LL-L "Resources" 2003.02.09 (08) [D/E]

[Lowlands-L]

======================================================================
 L O W L A N D S - L * 09.FEB.2003 (08) * ISSN 189-5582 * LCSN 96-4226
 http://www.lowlands-l.net  * admin at lowlands-l.net * Encoding: Unicode UTF-8
 Rules & Guidelines: http://www.lowlands-l.net/rules.htm
 Posting Address: lowlands-l at listserv.linguistlist.org
 Server Manual: http://www.lsoft.com/manuals/1.8c/userindex.html
 Archives: http://listserv.linguistlist.org/archives/lowlands-l.html
=======================================================================
 You have received this because you have been subscribed upon request.
 To unsubscribe, please send the command "signoff lowlands-l" as message
 text from the same account to <listserv at listserv.linguistlist.org> or
 sign off at <http://linguistlist.org/subscribing/sub-lowlands-l.html>.
=======================================================================
 A=Afrikaans Ap=Appalachian B=Brabantish D=Dutch E=English F=Frisian
 L=Limburgish LS=Lowlands Saxon (Low German) N=Northumbrian
 S=Scots Sh=Shetlandic V=(West)Flemish Z=Zeelandic (Zeêuws)
=======================================================================

From: Roger Thijs, Euro-Support, Inc. <roger.thijs at euro-support.be>
Subject: LL-L "Language contacts" 2003.02.09 (05) [D/E]

> From: R. F. Hahn <sassisch at yahoo.com>
> Subject: Language contacts
> misipoche, familie.
> I assume that should be _misjpoche_

Yes, indeed.

Below some references about publications in Jiddish from, or related to,
Antwerp

Quote  from the reference list (p. 326-334) in: Ephraim Schmidt,
Geschiedenis van de Joden in Antwerpen, 1994, Antwerpen-Rotterdam, C. De
Vries - Brouwers, 354 pp., ISBN 90-6174-965-4

[...]
3. De joodse pers in Antwerpen
Het allereerste Belgische joodse tijdschrift, het enige in de 19de eeuw, de
'Revue Orientale', werd gesticht door de eerste opperrabbijn in België, dr.
E. Carmoly, als eerste joodse geschiedschrijver over het Belgische jodendom
[...]
In de 20ste eeuw verscheen vóór de eerste wereldoorlog, behalve de vijf
tijdschriften in Antwerpen, één in het Jiddisj in Gent 1912, van de Gentse
joodse studentenkring, en één In Brussel, de 'Journal hebdomadair' (van 3
jan. 1913 tot 12 dec. 1912).
In Antwerpen ontstond toen ook het eerste in 't Jiddisj verschenen
tijdschrift, Ma'ariv' (Westen). Slechts vier nummers werden aangeboden omdat
ter plaatse geen voldoende Hebreeuwse letters te vinden waren, waardoor het
blad in Kopenhagen besteld moest worden.

Hier volgt een opsomming van de publikaties op korte- of lange termijn bij
de verschillende Antwerpse joodse groeperingen [...]
(Afkortingen: (AB) = Antwerpen-Brussel; D = Duits; Fr = Frans; H =
Hebreeuws; J = Jiddisj; N=Nederlands;[...])

