LL-L "Lexicon" 2003.05.24 (01) [E]

[Lowlands-L]

======================================================================
L O W L A N D S - L * 24.May.2003 (01) * ISSN 189-5582 * LCSN 96-4226
http://www.lowlands-l.net * sassisch at yahoo.com
Rules & Guidelines: http://www.lowlands-l.net/rules.htm
Posting Address: lowlands-l at listserv.linguistlist.org
Server Manual: http://www.lsoft.com/manuals/1.8c/userindex.html
Archives: http://listserv.linguistlist.org/archives/lowlands-l.html
=======================================================================
You have received this because you have been subscribed upon request.
To unsubscribe, please send the command "signoff lowlands-l" as message
text from the same account to listserv at listserv.linguistlist.org or
sign off at http://linguistlist.org/subscribing/sub-lowlands-l.html.
=======================================================================
A=Afrikaans Ap=Appalachian B=Brabantish D=Dutch E=English F=Frisian
L=Limburgish LS=Lowlands Saxon (Low German) N=Northumbrian
S=Scots Sh=Shetlandic V=(West)Flemish Z=Zeelandic (Zeêuws)
=======================================================================

From: Theo Homan <theohoman at yahoo.com>
Subject: Influence

Beste, sportieve lowlanders,

Gevraagd is naar Franse invloed in lowlands-ll.
Er kwam geen reactie.
Toen zei een verstandig persoon: zo'n vraag gaat wel
heel erg ver.
Kan ik begrijpen.

Nu heb ik als hobby vliegeren.
En nu kan ik iets vragen dat ik al langer wilde weten
over lowlands-ll en dat tegelijk te maken heeft met
Franse invloed.

Hier gaat ie:

Het vliegeren is wel ontstaan in Azie.
De Engelsen leerden het vliegeren in Maleisie, en
noemden de vlieger naar een vogel 'kite': 'wouw'
['Milan']; en dit is een letterlijke vertaling van de
benaming in het Maleisch.

In de rest van het Germaans zei men tegen een vlieger:
'draak' [Drache / drake / dreki, enz.].
Ik hoorde eens een lezing van een Groningse folklorist
en historicus die een stukje Gronings voorlas uit ca.
1900 en daarin kwam een vlieger voor die 'droake'
genoemd werd; ja, zei de onderzoeker, dat is omdat de
vlieger zó beschilderd was dat hij op een draak leek.

Ik was het daar niet mee eens, maar heb toen niets
gezegd, want mij werd niets gevraagd.
Uit mijn onderzoekjes vroeger had ik het idee gekregen
dat het vliegeren mét de benaming /draak/ over het
vasteland vanuit China over Europa was verspreid. Als
ik me goed herinner heet zo'n ding ook /draak/ in de
Slavische talen en het Chinees.

Het woord 'draak' wordt in etymologische woordenboeken
-dacht ik- altijd beschouwd als een leenwoord uit het
Grieks. We moeten daar toch maar niet zo zeker van
zijn: in de germaanse talen komt dit woord al heel
vroeg voor [zelfs al in het Edda-gedicht Voluspá].
[Ik herinner me uiteraard wel dat het Woerterbuch der
Gotischen Sprache van Sigmund Feist geen lemma over
'vliegeren' had.]

Het verschijnsel 'vliegeren' zou de Oud-Germanen best
wel bekend kunnen zijn. De Romeinse legers maakten wel
eens gebruik van een vlieger in de vorm van een draak
die vuur spuwde.
De bedoeling was de vijandige inboorlingen schrik aan
te jagen [maar bij de krijgshaftige Oud-Germanen stel
ik me liever voor dat zij hiervan ontzettende,
donderende lachaanvallen kregen].

Het vliegeren is nog via een andere weg in Nederland
terecht gekomen:
Toen de Nederlanders op het eilandje Desjima in Japan
zaten (1638 - 1854), deden zij daar aan vliegeren, en
hun vliegers hadden de kleuren van de Nederlandse
vlag: rood - wit - blauw. Het aardige is dat de
Japanners die vliegers zagen en het overnamen: enkele
eeuwen lang hebben de Japanners gevliegerd met de
kleuren van de Nederlandse vlag. Tja, waar een klein
land al niet groot in kan zijn.

Maar nu, op dit moment, is de gangbare naam voor een
vlieger in het Nederlands: 'vlieger'. Waar komt deze
naam vandaan?
Het enige waar ik op kan komen is een overname uit het
Frans.
In het Frans heet zo'n ding: cerf volant, en dat
-dacht ik- betekent: Vliegend Hert [Hirschkaefer /
stag-beetle]. Waar de Fransen deze naam vandaan
hebben, weet ik niet, maar ik kan me voorstellen dat
de Hollandse adel en hogere burgerij (die in de 19e
eeuw dachten dat zij hun gedachten beter konden
uitdrukken in het Frans) vanuit het woord 'volant' bij
'vlieger' terecht zijn gekomen. 'Vlieger'! Een
neutralere, beschamender en nietszeggender naam
bestaat er niet voor zo'n edele sport.

Wat Nederland betreft, zie ik in de oudere tijden 3
mode-golven met -waarschijnlijk- naamgevingen: over
het vasteland vanuit China; vanuit Azie/Indonesie en
Desjima; en vanuit Frankrijk.

De vraag:
--Hoe heet vlieger / Drache / kite in
lowlands-gebieden?
--Hebben de Appalachian-dialecten hier namen voor
anders dan kite?
--Is bekend wanneer deze benamingen voor het eerst
voorkomen?

Hartelijk dank eenieder.
Vr.gr.
Theo Homan

P.S.: Jullie mogen best een tijdje over je onderzoek
doen.

================================END===================================
* Please submit postings to lowlands-l at listserv.linguistlist.org.
* Postings will be displayed unedited in digest form.
* Please display only the relevant parts of quotes in your replies.
* Commands for automated functions (including "signoff lowlands-l") are
  to be sent to listserv at listserv.linguistlist.org or at
  http://linguistlist.org/subscribing/sub-lowlands-l.html.
======================================================================