LL-L "Etymology" 2007.06.11 (03) [A/D]

[Lowlands-L List]

L O W L A N D S - L  -  11 June 2007 - Volume 03

=========================================================================

From: "ppvaneeden at orange.nl" <ppvaneeden at orange.nl>
Subject: LL-L "Traditions" 2007.06.09 (08) [A/D]

Beste Marcel,

Keurig van je! Hartelijk bedankt voor je bijdragen. Ik heb hier veel plezier
aan gehad en wil ik er niet veel commentaar op leveren.

Nog even dit. Ik las een tijdje geleden iets over de offers gebracht door
onze Germaanse voorouders. Zij hebben jaarfeesten gevierd, onder gezag van
een Germaanse opperkoning. De offerdienst die tijdens deze plechtigheid werd
gebracht, werd voorgeleid door de Gouwkoning (dienst aan de Goden). Dus! God
= goden = gooi. Je hebt vorige week geschreven dat Gouw = land. Het klopt
allemaal, want in Middelnederlands was goed = land. Vergelijk in Moderne
Nederlands: landgoed, vastgoed, etc. En God = goed. Maar dan zijn 'gouw'
(snel) en 'goud' ook leden van dit clubje! Toch!

Ik dacht dat het Engels woord 'money' ook onder invloed zou hebben gestaan
van Mammon (of Mamon).

Hartelijke groetjes,

Petrus

From: Marcel Bas  <roepstem at hotmail.com>
Subject: LL-L "Traditions" 2007.06.09 (03) [E/A]

Dag Petrus,

Je vroeg:

Maar nou het ek 'n vraag by die rawe van Wodan. Van Huginn het ons die woord
geheue (geheugen). Maar is Hugenoot nie ook afgelei van Huginn nie?

Interessante idee"en! Ik denk dat het ook hier net andersom is gegaan, net
als met de rivierennamen die John noemde: niet Huginn heeft geleid tot
'geheugen', maar een woord dat erop leek en dat verwant was aan een oud
woord dat 'geheugen' betekende. Net als Wodan, die naar woede genoemd is, en
niet andersom. Net als 'Muninn' dat vernoemd is naar een al bestaand woord
dat 'gedachte' betekende. Een begrip werd zo gepersonifieerd en vervolgens
vergoddelijkt.

Men weet niet precies waar Hugenoot van afgeleid is. Sommigen denken dat het
een variatie is op het woord 'Eidgenosse', omdat men Zwitserland met
niet-Franse idee"en associeerde. Het kan ook afgeleid zijn van de naam
Besanç on Hugues die een opstand in Gen`eve ontketende.

Dat Muninn kon lei tot memory en remind kan ek verstaan. Maar kom gemaan,
aanmaan en aanmaning nie van Mannus nie? Dus van die woord maan. Ek wil
vermoed dat die woord man/mens en maan van dieslfde stam kom.

Maan komt van een stam die 'meten' betekende. Onze voorouders 'maten' de
dagen en de jaargetijden met behulp van de maan. Vergelijk het met het
Latijnse 'mensis' ('maand'), Litouws 'menu' (maan) en het Oudkerkslavisch
me,seci (<*mesnko) ('maan, maand'). Zowel 'meten', 'maat', 'maal' als 'maan'
komen van de Indo-Europese wortel *me-, dat meten betekent.

Gemaan, aanmaan en vermaan komen van dezelfde stam als de stam die geleid
heeft tot 'memory' en 'mentaal', 'mening', 'menen' enz. Het is de
Indo-Europese stam *men- waarbij je hier aan moet denken. Het gaat erbij
'manen' namelijk om dat je iemand ergens aan herinnert. Litouws 'manyti'
betekent ' verstaan'.

Misschien komt het woord 'man' ook van deze stam, omdat de mens als 'het
denkende wezen' opgevat kan worden. 'Mens' komt van het woord 'man', denkt
men. Je krijgt dan man + isk = menselijk. 'Man' betekende namelijk al
'mens'. Door een i-umlaut wordt 'mannisk' vervolgens 'mennisk'. En
vervolgens 'mensch' en 'mens'.

 Vergelyk Ottomaan, humaan, Germaan, Romaan/Romein etc.

Volgens mij is hier geen verwantschap aan te tonen. Je hebt hier suffixen
die variëren van '-aan' tot '-maan' en die van onverwante talen zijn.
Ottomaan komt van het Arabische ''utman', wat weer uit het Turks komt. En
'humaan' komt van een Latijnse vorm hum + anus wat waarschijnlijk verband
houdt met de woorden 'homo' en 'humus'. Van het Indo-Europees *ghom-, dat
'grond' betekent. Vergelijk het met Hebreeuws 'adam' (mens) en 'adamah'
(grond). Germaan zou misschien het -maan suffix kunnen hebben dat 'man'
betekent. Maar 'Romein' en 'Romaan' komen weer van het Latijn en bestaan uit
Rom + anus; de suffix '-anus' kan dan niet verwant zijn aan 'man'. Het is
ook niet Germaanstalig.