Jaar /  Titel   / Uitgever  /  Taal

1905 / Hatikwah [...] / Zion. Federatie / D+ Fr
1912 / Der Ma'ariv / S.Kahan / J
1913 / Der Jiddisjer Student (3 nummers) /  Ing. Lipschütz / J
1913 / Der Stem / Poalé Zion / J
1922 / Der Freind / Joodse Ambachtslieden / J
1922 /  Hoengerheft  /   / J
1922 / Maccabi / Sportclub Maccabi / N+Fr
1923 / Bar Kochbah / Joods-nat. Padvinderorg / N
1923 / Dos Arbetendike Eretz Jisroël / Palestina-Arbeitersfonds / J
1923 /  Jiddisj Wochenblat - Joods Weekblad  /  / J+N
1923 / La Centrale / Centraal Beheer voor Joodse Weldadigheid / N+Fr
1924 / Jiddisjer Handwerkervarein / (10 nummers)  / J
1924 / Het Joodsch Orgaan  / Zeïre Agoeda  / N
1925 / Dos Jiddische Wort / B.Z. Wagner (AB)  / J
1925 / Jiddisje Presse / Gebr. Jacubowitz  / J
1925 / Bulletin de la Fédération des Etudiants Juifs de Belgique /  J.J.
Grünberg / Fr
1926 / Darkénoe / Zion. Jeugdfederatie / N
1926 / Mosnaïm / J.T. Lewinsky (AB) / J
1927 / Der Jiddisjer Arbeter / Centr. Bur. v.d. joodse organisaties in
Belgie (AB) / J
1928 / Die Jiddisje Zeitung / J.T. Lewinsky (AB) / J
1928 / Keren Kayerneth / Joods Nationaal Fonds / J
1928 / N.I.Z.A. / Ned. Isr. Ziekeninrichting  / N
1929 / Het Joodsch Woord / Braunfeld & Eisen / J+N
1929 /  Machaneï Jisroël /  /  N
1930 / La Vie Juive / /  Fr+N
1931 / Volk oen Arbet / Zeïré Zion / J
1931 / Mizrachi Bulletin / Mizrachi  / J
1931 / Hanoar Hazioni / Han. Haz. / J+N+Fr
1931 / Der Belgisjer Tog / J.T. Lewinsky / J
1931 /  Péssach Joumaal : Joodse schrijvers en joumalisten  / J
1931 / Oenser Leben : M.H. Horowitz (AB) / J
1931 / Gaol / Joods Nat. Fonds / J+N+Fr
1931 / Der Belgisjer Lets / Hochstein L. / J
1932 / Geserd / Birobidjan-Aanhangers / J
1932 / Jiddisje Bletter / Orgaan van het Jodendom in Antwerpen / J
1932 / Belgisj Naïes / (AB) / J
1932 / Marsjantensjtimme / Joodse Ambachtslieden / J
1932 / Menorah / Betar / J+H+N
1932 / Lutte / Onafhankelijk / Fr
1932 / Schalom / Wereldunie Joodse Jeugd / Fr
1932 / Letste Naïes / (AB) / J
1933 / Hanoar Hazioni  /  / J+Fr
1933 / Der Jiddensjtaat / Zion. Revisionisten / J
1933 / Afweer / V.E.V.A. / N
1933 / Dos Freie Wort / Onafhankelijk (AB) / J+Fr
1934 / Bafraiung / Zion. Soc. Jeugd / J
1934 / Belgisj Wochenblat / (AB) / J
1935 / Dos Arbeterleben / Joodse Intersyndicale Communie (AB) / J
1935 / Belgisje Bletter far Litteratoer, Teater, Koenst- oen Koeltoerfragen
/ B Zilberstain (AB) / J
1935 / Die Volkssjtimme, Literatoer oen Koenst / A. Gur / J
1935 / Belgisjer Jischoev  /  / J
1935 / Far oenser Sjoel / Jubil.uitg. Joodse Amb. / J
1935 / Achduth / Zion Jeugdorg. / Fr
1935 / Habonim / Soc. Zion. Jeugdorg. / N
1935 / Oenser Weg / Prokor (AB) / J
1936 / Oenser Sjtimme /  Mizrachi AB) / J
1936 /  Belgisje Naïes  /  / J
1936 /  Haratson / Poalé Zion, Zeïré Zion / Fr
1936 /  Jask / Joodse Arb. Sportclub / N
1936 /  Der Krokodil / N. Hercman (AB) / J
1936 / Fraiheit - Vrijheid / Joodse Socialisten / J+N
1937 / Bevrijding / Joodse Soc. Jeugd Dror  / N
1937 / Dritte Arbetersjportolympiade / Jask, Stem, Einheit / J+N+Fr
1937 / Jidensjtaatsfront / Jodenstaatspartij  / J
1937 / Nai-Zionism / Nieuw-Zion. Org. / J
1937 / Partei- Jedi'jes / Poalé Zion-Zeïré Zion / J
1937 / Joodsche Gazet voor België / V.E.V.A. / N
1937 / Oenser Sjtimme (Jub. Uitgave) / Bund / J
1939 / Der 21ster Zionisten congres / Eenheidsblok Alg. Z. Mizrachi (AB) / J
1939 / Gaol / Joods Nat. Fonds / J+N+Fr
1939 / Ge'oelah / M. Swaab  / N
1939 / Die Tegleche Presse / / J
1939 / Ge'oelah / M. Swaab  / N [comment: see 2 lines above]
1939 / Letste Naïes (dagbl.) / W. Grossman  / J
1939 / Panoe derech / Pirché Agoudah / N

