LL-L "Etymology" 2006.03.23 (01) [A/D/E/LS/German]

Thu Mar 23 15:42:49 UTC 2006

======================================================================
L O W L A N D S - L * ISSN 189-5582 * LCSN 96-4226
http://www.lowlands-l.net * lowlands-l at lowlands-l.net
Rules & Guidelines: http://www.lowlands-l.net/index.php?page=rules
Posting: lowlands-l at listserv.linguistlist.org or lowlands-l at lowlands-l.net
Commands ("signoff lowlands-l" etc.): listserv at listserv.net
Server Manual: http://www.lsoft.com/manuals/1.8c/userindex.html
Archives: http://listserv.linguistlist.org/archives/lowlands-l.html
Encoding: Unicode (UTF-8) [Please switch your view mode to it.]
=======================================================================
You have received this because you have been subscribed upon request.
To unsubscribe, please send the command "signoff lowlands-l" as message
text from the same account to listserv at listserv.linguistlist.org or
sign off at http://linguistlist.org/subscribing/sub-lowlands-l.html.
=======================================================================
A=Afrikaans Ap=Appalachian B=Brabantish D=Dutch E=English F=Frisian
L=Limburgish LS=Lowlands Saxon (Low German) N=Northumbrian
S=Scots Sh=Shetlandic V=(West) Flemish Z=Zeelandic (Zeeuws)
=======================================================================

23 March 2006 * Volume 01
=======================================================================

From: First name Last name <ezinsser at icon.co.za>
Subject: LL-L "Etymology" 2006.03.22 (06) [A/D]

Dag almal!

Jacqueline, in Afrikaans beteken die uitdrukking dieselfde soos
die E. 'Tom, Dick and Harry'.

Ek dink 'Jan Rap' versinnebeeld die 'quickly grab and go' mentaliteit
wat die betekenis van 'rap' nog meer onderskryf.

Ken julle ook 'raps' (A.) soos in 'vinnige klap', (E.) 'smack'; 'hit'?

Groete,
Elsie Zinsser

>From: Jacqueline Bungenberg de Jong <Dutchmatters at comcast.net>
  Subject: LL-L "Etymology" 2006.03.22 (05) [A/D/E]

  Voor Ingmar en de andere Nederlands sprekenden. Weten jullie waar de
  uitdrukking "Jan Rap en zijn Maat" vandaan komt? Jacqueline

----------

From: Marcel Bas <marcelbas at gmail.com>
Subject: LL-L "Etymology" 2006.03.22 (08) [D/LS]

Beste mensen,

Piet Bult schreef over 'Jan Rap en zijn maat' de volgende betekenis:

  _Jan rap en zijn maat_ wordt in het Nederlands vaak gebruikt voor een 
groep
  mensen, waar men liever niets mee te maken heeft.
  De uitdrukking betekent volgens het Klein Spreekwoordenboek der 
Nederlandse
  taal: gespuis, gepeupel.

In het Afrikaans bestaat deze betekenis ook, maar ook bestaat hij met een 
betekenisverbreding, met de toevoeging "elke". Dus klinkt het meestal als 
"Elke Jan Rap en sy maat",  dus eigenlijk "iedereen zonder voorkeur". 
Bijvoorbeeld: "Ons skool is 'n duur skool, dus nie geskik vir elke Jan Rap 
en sy maat nie", maar ook "Elke Jan Rap en sy maat ken nou hierdie liedjie". 
Ik heb ook de indruk dat "Jan Rap en sy maat" in het Afrikaans wat vaker 
gebruikt wordt dan in het Nederlands.

Waar wij zouden zeggen "de hele massa" of "ook de man in de straat", zou je 
het wat minder stigmatiserende "elke Jan Rap en sy maat" kunnen gebruiken.

Groet'n uut Berkoop!
Groeten uit Oldeberkoop!

Marcel.

----------

From: Roger Hondshoven <roger.hondshoven at pandora.be>
Subject: LL-L "Etymology" 2006.03.22 (08) [D/LS]

Ron wrote: >
> Ik geloof een gelijkaardig geval is Duits _Igel_ (egel) en _Egel_
> (bloedzuiger), die schijnbaar beide van een oud woord voor 'klein dier'
> afgeleid zijn.  (En Engels _eagle_ < Oud-Frans _egle_ ~ _aigle_
> 'adelaar'?)
>
> In East-Brabant we use 'echel' in the meaning of "bloedzuiger". It
> corresponds to mnl. echel, os. ëgala “id”.
Roger Hondshoven

----------

From: Roger Hondshoven <roger.hondshoven at pandora.be>
Subject: LL-L "Etymology" 2006.03.20 (07) [E]

