LL-L "Resources" 2002.09.19 (04) [D]

[Lowlands-L]

======================================================================
 L O W L A N D S - L * 19.SEP.2002 (04) * ISSN 189-5582 * LCSN 96-4226
 Web Site: <http://www.lowlands-l.net>  Email: admin at lowlands-l.net
 Rules & Guidelines: <http://www.lowlands-l.net/rules.htm>
 Posting Address: <lowlands-l at listserv.linguistlist.org>
 Server Manual: <http://www.lsoft.com/manuals/1.8c/userindex.html>
 Archive: <http://listserv.linguistlist.org/archives/lowlands-l.html>
=======================================================================
 You have received this because have been subscribed upon request. To
 unsubscribe, please send the command "signoff lowlands-l" as message
 text from the same account to <listserv at listserv.linguistlist.org> or
 sign off at <http://linguistlist.org/subscribing/sub-lowlands-l.html>.
=======================================================================
 A=Afrikaans Ap=Appalachian B=Brabantish D=Dutch E=English F=Frisian
 L=Limburgish LS=Lowlands Saxon (Low German) S=Scots Sh=Shetlandic
               V=(West)Flemish Z=Zeelandic (Zeêuws)
=======================================================================

From: Marco Evenhuis <evenhuis at zeelandnet.nl>
Subject: LL-L "Resources" 2002.09.18 (06) [E]

Ron schreef:

> Thanks to one of the great efforts of our own Mathieu van Woerkom
> (Mathieu.vanWoerkom at student.kun.nl), the resources menu of our website
> (http://www.lowlands-l.net) now includes a
> "zoomable" map of the
> European Lowlands and their language varieties.

Ik heb de kaart eens bekeken en hij ziet er op het eerste gezicht prima uit.
De kaart geeft een heel aardig overzicht van het noordwestgermaanse
taalgebied en de talen, streektalen en dialecten die er gesproken worden.
Toch blijf ik een probleem hebben met de indeling van het Vlaams, en dan
vooral het West- en Frans-Vlaams ten opzichte van het Nederlands, Brabants
en Zeeuws, zoals die op deze discussielijst al eerder aan de orde is
geweest. Het bevreemd mij zeer, dat het Zeeuws als aparte taal wordt
aangemerkt terwijl het West-Vlaams onder de noemer 'Vlams' als Nederlands
dialect wordt bestempeld.
Hoe men het West-Vlaams en Zeeuws ook wilt noemen, het lijkt mij vanuit
taalkundig oogpunt overduidelijk dat zij tot dezelfde dialectgroep behoren.
Het West-Vlaams/Zeeuwse gebied is bijvoorbeeld door Prof. Dr. Taeldeman,
dialectoloog aan de Universiteit van Gent, zelfs meermaals omschreven als
'het meest homogene van het hele Nederlandse taalgebied' (lees: van
Nederland en Vlaanderen). Wie er een isoglossenkaart (bijvoorbeeld die van
Weijnen uit Nederlandse Dialectkunde, 1966) op na slaat, ziet precies wat
Taeldeman bedoelt. De grens tussen Zeeuws en Hollands/Brabants is zelfs
scherper dan die tussen bijvoorbeeld Fries en Gronings of Fries en Hollands
(tel de isoglossen maar...). De overgang van Zeeuws naar West-Vlaams is zeer
geleidelijk (het West- en Midden-Zeeuws-Vlaams fungeren als
overgangsgebieden), terwijl de grens tussen West-Vlaams en Oost-Vlaams weer
tamelijk abrupt is (en Oost-Zeeuws-Vlaanderen duidelijk onder het
Oost-Vlaams valt).

Het lijkt mij duidelijk dat er vanuit historisch, cultureel en politiek
oogpunt veel te zeggen is voor een indeling waarbij zich één groot Vlaams
gebied (Oost-, West-, Zeeuws- en Frans-Vlaanderen samen) aftekent,
taalkundig gezien raakt zo'n indeling echter kant noch wal.
Even terug naar de isoglossenkaart van Weijnen. Tussen Brugge (West-Vlaams)
en Gent (Oost-Vlaams) ligt amper 40km. In die 40km tel ik zeven isoglossen
(grenzen van taalkundige verschijnselen). Tussen Gent (Oost-Vlaanderen) en
Breda (Nederlands Noord-Brabant) tel ik er over een afstand van liefst 120km
slechts vijf!
Tussen Brugge en Middelburg (Zeeland) tel ik er over 40km overigens slechts
drie.

Nog een argument: de alombekende indeling van de taalvarianten van Nederland
en Vlaanderen (behalve Fries) in groepen volgens Jo Daan (1968). Let op de
nummers 3 en 4:

1. De noordelijk-centrale dialecten (het grootste deel van Utrecht en Noord-
en Zuid-Holland tussen het IJ in het noorden en Maas en Lek in het zuiden)
2. De noordwestelijke dialecten (Noord-Holland boven het IJ, de niet Friese
Waddeneilanden, de kuststrook van Holland en de Zuidhollandse eilanden,
zonder Goeree en Overflakkee)
3. De zuidelijk-centrale dialecten (Brabant, Antwerpen, Oost-Vlaanderen,
Noord-Brabant en zuidelijk Gelderland)
4. De zuidwestelijke dialecten (West-Vlaanderen, Frans-Vlaanderen, Zeeland
en de Zuidhollandse eilanden Goeree en Overflakkee)
5. De noordoostelijke dialecten (Groningen, enkele noordelijke randgebieden
van Friesland, Overijsel en het oosten van Gelderland)
6. de zuidoostelijke dialecten (Belgisch en Nederlands Limburg en enkele
Noordbrabantse dorpen)

Samenvattend: ik ben er een groot voorstander van op een taalkaart met enige
pretentie, en zo durf ik Matthieu's werk toch wel zien, taalkundige
overwegingen zwaarder te laten wegen dan politieke of historische. Ik pleit
dan ook voor de conventionele indeling, die vrijwel álle andere taalkaarten
van Nederland en Vlaanderen al laten zien. Die indeling is: Zeeuws en
West-Vlaams separaat aangegeven als zuidwestelijke (Friso-Frankische) groep
(of ze nu beiden het stempel taal of streektaal verdienen of ingedeeld
worden als twee subgroepen van één zuidwestelijke hoofdgroep zal mij worst
zijn) en Oost-Vlaams indelen bij de (Frankische) groep van het Hollands en
Brabants (maar wel duidelijk noemen als aparte subgroep).
De ies/ijs-kaart en de buik/huid-kaart op Matthieu's eigen site
(http://members1.chello.nl/~w.vanwoerkom/) spreken wat mij betreft
boekdelen.

mvrgr,

Marco

==================================END===================================
Please submit postings to <lowlands-l at listserv.linguistlist.org>. * Postings
will be displayed unedited in digest form. * Please display only the
relevant parts of quotes in your replies. * Commands for automated functions
(including "signoff lowlands-l") are   to be sent to
<listserv at listserv.linguistlist.org> or at
<http://linguistlist.org/subscribing/sub-lowlands-l.html>. * Please use only
Plain Text format, not Rich Text (HTML) or any other   type of format, in
your submissions
=======================================================================