Vlak vóór 10 mei 1940 verschenen deze tijdschriften in Antwerpen:
[Comment: On May 10th Germany invaded Belgium]
- Centrale (1923). Orgaan van de Centrale Joodse Weldadigheid. Maandblad.
- L'Avenir Juif-Hatikwah (Hatikwah v. 1905 tot '32). Orgaan v. d. Zion Fed.
in België. Red.: J.Schulsinger, hoofdred., (gedeporteerd); Ch. Dirdak; M.D.
Horowitz; M. Kubowitzky; M. Silberblatt; N. Torczyner.
- Maccabi (1922). Orgaan v. Sportclub Maccabi. Red.:M. Schweid; H.E.
Bochner.
- Panu Derech (1939). Jeugdorgaan v. Zeïré- en Pirché Agudath Israël. Red.:
S. Perl, S. Rotenberg.
- Waarheid en Recht (v. 1937 tot'39 :"De Joodse Gazet van België"). Weekblad
van de V.E. V.A. voor de verdediging van de algemeen joodse belangen.

In 1994 verschijnt in Antwerpen:
- "De Centrale". Vanaf 1923, onderbroken tijdens W.O. II
 [comment: in Dutch, magazine of the Jewish social service, I got some old
issues with poems in Jiddisj by Mr. Saar from Mr. Saar himself]
- "Belgisch Israëlitisch Weekblad". Vanaf 1954.
 [comment: weekly in Dutch mixed with some Hebrew vocabulary, especially
when dealing with religious matters]
- "Jedion". Vanaf 1990. Tweemaandelijks in enkele talen. Speciaal voor
N'shei Agudath Israël in België.
 [comment: I never saw that one]

Antwerpse joodse auteurs over joodse onderwerpen
( Ter plaatse of elders gedrukt)
A. Verschenen tot 10 mei 1940:
Nederlands:
[...]
Frans:
[...]
Duits:
[...]
Hebreeuws:
[...]
Jiddisj:
- Altman, M.: Der toit foen a jiddisjen dichter in Antwerpen. In: Jiddisjer
Almanak. Antwerpen, 1933.
- Rab. Amiel, A.M.: Jidden oen Jiddentoem in België. In: Jiddisjer Almanak.
- Dembitzer, S.: Wolken (gedichten). Antwerpen, 1912
- Edelheit, S.: Opfer foen jichoes - Toneel, opgevoerd door de Antwerpse
'Jiddisje Progressiver Dramatisjer Klub', 1912.
- Prof dr. Gunzburg, Nico: Leon oen Paul Errera, tswei belgisj-jiddisje
gelernte. In: Jiddisjer Almanak, 1933.
- Jacubowitz, H.: Nadia - Toneel, opgevoerd in New York 1936.
- Jiddisjer Almanak - Joodse Almanak. Antwerpen, 1933. Uitgevers: J. Fuss en
J. Salpeter.
- Laufer, J.: Die jiddisje parnosses. In: Jiddisjer Almanak, 1933.
- Lehrer, D.: Die Familie Heymans. In: Jiddisjer Almanak, 1933.
- Lewinsky, J.T.: Tsoe der jiddisjer koeltoergesjichte in België. In: Jid.
Almanak.
- Dr. Liberman, K.: Der hostie-bilboel kegn jiden in Brussel injor 1370. In:
Jid. Almanak.
- Parnes, L Dos Jiddisje teater in België. In: Jidd. Almanak.
- Perlmutter, M.: 70 jor jiddisjer sjtadlones. Antwerpen, 1933. (Het leven
van zijn vader als hoofddajan van Warschau en als Poolse
volksvertegenwoordiger).
- Rappaport, J.: Dos jiddisje sjoelwesen in Antwerpen. In: Jidd. Almnak.
- Spingrn-Schönfrucht, J.: Mein gorten [Gedichten]. Antwerpen, 1937.
- Dr. Zippor, J.B.: Oifstand (Toneel, première in New York, 1933)
- Zylberstain, Beinisj (Werken eerder en elders verschenen).

B. Verschenen na 1945:
Nederlands
[...]
Frans
[...]
Engels
[...]
Hebreeuws
[...]
Jiddisj:
- Ch. S. Friedman, Ich wel sei iberleben. Jeruzalem, 1988.
- E. Schmidt: Esther. Toneel. Vertaald in 't Hebreeuws door M. Saar. Tel
Aviv, 1975.
- E. Schmidt: Leid oen freid. Gedichten. Antwerpen, 1992.
- A.M. Schwimmer, Dodi jorad legano. Antwerpen, 1994.
[...]