>> From: R. F. Hahn <sassisch at yahoo.com>
>> Subject: Etymology
>>
>> Interesting, Roger.  But can you come up with cognates in related
>> languages?
>>
>> Ah, yes, German dialects have _rappen_, Danish _rappe_, Swedish _rappa_
>> 'to
>> make haste', and obsoletete English "to rap" in the same sense, also
>> Middle
>> Saxon and Middle Duch as well as Swedish _rap(p)_ 'quick', 'rapid'.
>>
>> But I still wonder if these either came from or are related to Latin and
>> Old
>> French *_rapid-_, also *_rap-_ as in Latin _rapio_ 'raptor', 'bird of
>> prey'
>> (attacking quickly? but that may be related to _rapo_ 'robber').
>
> Latin-derived 'raptor', 'rapt', 'rapture', 'rape', etc. all come from a
> root
> meaning roughly 'to snatch up, carry away'.
>
>> ----------
>
>Hi Ron,

Thank you for supplying me with those cognate forms. I'm not so sure about a
French/Latin connection. By the way, the word 'rapied' was used in my
dialect, but I don't hear it anymore these days.

Roger>

----------

From: Roger Hondshoven <roger.hondshoven at pandora.be>
Subject: LL-L "Etymology" 2006.03.20 (07) [E]

> From: Jacqueline Bungenberg de Jong <Dutchmatters at comcast.net>
> Subject: LL-L "Etymology" 2006.03.20 (01) [E]
>
> Roger says: "Van Dale mentions 'gauw' both as adjective and adverb.
> Personally I only use it as an adverb. What's more, I have never heard it
> used as an adjective."
> What about the word "gauwdief" (pickpocket) Roger? Hier gauw has the
> function of an adjective although the entire word is a compound noun?
> Jacqueline

Hello Jacqueline,

You're absolutely right about 'gauwdief'. But I was only thinking of a
stand-alone adjective 'gauw'. Howevefr, we do have in my dialect a compound
noun /geihunger/ , Dutch 'geeuwhonger', which is supposed to be derived from
'*gahonger'. The first component  /gei/ is non other than the uimlaut result
of Middle Dutch 'gâ' "gauw".Cpr. German 'jäh' "suddenly" , Old High German
'gâhi' "quick".

Regards,

Roger

----------

From: jonny <jonny.meibohm at arcor.de>
Subject: LL-L "Etymology" 2006.03.22 (08) [D/LS]

Moin, Reinhard,

Du schreyvst:

> Ik geloof een gelijkaardig geval is Duits _Igel_ (egel) en _Egel_
> (bloedzuiger), die schijnbaar beide van een oud woord voor 'klein dier'
> afgeleid zijn.
In Neddersassisch seggt wi _Egel_, meer _Swiin-egel_ to G: 'Igel'. E: 
'hedgehog', OldHighGerman/OS: 'igil'; un' _Ilen_ to G: '(Blut-)Egel', E: 
'leech' (but: -> 'eel' is very similar!), OldHighGerman: 'egala'.

DUDEN seggt:

Ouote: "Der altgerm. Name des Igels mhd. igel, ahd. igil, niederl. egel, 
aengl. igel, aisl. igull ist, wie z. B. auch griech. echnos »Igel« und die 
baltoslaw. Sippe von russ. ëz »Igel«, eine Ableitung von dem idg. Wort 
für »Schlange«. Das von idg. *eghi- »Schlange« (beachte die Artikel Egel und 
Unke) abgeleitete und substantivierte Adjektiv bedeutet eigentlich »der zur 
Schlange Gehörende«. Der Igel, der neben Insekten, Schnecken, Fröschen und 
Mäusen auch Schlangen jagt und vertilgt, ist also als »Schlangenfresser, 
Schlangentier« benannt worden.  Nach der Schnauzenform wird volkstümlich 
zwischen »Hundsigel« und »Schweinigel« (s. unter Schwein) unterschieden. 
Abl.: einigeln, sich »eine Igelstellung (zur Verteidigung nach allen Seiten) 
einnehmen« (20. Jh.).
Duden - Das Herkunftswörterbuch, 3. Aufl. Mannheim 2001 [CD-ROM]" :Quote

Wat meynst door tou?

Allerbest Greutens

Johannes "Jonny" Meibohm

----------

From: R. F. Hahn <sassisch at yahoo.com>
Subject: Etymology

Dag ook, Jonny!

Tja, wat schal ik daar tou seggen?  Kan an-gaan, man dat givt schynts annere 
dinkwysen.

Groytens,
Reinhard/Ron 

==============================END===================================
* Please submit postings to lowlands-l at listserv.linguistlist.org.
* Postings will be displayed unedited in digest form.
* Please display only the relevant parts of quotes in your replies.
* Commands for automated functions (including "signoff lowlands-l") are
  to be sent to listserv at listserv.linguistlist.org or at
  http://linguistlist.org/subscribing/sub-lowlands-l.html.
======================================================================