LL-L "History" 2009.12.06 (01) [EN-NDL]

[Lowlands-L List]

===========================================
L O W L A N D S - L - 06 December 2009 - Volume 01
lowlands.list at gmail.com - http://lowlands-l.net/
Encoding: Unicode (UTF-08)
Language Codes: lowlands-l.net/codes.php
===========================================

From: fredvanbrederode at home.nl
Subject: Culture and politics

In November NRC-Handelsblad columnist J.L. Heldring posted an article on the
“ European presidential elections”, which seemed like a Holland-Belgium
match.

Heldring points out the cultural differences between the two countries. I
guess a discussion on these cultural differences are of interest to the
list.

I shall introduce the subject first.

At the end of November the present Belgian prime minister, Herman van
Rompuy, was elected president of the European Council. There were more
candidates for this high office, among them no one less than Tony Blair as
well as the Dutch prime minister Jan Peter Balkenende. Balkenende chose for
a candid strategy. His candidacy was never official. During the past few
weeks Dutch newspapers revealed his, heavily by diplomacy supported,
strategy. The conclusion is that Dutch diplomacy, once again, was beaten by
the Belgians.

Controversies between The Netherlands and Belgium are legendary. Where Dutch
and Flemish can perfectly communicate, watch, to some extend, the same
TV-programs, they never seem to cooperate.
Ever since the formation of the Dutch republic at the end of the
16thcentury, political unity between the regions disappeared. The
reunion after
the Napoleonic wars was not to last for long.
This is not an easy subject, many books were written about it. I do not have
the intention nor do I have the illusion to be able to add anything to this
discussion. I just state the fact that, though speaking the same language
(i.e in Flanders), cultures differ.

Back to the “presidential elections”: Balkenende for a long time seemed to
have the odds at his side. Merkel and Sarkozy supported him (according to
Dutch press). Van Rompuy nevertheless got the job. It is probably a too easy
explanation that Van Rompuy’s fluency in French and German did the job,
though this might be a more than nice to have quality in Sarkozy’s eyes.

Belgium (and Flanders in particular) and The Netherlands are no enemies. It
is just so that several controversies exist and are added to them on a
regular basis. Deep water policy (through Dutch waters) to the Antwerp
harbour are obstructed, so is the railway connection from Antwerp to Germany
(IJzeren Rijn), the one extra seat in European parliament for The
Netherlands offended the Belgians. On the other hand  the Flemish slow down
the construction of high speed rail to The Netherlands.
The relationship is full of contradictions and paradoxes. Many Flemish e.g.
hold the opinion that the formation of the Belgian nation in 1830 was a
regrettable Francophone action.

Historian Pieter Geyl (who also was a professor of Dutch history at London
University) in the first half of the 20th century advocated the “groot
Nederlandse gedachte”. In his “History of The Netherlands” Geyl considered
the area of the ancient Netherlands as one nation. This view is still
advocated by many Dutch and Flemish. Geyl on the other hand had no political
goals, also Geyl was very much aware of cultural differences between the two
regions. The Belga-Dutch controversy or paradox and the name Prof. Geyl are
very much connected.

NRC-Handelsblad columnist Heldring goes back to Geyl’s ideas for explaining
cultural differences between Dutch and Belgians. He also introduces a new
view on the cultural differences. This time the paradox is explained by
differences in the regions geographies.

Geographic determinism is in fact a very old idea in Von Humboldt’s
traditions. Modern geography left the idea and converted to a systematic and
mathematical approach. Still, even modern geography finds natural
environment of influence. Culture and  standard of technology determine to
which extend. The Belgium Dutch division dates back a long time, so why not
give way to the thought of geographic determinism for clarifying history?