6. Eigen joodse toneelvoorstellingen na 1945
Jiddisj:
1946: E. Schmidt: 1) Mosjiach in Keiten / Men darf toen a sjidech. Opgevoerd
door Zeïré Agoedath Israël in het Bondsgebouw, Ommegangstraat. (Vóór WO II.
waren er de voorstellingen van het 'Jiddisj Teater'].
1948: E. Schmidt: 2) Esther. Opgevoerd door Bené Akiba in het Koninklijk
Kunstverbond. Muziek van J. Heilman.
1991: Heidi Tchaikovski-Moskovitz: Die megille foenem jor 2000.
1992: Heidi Tchaikovski-Moskovitz: Der sjiddoech.
Nederlands en Frans,
[...]

[Comment: I got a copy of the play "Esther" (with 2 versions: Jiddish and
Hebrew bound together in a single volume, both printed in Hebrew characters,
printed in 1975 in Israel, Hamenora Publishing House, Tel-Aviv, 203 pp.), as
a present, from Mr. Saar a couple of years ago.]

Regards,
Roger

----------

From: R. F. Hahn <sassisch at yahoo.com>
Subject: Resources

> 1913 / Der Jiddisjer Student
der yidišer študent ([The] Jewish Student)
> 1913 / Der Stern [?]
der štern (The Star [?])
> 1922 / Der Freind
der fraynd (The Friend)
> 1922 / Hoengerheft
hungerheft (Hunger Booklet)
> 1923 / Dos Arbetendike Eretz Jisroël
dos arbetendike erec yisroeyl ([The] Working/laboring Land of Israel)
> 1923 / Jiddisj Wochenblat
yidiš vox(e)nblat (Jewish/Yiddish Weekly)
> 1924 / Jiddisjer Handwerkervarein
yidišer handverkerfar'eyn (Jewish Artisans' Alliance)
> 1925 / Dos Jiddische Wort
dos yidiše vort ([The] Yiddish Word)
> 1925 / Jiddisje Presse
yidiše prese (Jewish/Yiddish Press)
> 1926 / Darkénoe
darkeynu (<Hebr., Our Way/Path/Road)
> 1927 / Der Jiddisjer Arbeter
der yidiše arbeter ([The] Jewish Worker/Laborer)
> 1928 / Die Jiddisje Zeitung
di yidiše caytung ([The] Jewish/Yiddish Newspaper)
> 1931 / Volk oen Arbet
folk un arbet (Nation and Work/Labor)
> 1931 / Der Belgisjer Tog
der belgišer tog ([The] Belgian Day)
> 1931 / Oenser Leben
undzer lebn (Our Life/Lives)
> 1931 / Der Belgisjer Lets
der belgišer lec ([The] Belgian Clown/Jester [?])
> 1932 / Jiddisje Bletter
yidiše bleter (Jewish/Yiddish Newsletters)
> 1932 / Belgisj Naïes
belgiš nayes (Belgian News)
> 1932 / Marsjantensjtimme
maršantenštime (Merchants' Voice [?], Marchers' Voice [?])
> 1932 / Letste Naïes
lecte nayes (Latest News)
> 1933 / Der Jiddensjtaat
der yidnštat (The Jewish State)
> 1933 / Dos Freie Wort
dos fraye vort (The Free Word)
> 1934 / Bafraiung
bafrayung (Liberation)
> 1934 / Belgisj Wochenblat
belgiš voxnblat (Belgian Weekly)
> 1935 / Dos Arbeterleben
dos arbeterlebn ([The] Worker's Life)
> 1935 / Belgisje Bletter far Litteratoer, Teater, Koenst- oen
Koeltoerfragen
belgiše bleter far literatur, teater, kunst- un kulturfragn (Belgian
Newsletter for Literature, Theater, Artistic and Cultural Matters)
> 1935 / Die Volkssjtimme
di folksšime (The People's Voice)
> 1935 / Belgisjer Jischoev
belgišer yišuv (Belgian Settlement/Colony/Community)
> 1935 / Far oenser Sjoel
far undzer šul (For Our Synagogue)
> 1935 / Oenser Weg
undzer veg (Our Way/Path/Road)
> 1936 / Oenser Sjtimme
undzer štime (Our Voice)
> 1936 / Belgisje Naïes
belgiše nayes (Belgian News)
> 1936 / Der Krokodil
der krokodil ([The] Crocodile)
> 1936 / Fraiheit
frayheyt (Freedom)
> 1937 / Dritte Arbetersjportolympiade
drite arbeteršportolimpiade (Third Workers' Olympic Games)
> 1937 / Jidensjtaatsfront
yidnštatsfront (Jewish State Front)
> 1937 / Nai-Zionism
nay-cionizm (New Zionism)
> 1937 / Partei-Jedi'jes
partey-yidies (Jewish Party)
> 1937 / Oenser Sjtimme
undzer štime (Our Voice)
> 1939 / Der 21ster Zionisten congres
der 21ster cionistn-kongres ([The] 21st Zionist Congress)
> 1939 / Die Tegleche Presse
teglixe prese (Daily Press)
> 1939 / Letste Naïes
lecte nayes (Latest News)
> - Altman, M.: Der toit foen a jiddisjen dichter in Antwerpen.
der toyt fun a yidišn dixter in antverpen ([The] Death of a Jewish Poet in
Antwerp)
> - Dembitzer, S.: Wolken (gedichten)
volkn (gedixtn) (Clouds (Poems))
> - Edelheit, S.: Opfer foen jichoes
opfer fun yixes [?] (Victims of/by Descent [?])
> - Jiddisjer Almanak
yidišer almanak (Jewish/Yiddish Almanac)
> - Laufer, J.: Die jiddisje parnosses.
di yidiše parnose (Jewish Livelihood/Living)
> - Lehrer, D.: Die Familie Heymans.
di familie heymans
> - Lewinsky, J.T.: Tsoe der jiddisjer koeltoergesjichte in België.
cu der yidišer kulturgešixte in belgie (About Jewish Cultural History in
Belgium)
> - Dr. Liberman, K.: Der hostie-bilboel kegn jiden in Brussel injor 1370.
di hostie bilbul kegn yidn in brisl in yor 1370 (The Host Frame-Up Against
Jews in Brussels in the Year 1370)
> - Parnes, L Dos Jiddisje teater in België.
dos yidiše teater in belgie ([The] Jewish/Yiddish Teater in Belgium)
> - Perlmutter, M.: 70 jor jiddisjer sjtadlones.
70 yor yidišer [?] (70 Years of Jewish/Yiddish ???)
> - Rappaport, J.: Dos jiddisje sjoelwesen in Antwerpen.
dos yidiše šulwezn ([The] Jewish Education)
> - Spingrn-Schönfrucht, J.: Mein gorten [Gedichten].
meyn gortn (gedixtn) (My Garden [Poems])
> - Dr. Zippor, J.B.: Oifstand
oyfštand (Uprising)
> - Zylberstain, Beinisj
[name?]
> - Ch. S. Friedman, Ich wel sei iberleben. Jeruzalem, 1988.
ix vel zey iberlebn (I Want/Will to Survive Them)
> - E. Schmidt: Leid oen freid. Gedichten. Antwerpen, 1992.
leyd un freyd (Sorrow and Delight)
> - A.M. Schwimmer, Dodi jorad legano. Antwerpen, 1994.
dodi yorad l'gano [title in Hebrew] My Beloved Descended Into His Garden
> 1946: E. Schmidt: 1) Mosjiach in Keiten / Men darf toen a sjidech.
mošiax in keytn / men darf tun a šidex (Messiah in Chains / You've Got to
Make a [Matrimonial] Match)
> 1991: Heidi Tchaikovski-Moskovitz: Die megille foenem jor 2000.
di megile funem yor 2000 (The Torah-Scroll/Document of the Year 2000)
> 1992: Heidi Tchaikovski-Moskovitz: Der sjiddoech.
der šidex (The [Matrimonial] Match)

