]
Subject: LL-L 'Etymology' 2006.08.31 (04) [A/D/E/V]

Baie dankie, Elsie, vir die betekenis van _viets_. Dus as ek reg is, is dit die
ekwivalent van die effens eenderse Afrikaanse woord _fiks_?

Reinhard, jy het gevra:

> > Marcel, 'viets' in Afrikaans beteken 'fit' 'trim' of 'flink' ...
>
>Mag hierdie woord van Engels "fit" afkomstig wees? Of is dit miskien van Fraans
>"vite" (vinnig) gekom?

Dit is nogal 'n interessante woord. So vanaand was ek vasberade om meer oor
daardie woord te wete te kom. Dus het ek het nou die woord _viets_ by A. Jordaan
in die Etimologiewoordeboek van Afrikaans gevind. Daar word die volgende
etimologie gegee:

"Volgens Boshoff-Nienaber (1967) moontlik 'n doeblet van Ndl. _vies_ (1626)
'kieskeurig' moontlik 'n nuutgeskepte kontaminasie van Ndl. _vies_ 'kieskeurig',
_vief_ 'lewendig, slim' en _fiks_ 'stewig, sterk, gesond' of moontlik uit Frans
(je m'en) fiche (pas mal) 'ek stel my kieskeurigheid daarbo'."

Wat dink julle?

Groetnis,

Marcel.

----------

From: 'First name Last name' [ezinsser at icon.co.za]
Subject: LL-L 'Etymology' 2006.08.31 (04) [A/D/E/V]

Haai julle,

Ron, 'viets' is dalk 'n vermenging van die Franse vite en die Engelse fit
alhoewel 'fit' in Afrikaans 'fiks' is. 

Groetnis, 
Elsie Zinsser 

----------

From: 'Roger Thijs, Euro-Support, Inc.' [roger.thijs at euro-support.be]
Subject: LL-L 'Etymology' 2006.08.31 (04) [A/D/E/V]

> From: 'Roland Desnerck' [desnerck.roland at skynet.be]
> Subject: LL-L 'Etymology' 2006.08.30 (07) [D/E]
>
> Beste Lowlanders, beste Theo,
> In verband met "brad":
> brad1* - geweldig, onstuimig, wild; de bradde zai: de wilde zee;
> 2* - lastig, moeilijk, wild (van mensen); e bradde joeng: een wilde
jongen;
> 3* - onbehouwen, ruw (van een dronkaard);
> 4* - bronstig, driftig; ook: braddig.
> Het tegengestelde van "e bradde zai" is: 't en is gin lovertsje wiend, je
> kad e luus kraakn up zai, de zai is stakelamblad, de zai is stokkeblÃƒÂ©d.
> Toetnoasteki, Roland Desnerck
>
> From: R. F. Hahn [sassisch at yahoo.com]
> Subject: Etymology
>
> Thanks to our Roland for posting the meanings of Dutch/Flemish _brad_
([brat])
> above. The basic semantics appear to be 'coarse', 'rude', 'wild'. Note
also the
> meaning 'a wild boy' for Western Flemish _e bradde jong_.
> This brings to mind English "brat," contemptuous for 'child', implying
> 'ill-behaved child'. _The Oxford English Dictionary_ explains that the
origin of
> "brat" in this sense is uncertain, though it has been proposed that it was
> derived from "brat" in the sense of 'rough cloth', 'rag'. Dunbar wrote in
1505,
> "... beggar with thy brattis," and Tottel wrote in 1557, "Yong brats, a
trouble
> ..."

A - What about "broet" as origin?

The "Vroegmiddelnederlands Woordenboek" of Pijnenburg e.a. (2001, Gopher, in
4 vols), with an inventory of 13th century Dutch vocabulary, does not have
"brat" but has "broet".
This in the meaning of "jong(en) van vogels"
Listed 6 times in 13th century quotations, all from West-Flanders.

B - Here follows also what is on the WNT CD-ROM:

BRAT (I). Zie BORAT, en verg. BOEKENOOGEN.

BRAT (II), bnw. Een voorheen niet ongewoon, doch thans alleen in enkele
gewesten nog gangbaar woord, met de bet.: Dartel, levendig, vurig, maar
daardoor ook: lastig, wild, onhandelbaar. Blijkbaar een bijvorm van Prat;
zie dus over de afleiding verder ald. en verg. andere met br- of pr-
beginnende woorden bij BRALLEN. || Die bratte jongens toch, ze zijn zoo brat
dat ze nog zullen vechten, SCHUERM., Bijv. Dat zijn bratte paarden! V. DALE
. - De jonghe ghezellen loopende brat, DE DENE bij DE BO . Die daer duere
souden ledich, leckere, brat ende brooddroncken werden, C. V. DORDRECHT bij
DE BO . D' jongh' Ossen brat, (Kantt.: Brat dertel), V. MANDER, Bucol. 108 .
Dat bratte Venus wicht, L. VOSSIUS 89 (zie ook 291) .