Ook kom monkey van die woord man/maan. Maar dat pas monnik hier ook bij! Ek
wil verder vermoed dat money ook van man/maan kom. Maar wat beteken die -ey
in die auslaut van woorde soos monkey, donkey, money, Orkney, etc.

Monkey is zo'n schimmig woord. Misschien heb je daar wel een punt.
Etymologen denken dat het uiteindelijke woord het Arabische 'maimun' is, dat
inderdaad 'aap' betekent.

Monnik komt uit het Grieks. Monachus = kluizenaar. Het eerste deel "mon-"
vind je ook in 'mono' en in 'monistisch'. Het betekent 'een' of 'alleen'.

De bovengenoemde -ey hebben ook allemaal verschillende herkomsten en zijn
niet verwant. In het geval van Orkney zou ik bij het Oudnoors zoeken. Daar
betekent het 'eiland'. Denk maar aan IJslandse eilanden met de namen Surtsey
en Grimsey. 'Donkey' is onduidelijk.

'Money' komt uit het Frans: 'monnaie', wat weer een vervormings is van het
Latijnse 'moneta', dat 'munt', 'muntwezen' betekent. Moneta was de benaming
voor de Romeinse godin Juno. In haar tempels werden op een gegeven moment
munten geslagen.

Groeten, Marcel.

----------

From: "ppvaneeden at orange.nl" <ppvaneeden at orange.nl>
Subject: LL-L "Etymology" 2007.06.10 (03) [A]

Hartlik bedank vir jou antwoord Mark. Ek het baie plesier gehad aan jou
uitleg. Veral donkie en monkey. Ek is tans besig om 'n lys saam te stel van
woorde wat ek meen afkomstig is uit die religieuse wêreld van ons voorouers
(of woorde wat tot religieuse terme gelei het). Ek sal dit stuur sodra ek
gereed is.

Tot later

Petrus
From: Mark Dreyer <mrdreyer at lantic.net >
Subject: LL-L "Traditions" 2007.06.09 (03) [E/A]

Beste Petrus

Onderwerp: L-Lowlands Tradiesies

Petrus, soos al klaar vermeld en let wel, is daar maar 'n beperkte
hoeveelheid klanke en kombinasies daarvan tot die beskikking van 'n taal, en
die ganse Wêreld se tale daarby. Ons moet oppas om nie te veel gewig op
watter homofone by geleentheid in ons soektog opkom nie. Kom ek maak 'n
poging met 'n paar van u opmerkings, agterstevoorts

Orkney = orken ey, walviseiland (Ou Noordhumbers)

Money = monnaie,  geld (Ou Frans, van die Latyns moneta en ook die wortel
van ons 'munt')

Donkey = dunneke, klein vale, soos ons in Afrikaans sou sê valetjie (Middel
Engels en die kleur-woord 'dun' nog gebruik)

Monkey = manneke, klein man, (Saksies, uit die dae van die Hansa, 'n
handelsverdrag in die Middeleeue).

Sien, hier het ons uit vele bronne na die Moderne Engels 'n paar
verkleinvorms, klankverandering en twee woorde saamgekoppel.

'Maan' op sy beurt is in oorsprong uit die IG wortel 'ma' vir die konsep om
te meet, die wortel 'ma'. Latyns, mensura. Al die Germaanse tale gebruik 'n
afleidende vorm, al klink hulle nie meer die selfde nie.

Nog 'n ding, hou ingedagte dat voor-/ agter-/ enige byvoegsels tot
die wortel van 'n woord dra gewoonweg 'n grammatikale waarde, en die
oorsprong daarvan uit ander oorde opgesoek moet word.

Hugenoot, Fr Hugenot, is 'n verkleinvorm in die Bretonse dialek van _Frans_
so hoor ek, van Huges, 'n Bretonse disiepel van Jean Calvin, die Protestant,
van wie alle Franse protestante die naam oorgeërf het. Maar, ek moet byvoeg,
'n bron waaruit ek die woord onlangs opgesoek het maak bewerings van te
minste 15 false etymologeë in hierdie verband. Hou moed.

Geluk

Mark
-------------- next part --------------
An HTML attachment was scrubbed...
URL: <http://listserv.linguistlist.org/pipermail/lowlands-l/attachments/20070611/6b3e600d/attachment.htm>