About Heldring:
Heldring wrote his article on Geyl and the Belgian-Dutch relationship on the
eve of the election for “European president”.
Heldring is in his nineties already and still publishing. His career
included positions as chief editor of Handelsblad as well as positions in
the Dutch foreign service and the Clingendael Institute. A his eightieth
birthday Heldring was rewarded an honorary doctorate for his columns.
More about Heldring: http://www.nrc.nl/W2/Columns/Heldring/portret.html

The LL list members may appreciate reading the column on the subject I
introduced.

Regards,

Fred van Brederode
Goirle, Nederland

*NRC Handelsblad, donderdag 19 november 2009 door J.L.
Heldring<http://weblogs.nrc.nl/heldring/author/jlheldring/>
***

Veertien dagen geleden sloot ik mijn column af met de vraag: „Geyl *
redivivus?*” Achteraf besef ik dat die vraag voor veel lezers nogal
cryptisch moet zijn geweest. Vandaar een nadere verklaring.

In de eerste plaats: wie was Geyl? Pieter Geyl (1887-1966) was een – ook
internationaal – bekende historicus, die, nadat hij ruim twintig jaar
correspondent van de *NRC* en docent aan de universiteit in Londen was
geweest, van 1936 tot 1959 hoogleraar in Utrecht was.

In zijn tijd en in zijn ambacht gold hij in zekere zin als revolutionair. Zo
betoogde hij dat de scheiding die zich in de zestiende eeuw had voltrokken
tussen de Zuidelijke en de Noordelijke Nederlanden niet, zoals de
rechtzinnige leer (zowel in België en Nederland) luidde, toe te schrijven
was aan een al lang bestaand diepgaand verschil tussen Noord en Zuid, maar
aan geografische factoren.

Kort gezegd: de grote rivieren die Noord-Nederland doorkruisen, hadden het
de Spanjaarden onmogelijk gemaakt de opstand boven die rivieren te
onderdrukken. Zuid-Nederland kon heroverd worden, maar Noord-Nederland kon
zich achter die rivieren tot een zelfstandige en protestantse staat, zelfs
grote mogendheid, ontwikkelen. De scheiding tussen Noord en Zuid was dus aan
een geografisch toeval toe te schrijven.

Met deze theorie bracht Geyl op z’n minst nieuw leven in de brouwerij der
historici. Dat zij thans niet meer in haar volle omvang wordt aangehangen,
zou Geyl niet verdroten hebben. Van hem is immers ook de uitspraak dat de
geschiedenis een debat zonder einde is. Met zijn aandacht voor de
geografische factoren in de geschiedenis leverde hij in elk geval een
originele bijdrage aan dat debat.

Nu onlangs prof. W. Blockmans in een bijdrage aan de bundel *Het geheugen
van de Lage Landen* (uitg. Ons Erfdeel) stelde dat een goed begrip van de
Nederlandse cultuur onmogelijk is als er geen rekening wordt gehouden met
geografische factoren, stelde ik de vraag: Geyl *redivivus*? Anders gezegd:
is Geyl uit zijn graf herrezen?

De stelling van prof. Blockmans, een Antwerpenaar die in Leiden middeleeuwse
geschiedenis doceert, is dat in het ontstaan van de culturele verschillen
die tussen Noord en Zuid bestaan „de hertogen van Bourgondië noch het
calvinisme een doorslaggevende rol hebben gespeeld. Wat men dagelijks eet en
drinkt hangt af van de beschikbaarheid van voedingsmiddelen in een bepaald
milieu”. Exit dus de theorie van het ‘bourgondische’ Vlaanderen en het
‘calvinistische’ Nederland.

Wanneer het gaat om cultuurverschillen tussen volken, i.c. Noord- en
Zuid-Nederland, gaat het volgens Blockmans ook „om verschillen in
dagindeling, voedingsgewoonten, waardering van de rol van verfijnde voeding
en drank in het sociale verkeer, omgangsvormen, onderhandelingstactieken en
uiteindelijk waarden in het algemeen”. Maaltijden en drinkgelagen dienen
immers „in de meeste culturen als markeringen en bevestigingen van
belangrijke stappen in het leven”. En hier zijn de verschillen tussen Noord
en Zuid groot.