- In noordelijker gewesten in eenigszins andere opvatting: Flink, stoer,
stout, of ook: boud, vier, trotsch (HALBERTSMA 486 ). || 't Is 'en bratte
kerel. Hij is lang zoo brat niet as zijn broer, BOEKENOOGEN .

Afl. Bratsch, hetzelfde (DE BO ; SCHUERM., Bijv. ).

BRATTEN. Zie BORATTEN.

BORAT - voorheen ook BURAT, BOURAT, thans gewoonlijk BRAT -, znw. onz., mv.
(in de bet. 2) -ten. Mnl. burat, bourat, mnd. burrat. Ontleend uit het
Romaansch: mlat. burratium, it. buratto, fr. borat, bourat, burat (voorheen
ook bourras, borras), afgeleid van mlat. bura, burra, grove wollen stof, fr.
bure (vanwaar bureau), mnl. burre.

1) Als stofnaam. Zekere geweven stof, voorheen gewoonlijk bestaande uit
zijde en wol (zie o. a. nog BEZON, Dict. des tissus, 1, 98), en voor
allerlei kleedingstukken, vooral kousen, gebruikt; thans hier te lande
(althans te Leiden): Eene soort van sajetgaren, vervaardigd uit gekamde wol,
vooral dienende tot het omboorden van knoopsgaten. Eene mindere soort van
sajet, gebruikt voor het stoppen en mazen van kousen, wordt door winkeliers
en huisvrouwen ook wel brat genoemd. Verg. voor zulk een behoud der oude
benaming voor een gewijzigd fabrikaat BOMBAZIJN en GREIN (II). || Borat,
burat. Multitia. Genus panni serici, KIL. 82 a, 836 a en b . Brat of Borat.
Wolle en zyde stof alzo genaamd. Du buratin. Sorte d'Ã©toffe, ou de popeline
dont la ChaÃ®ne est de Soye fort deliÃ©e, et la trame de grosse laine, MARIN.
. - De huycken ... Diese dragen ... sijn van heel fijn borat, QUINTIJN, Lijs
e. B. 188 . Je zelt me dat effe brat wat veurzigtig vryven, ... Je gaet'er
beget me deur of je van ... dat pylaken veur had, ASSELIJN, Jan Klaasz, 4 .
Geen trots verbergt zich meer in 't doorgesleten brat, BILD. 13, 167 . Aert,
ghy hebt u seer stil en kleyn gedragen, ... Noyt kleeren van fluweel, kaf,
of satijn doen maecken, Maer somers van borat, en 's winters van grauw
laken, V. BEAUMONT 102 . Vereffen wapenrok en graauwe linnensloven, En 't
purper met het wollen brat, BILD. 1, 379 .

2) Eene soort of wel een stuk van de onder 1) omschreven stof. Zie ook
STALLAERT op Bourat. || Leytsche baeykens, ... Buyl-doecken,
Cantoor-cleeden, Bouratten, etc. die alhier ... geredet ... werden, ORLERS,
Beschr. v. Leyd. 173 . Boratten van de Breete van drie quaert, ende lanck
van achtien tot twintich ellen, 't stuck XV gulden (in- en uitgaande
rechten), Gr. Placaatb. 1, 1002 (aÂº. 1643). Dat sommighe Laken-Verwers ...
hun mede onderwinden ... te Verwen Sayen, Damasten, Bouratten en Greynen,
Handv. v. Amst. 1126 b (aÂº. 1668). T. (eene uitdraagster) Kom, MoÃªr, koop
wat van deze bratten. K. Neen, ik heb niet van nooden, V. HAPS, Verl.
Brechje, 15 .

Afl. Boratten (zie ald.).

Samenst. Bratlint (Haarl. Cour. 1 Oct. 1855, 3 c ); bratsajet, hetzelfde als
Borat, 1); boratverver ("Dat geene ... Bourat en Greyn-Verwers ... sullen
mogen Verwen eenige Lakenen, Bayen enz.", Handv. v. Amst. 1126 b, aÂº.
1666 ); boratwerker ("Van de Draperien, Droogscheerders, Bourat- en
Greyn-werkers, Stofjenswerckers, Verweryen en Vulderyen", Utr. Placaatb. 3,
764 ).

Regards,
Roger

----------

From: R. F. Hahn [sassisch at yahoo.com]
Subject: Etymology

Bedankt, leyve luyd'!

Paslatant segd, bruukt wy in 't Nourd-Neddersassische ook de woyrd' "viks" (fix)
un "vlink" (flink).

Kumpelmenten,
Reinhard/Ron

==============================END===================================
* Please submit postings to lowlands-l at listserv.linguistlist.org.
* Postings will be displayed unedited in digest form.
* Please display only the relevant parts of quotes in your replies.
* Commands for automated functions (including "signoff lowlands-l") are
  to be sent to listserv at listserv.linguistlist.org or at
  http://linguistlist.org/subscribing/sub-lowlands-l.html.
======================================================================