LL-L "Etymology" 2007.06.09 (04) [B/D/E]

Sat Jun 9 19:34:12 UTC 2007

L O W L A N D S - L  -  09 June 2007 - Volume 04

=========================================================================

From: Diederik Masure <didimasure at hotmail.com>
Subject:

http://www.google.be/search?hl=nl&q=boever+paardenknecht

Öt http://home.scarlet.be/marcel.vervloet/FpageBo.htm blèkt da-g-et
oorsproenkelàk veur 'ne koeiewacht' wier gebrökt (in plöts van veur 'ne
peërdeknecht), wa da màn vermoede bevestigt da 'boever' en 'bouvier' (den
ongd) meschiengs wel etzelfste woord zowe kunne zèn.

----------

From: Diederik Masure <didimasure at hotmail.com>
Subject: LL-L "Etymology" 2007.06.08 (02) [D/E/LS]

Meestal zie je dat leenwoorden (zoals 'school' en 'beest') automatisch 'de'
krijgen. En vooral als ze al vrouwelijk zijn in de taal waaraan de woorden
ontleend zijn. Daarom is "'t school' bijzonder. Maar zowel 'beest' als
'school' zijn erg vroege ontleningen.
Er zijn wel meer woorden die soms 'de' en 'het' krijgen in mijn omgeving:

"het/de deken"
"het/de flat" (flatgebouw)
"het/de deksel"
"het/de matras"

Enzovoorts. Hoe zouden die woorden in het Zuid-Nederlands worden aangemerkt?
Groetjes,

Marcel.
>>>

Ik zeg: et deke, et appartemengt (of heeel eventueel *de *flat), et deksel,
de matras (vr.).
Over 't stroat, 't stad, 't school, 't Scheld (de rivier de Schelde), deze
vormen komen ook voor in Antw. en in tegenstelling tot wat Roger (/iemand
anders?) schreef zijn deze vormen hier ook nog heel levendig bij jongeren
die niet meer 'echt' dialect spreken.
MAAR: toch zijn deze woorden WEL nog steeds duidelijk vrouwelijk: niemand
zou zeggen: **da stad, **da school maar alleen die stad, die school. De
vormen met 't moeten dus als d' worden geïnterpreteerd, d'school, d'stroat.
Merk namelijk ook op dat dit alleen voorkomt bij st- en sch-

----------

From: Diederik Masure <didimasure at hotmail.com>
Subject: LL-L "Etymology" 2007.06.08 (07) [D/LS]

From: Marcel Bas <roepstem at hotmail.com>
Subject: LL-L "Etymology" 2007.06.08 (05) [D/E/LS]

Beste mensen, het gaat over het volgende dat door Roger en Roland opgemerkt
werd:

From: Roger Hondshoven <rhondshoven at yahoo.com>
Subject: LL-L "Etymology" 2007.06.01 (08) [D]

Je schrijft: "Toch
even (in verband hiermede) vermelden dat een Noord-West-Vlaamse "r" wel eens
beantwoordt aan een Zuid-West-Vlaamse "s". bij ons: je woar gie (jij was);
zuiden: je was gie" De
vorm met r was normaal in de 2de persoon enk. en mv. , evenals in de 1e en
3e persoon mv. in het Middelnederlands: du waers, ghi waert, wi, si waren.
In de conjunctief kwamen in Limburg en Oost-Brabant vormen met e voor. In
Oost-Brabant (en Limburg?) worden thans nog steeds e-vormen gebruikt in de
verleden tijd (oorspronkelijk waren het dus conjunctieven): ich was n. ich
weÃ«r, gij weÃ«t, we, ze weÃ«ren. Zie hiervoor de 'Middelnederlands
Spraakkunst' I; Vormleer van A. Van Loey.
From: Roland Desnerck  < <desnerck.roland at skynet.be>
desnerck.roland at skynet.be>
Subject: LL-L "Language politics" 2007.06.01 (05) [E]

Maar
ik vraag mij af of het Duits "gasse" niet hetzelfde woord is als ons woord
voor een smalle straat: "garre". Toch even in verband hiermede vermelden dat
een Noord-West-Vlaamse "r" wel eens beantwoordt aan een Zuid-West-Vlaamse
"s". Enkele voorbeelden:
bij ons: morre (slijk, modder, "bagge"); in het zuiden: moze;
 bij ons: bÃ(c)jer (bes, berry); in het zuiden: bezie;
bij ons: je woar gie (jij was); zuiden: je was gie;
bij ons: 'k verloorn (ik verloor); zuiden: 'k verloozn;
Anderzijds zijn er de oude vormen, ook in het Oostends:
noazn = naderen
verdierzn = duurder worden
vermaizn = vermeerderen
vermaizienge = vermeerdering, vergroting
verkloazn = klaarder worden

Hebben we hier niet te maken met heel merkbare voorbeelden van
'grammatischer Wechsel' ten gevolge van de Wet van Verner?
Dus het verschijnsel waarbij de Proto-Indo-Europese *s een *z werd als het
gevolgd werd door een beklemtoonde lettergreep? Later werd dit een *r.
Dus: vriezen -> vroren
 Maar ook Proto. Ind. Eur. **snusÃ³s* (=schoonmoeder) > Oudijslands *snor*,
Oudhoogduits *snura* en Oudhoogduits *kos, *pluralis *kurum*, Oudengels *
ceas*, pluralis *curon, *Nederlands *verkiezen*, voltooid deelwoord *
verkoren.*
In het geval van 'schoonmoeder' kun je nog de oude klemtoon op de laatste
lettergreep zien.