Dat de (Noord-) Nederlanders over ’t algemeen soberder zijn dan de
Vlamingen, ligt niet aan hun zogenaamde calvinisme, dat overigens, na de val
van Antwerpen, grotendeels door uitgeweken Vlamingen naar Nederland werd
geïmporteerd, althans gestimuleerd, maar aan – in de meest letterlijke zin
des woords – lager-bij-de-grondse factoren.

Onder die factoren noemt Blockmans Nederlands geografische gesteldheid: de
„ongeschiktheid van de bodem voor het verbouwen van broodgranen” en „het
schaarse milieu, dat weinig luxegoederen voortbracht en voortdurend nieuwe
investeringen vereiste om de voeten droog te houden”.

Zo werden de Nederlanders eerder haring- dan vleeseters en dronken zij
eerder bier dan wijn. Bier kon uit lichtere graansoorten gebrouwen worden,
vooral gerst, die op de karige poldergronden gemakkelijker verbouwd konden
worden dan de broodgranen en rogge. Dat bier werd niet alleen gedronken,
maar ook uitgevoerd – tot op de dag van vandaag.

En wat de haring betreft, die vormde de grondslag voor de zeevaart, want die
moest langs de Atlantische kusten, tot aan Denemarken en Portugal toe,
gehaald worden; later in de Schotse zee en in de IJslandse wateren. Voor het
kaken van de haring was zout nodig, en dat werd eveneens overzee gewonnen.
Nederlands lange kustlijn en zijn ligging aan de monding van enkele grote
rivieren vormden de basis voor zijn expansie overzee, terwijl zijn karige
bodem dwong tot zorgvuldige calculatie van kosten en baten en zo de
Nederlanders de naam bezorgde zuinig te zijn.

Hier kwam geen romantiek bij kijken, evenmin als calvinisme of
gidslandgedachte. „Een Nederlands volk ontstond pas ruwweg vanaf de
zestiende eeuw. Het is een romantisch idee dat het Nederlandse volk er
altijd is geweest”, zegt Marco Mostert, mediëvist aan de Universiteit
Utrecht, in het laatste nummer van *Historisch Nieuwsblad*.

Maar bij het ontstaan van dat volk en zijn cultuur – of, als u wilt, zijn
identiteit – zijn geografische factoren beslissend geweest – niet zozeer
Geyls strategisch-geografsche factoren als wel de geografische ligging en
gesteldheid van het land. En die verschillen van die van Vlaanderen, dat
trouwens, terwijl Nederland zijn ‘gouden eeuw’ beleefde, door de blokkade
van de Schelde gebonden bleef aan het continent.

Zouden zijn Europese collega’s vannacht Van Rompuy kiezen tot vaste
voorzitter van de Europese Raad, dan zou dat gezien kunnen worden als
Vlaanderens zoete wraak op Nederland, welks onofficiële kandidaat Balkenende
was.
----------

From: R. F. Hahn <sassisch at yahoo.com>
Subject: History

Hi, Fred!

It's great to hear from you again. Thank you very much for this interesting,
thought-provoking and very relevant piece. I appreciate it very much.

I hope you don't mind that I have categorized the thread as "History". It
seems that this is really what we are talking about here.

Groeten,
Reinhard/Ron
Seattle, USA

•

==============================END===================================

 * Please submit postings to lowlands-l at listserv.linguistlist.org.

 * Postings will be displayed unedited in digest form.

 * Please display only the relevant parts of quotes in your replies.

 * Commands for automated functions (including "signoff lowlands-l")

   are to be sent to listserv at listserv.linguistlist.org or at

   http://linguistlist.org/subscribing/sub-lowlands-l.html.

*********************************************************************
-------------- next part --------------
An HTML attachment was scrubbed...
URL: <http://listserv.linguistlist.org/pipermail/lowlands-l/attachments/20091206/3c3ee923/attachment.htm>