> [Comment: I got a copy of the play "Esther" (with 2 versions: Jiddish and
> Hebrew bound together in a single volume, both printed in Hebrew
characters,
> printed in 1975 in Israel, Hamenora Publishing House, Tel-Aviv, 203 pp.),
as
> a present, from Mr. Saar a couple of years ago.] [Comment: I got a copy of
the play
> "Esther" (with 2 versions: Jiddish and
> Hebrew bound together in a single volume, both printed in Hebrew
characters,
> printed in 1975 in Israel, Hamenora Publishing House, Tel-Aviv, 203 pp.),
as
> a present, from Mr. Saar a couple of years ago.]

Lucky you!

I think it is terrific that you collect and distribute information about all
those languages of Belgium.  Do you plan on including Romany and "immigrant"
languages as well (e.g., Turkish and Kurdish)?

Cheers!
Reinhard/Ron

==================================END===================================
* Please submit postings to <lowlands-l at listserv.linguistlist.org>.
* Postings will be displayed unedited in digest form.
* Please display only the relevant parts of quotes in your replies.
* Commands for automated functions (including "signoff lowlands-l") are
  to be sent to <listserv at listserv.linguistlist.org> or at
  <http://linguistlist.org/subscribing/sub-lowlands-l.html>.
=======================================================================