LL-L "Etymology" 2011.07.01 (03) [DE-EN-NL]

[Lowlands-L List]

====================================================
 L O W L A N D S - L - 01 July 2011 - Volume 03
 lowlands.list at gmail.com - http://lowlands-l.net/
 Posting: lowlands-l at listserv.linguistlist.org
 Archive: http://listserv.linguistlist.org/archives/lowlands-l.html
 Encoding: Unicode (UTF-08)
 Language Codes: lowlands-l.net/codes.php
 =====================================================

From: Hellinckx Luc luc.hellinckx at gmail.com
Subject: LL-L "Etymology"

Beste Liëglanners,

Regarding "bannich" I'd like to add the following information:

BEHENDICH - MNW (Middelnederlandsch Woordenboek)

 This word is usually pronounced "bendig" in most Dutch dialects. The modern
meaning is "swift", often said of people who are "handy" in a figurative
sense (behendich = be + hand + ig).

In Brabantish it is usually pronounced "bajnig".

 Kind greetings,

Luc Hellinckx, Halle, Belgium

----------

From: Joachim <Osnabryg+Lowlands at googlemail.com>
 Subject: LL-L "Etymology" 2011.07.01 (01) [NL)]

Beste Hanne, Ron, Piet & al,

Am 30.06.11 02:22, schrieb R. F. Hahn:
I doubt that aandacht is a German loan in Dutch. Much rather, I assume that
Dutch aandacht and German Andacht ("on(>toward)-thought") go back a long way
as parallel, related words. Semantically, however, they have greatly
diverged …

Dit was ook mijn vermoeden, Piet & Reinhard, maar ik heb het laten staan zo
als het in het EWN te lezen is, omdat "aandacht" er eigenlijk niet mijn
thema was, alleen voorbeld. Ik wol veeleer de aanwending van de term
"Germanisme" op verschijnsels van Hoogduitse invloed in het Nederlands
bekritiseren, wegschrijven. Daarom mijn teruggrijpen op Marlou Lessings term
"Hochdeutschismus" of vernederlandst "Hoogduitsisme" (en mijn voortbestaande
vraag naar andere, maar preciese termen voor dat, wat usueel "Germanisme"
wordt genoemt).

Low Saxon dialects of Germany tend to use Andacht in the German sense.

 Zo is het wel. Als in duizend andere gevallen. Maar uit de inbreng van
Hanne Hinz blijkt, dat het niet altijd zo was. Wan ik het citaat van
Wossidlo - eenzijdig uitgekozen - citeren mag:

Wossidlo/Teuchert:
Andacht f. Andacht 1. das Denken an etwas Bestimmtes a. an ein zu
erreichendes Ziel: …; an eine Aufgabe: ick heff keen Andacht to kann meine
Gedanken nicht darauf einstellen (Rostock/Tessin); an ein Geschehen: dor is
nu ok keen Andacht to daran denkt man gar nicht mehr (Ro.Ribn); an eine
Person in deipe Andacht an de Majursdochter (Reuter); …. 2. in verstärkem
Sinne die Absicht: 'eine vorclaringe (Erklärung) des dichters andacht'
(1519); 'is dit in ener guden meninge geschen unde andacht' (1531) - a n d ä
c h t i g andächtig, aufmerksam: de Gören hüürten andächtig tau allgem..
 Er was aldus eens een tijd, waar 'a(a)ndacht' in Nedersaksisch en in
Nederlands nog met overeenstemmend betekenis werden gebruikt.

En ik stem ook Piet Bult in de zaak toe:

 'Aandacht' is volgens mij in het Nederlands geen Germanisme. In mijn
(Nederlandse) zienswijze is een Germanisme een vernederlandst leenwoord,
uitdrukking of zegswijze op z'n Duits uitgesproken, zoals bijvoorbeeld
'zowiezo'. Als uitdrukking komt het overbekende 'ik heb het niet geweten' in
aanmerking.

Alleen houd ik de term "Germanisme" voor aanleiding gevend tot misverstand.
De term veronderstelt Hoogduits als het toppunt van de Germaanse talen, wat
een onterechte privélegering tegenover alle andere moderne Germaanse talen
zo als Nederlands, Engels, Deens, Nedersaksisch etc. is.

Snap je?

Met echt-westfœlsken »Goudgaun!«
 joachim
Kreimer-de Fries, Osnabrügge => Berlin-Pankow

----------

 From: "Stellingwerfs Eigen" <info at stellingwerfs-eigen.nl>
 Subject: LL-L "Etymologie"

Beste Joachim,
Bandig vind ik niet (meer) in Nederlandse woordenboeken.

In het Stellingwerfs (LS) is het wel in dagelijks gebruik:
 baandig - drok/drokte, druk/drukte (busy)
baandig in de weer - drok doende wezen, druk bezig zijn
 een baandige tied - een drokke tied, een tijdlang hard werken

 In het Frysk:
bannich - druk bezig zijn, aan de band zijn
 in bannige tiid - een drukke tijd, de ungetiid is in bannige tiid, de
oogsttijd is een drukke tijd.

 Het Nederlands kent wel andere vormen met bandig, bijv.:
losbandig - bandeloos, buitensporig, lichtzinnig, ongebonden, zedeloos.
 De 'verloren zoon' leidde een losbandig leven (met drank en vrouwen).

 Uitspraak
Nl.: bandig, een korte a, als in het Duitse: als
 Stell.: baandig, een lange aa, als in het Duitse: Laden (winkel)
Frysk: bannich, een korte tussen a en o-klank.

Mit een vrundelike groet uut Stellingwarf,
 Piet Bult

=========================================================
 Send posting submissions to lowlands-l at listserv.linguistlist.org.
 Please display only the relevant parts of quotes in your replies.
 Send commands (including "signoff lowlands-l") to
listserv at listserv.linguistlist.org or lowlands.list at gmail.com
 http://linguistlist.org/subscribing/sub-lowlands-l.html .
http://www.facebook.com/?ref=logo#!/group.php?gid=118916521473498
 =========================================================
-------------- next part --------------
An HTML attachment was scrubbed...
URL: <http://listserv.linguistlist.org/pipermail/lowlands-l/attachments/20110701/de86afcb/attachment.htm>