Groeten, Marcel.
>>>

De eerste gevallen zijn idd. Verner (je woar gie, 'k verloorn, bäjer;
"morre" is mij als woord onbekend dus daarover kan ik niet echt oordelen).
De vormen daaronder echter lijken mij te wijzen op een overgang -rn- > -rzn-
(en evt. later > -zn-). Cf. de vorm "verdierzn" waar de -r- nog staat. Cf.
ook de "suizende" r/rz die altijd voor bepaalde Brabantse dialecten wordt
vermeld. Verkloazn kan namelijk niet uit Germaanse s/z)wisseling komen
aangezien het van Lt. clarus komt.

Ook hier worden alternerende vormen die ontstaan uit Verner vaak òf ten
voordele van de s, òf ten voordele van de r genivelleerd:
verliere, verloor, verlore. bevrieze, bevroos, bevroze. Bij jongeren kan men
heel af en toe "ik waar" ipv. "ik was" horen maar slechts heel zelden, en
nooit "hij waar". Bezie/bäjer heet hier "bees".

----------

From: Roger Hondshoven <rhondshoven at yahoo.com>
Subject: LL-L 'Etymology' 2007.06.9

Help requested.

In East-Brabant they used to have the (now extinct) word 'klasma',
pronounced exactly like French 'classement' except for the fact that the
vowel in the last syllable is not nasalized. The meaning of the word is:
back-pedalling brake (for a bicycle). The sound of the dialect word clearly
points to French origin. I couldn't find a really acceptable explanation
until an acquaintance of mine came up with the following proposed etymology:
frein de* classe* *marche arrière. *

Two questions: a. Is there anyone with a better idea?

                             b. Is anyone acquainted with a word having a
similar pronunciation                                 and an identical
meaning?

Regards,
Roger Hondshoven

----------

From: Soenke Dibbern <s_dibbern at web.de>
Subject: LL-L "Language politics" [E/LS]

An'n Fr., den 08. Jun.'07, hett Lowlands-L List dit Klock 16.31 schreven:

> Actually, Twiet, Twiete, Tweet, Twete and Tweute do occur in places other
> than Hamburg. It is particularly common in Westphalia and in Southern
> Lower
> Saxony.  (Tweute is the common name in the Brunsbüttel area.)

Moin Ron and all,
off the top of my head I know three "Twiete" streets in the western part
of Schleswig-Holstein (in Meldorf, Garding and Husum, to be exact), and I
seem to recall that there are also such streets in Kiel and Lütjenburg. If
feeded into Google, there are hits from the whole Low Saxon area. I don't
think this is more common in its southern parts than elsewhere. (Btw.,
Brunsbüttel is also located at the western coast of Schleswig-Holstein, at
the other end of the Kiel Canal).

But, what is the origin of this common LS term for "little road",
G:"Gasse"? In the Meldorf case, it could easily be interpreted as
LS:"tweet(e)", E:"second", because its full name is "Markttwiete" and runs
in parallel to the "Marktstraße" (E:"market road"). In Garding the
situation is similar, but not so in Husum or Brunsbüttel. If the meaning
has shifted from "second road to sth." to more general "narrow road",
replacing another word, e.g. a cognate of G:"Gasse", Danish:"gade",
Swedish:"gata" or of E:"lane", I would this word expect to be preserved in
some names of streets or places, but I cannot find any such name.

Hoolt sik,
Sönke

----------

From: R. F. Hahn <sassisch at yahoo.com>
Subject: Etymology

Moin, Sönke!

> E:"lane", I would this word expect to be preserved in
> some names of streets or places, but I cannot find any such name.

This is an interesting one.  It seems to belong to the Frisian part that
made up Early English, and I believe that Dutch laan originally came from
Frisian too.  (Remember that large tracts of land that are now
Dutch-speaking were Frisian-speaking once upon a time.)

You get Old English lane and lǫne, and Old Frisian *lana*, *lona*,
*laen*with Northern
lana and lona. There appears to be no Saxon and Old Low Franconian
counterpart.

Regards,
Reinhard/Ron
-------------- next part --------------
An HTML attachment was scrubbed...
URL: <http://listserv.linguistlist.org/pipermail/lowlands-l/attachments/20070609/ce20d5df/attachment.htm>