LL-L "Resources" 2008.10.01 (03) [D/E]

[Lowlands-L List]

=======================================================================

 L O W L A N D S - L * ISSN 189-5582 * LCSN 96-4226

 http://www.lowlands-l.net * lowlands.list at gmail.com

 Rules & Guidelines: http://www.lowlands-l.net/rules.php

 Posting: lowlands-l at listserv.linguistlist.org - lowlands.list at gmail.com

 Commands ("signoff lowlands-l" etc.): listserv at listserv.net

 Server Manual: http://www.lsoft.com/manuals/1.8c/userindex.html

 Archives: http://listserv.linguistlist.org/archives/lowlands-l.html

 Encoding: Unicode (UTF-8) [Please switch your view mode to it.]

 Administration: lowlands.list at gmail.com or sassisch at yahoo.com


 You have received this because you have been subscribed upon request.
 To unsubscribe, please send the command "signoff lowlands-l" as message
 text from the same account to listserv at listserv.linguistlist.org or
 sign off at http://linguistlist.org/subscribing/sub-lowlands-l.html.


 A=Afrikaans Ap=Appalachian B=Brabantish D=Dutch E=English F=Frisian
 L=Limburgish LS=Lowlands Saxon (Low German) N=Northumbrian
 S=Scots Sh=Shetlandic V=(West) Flemish Z=Zeelandic (Zeeuws)

=======================================================================

===========================================
L O W L A N D S - L - 01 October 2008 - Volume 03
-------------------------------------------------------------------------
Please set the encoding mode to Unicode (UTF-8).
If viewing this in a web browser, please click on
the html toggle at the bottom of the archived page
and switch your browser's character encoding to Unicode.
===========================================


From: Roger Thijs, Euro-Support, Inc. <roger.thijs at euro-support.be>
Subject: LL-L Resources

Announced in Neder-L,  an electronic magazine.

Regards,

Roger



 ==========================================================================

Oudste officiele Nederlandstalige katholieke bijbelvertaling nu op internet
 ==========================================================================

Vanaf 17 september 2008 is de oudste officiele Nederlandstalige
katholieke bijbelvertaling, de zogenoemde Leuvense bijbel uit 1548,
voor iedereen digitaal beschikbaar. De digitalisering van de
Leuvense bijbel is het derde resultaat van het
Bijbeldigitaliseringsproject, het grootste letterkundige
vrijwilligersproject dat Nederland tot nu toe heeft gekend. De
gedigitaliseerde bijbels zijn voor iedereen toegankelijk op de
websites van de Digitale Bibliotheek voor de Nederlandse Letteren,
het Instituut voor Nederlandse Lexicologie en het Nederlands
Bijbelgenootschap. Voor wetenschappelijk onderzoek biedt de digitale
verzameling bijbels "een schat aan materiaal", aldus dr. Nicoline
van der Sijs, die het bijbeldigitaliseringsproject in 2007 heeft
geinitieerd.

De Leuvense bijbel verscheen in september 1548 bij de Leuvense
drukker Bartholomeus van Grave. De bijbelvertaling was een reactie
op de protestantse bijbelvertalingen, die de Duitse Luthertekst als
bron namen. Voor katholieken was Latijn de officiele taal van de
Kerk, zowel in de liturgie als in officiele documenten, en veel
katholieken vonden het in die tijd ongewenst dat de bijbel in de
moedertaal werd vertaald, want wanneer leken zelfstandig de bijbel
lazen, kon dat het gezag van Rome ondermijnen. Desondanks zag men in
dat het niet doenlijk was het verschijnen van bijbelvertalingen in
het Nederlands helemaal tegen te gaan, al was het maar als
hulpmiddel voor de minder goed opgeleide priesters. Daarom werd
besloten tot de vervaardiging van een eigen bijbelvertaling, die was
gebaseerd op de Latijnse Vulgaattekst, waarover op het Concilie van
Trente tussen 1545 en 1563 was uitgesproken dat het de enige erkende
bijbeltekst was.

De vertaling werd vervaardigd door Nicolaas van Winghe, kanunnik en
bibliothecaris van het augustijnenklooster, die erin slaagde de
vertaling binnen een jaar af te ronden. De Leuvense bijbel is
eeuwenlang, tot ver in de negentiende eeuw, de standaardtekst
gebleven onder katholieken, en wel in de herziene uitgave die in
1599 verscheen bij de Antwerpse drukker Jan Moretus ofwel
Moerentorf, vandaar geheten Moerentorfbijbel.

De Leuvense bijbel is een lijvig boek, dat 927 ongenummerde pagina's
beslaat en ruim 976.000 woorden telt. Het moet een kostbaar werk
zijn geweest, dat niet voor iedereen was weggelegd. Van de
oorspronkelijke editie zijn slechts 30 exemplaren bewaard gebleven.
Curieus is dat de titelpagina een stevige zetfout bevat. Er staat
'Den gheheelen Bybel, Inhoudende het oude ende uieuwe Testament
[...]', dus met 'uieuwe' in plaats van 'nieuwe' Testament.

Bij de digitalisering bleek dat woorden in de Leuvense bijbel
meestal gespeld zijn naar hun klank. Men spelde dus bijvoorbeeld
'hont' en 'peert' met een t aan het eind. Een uitzondering vormde
het woord 'Godt' met dt. Ook lidwoorden zijn fonetisch gespeld,
vandaar bijvoorbeeld 'tvolc', 'tlant', 'tbloet', maar daarnaast ook
-- en dat doet een moderne taalgebruiker vreemd aan -- 'dlant',
'dbloet', 'dlicht', 'dwoort'. Er blijken zelfs dubbele lidwoorden
voor te komen, bijvoorbeeld 'het dlicht', 'int dlant'. Door de
fonetische spelling oogt de Leuvense bijbel soms moderner dan de
latere Statenvertaling (1637) met zijn vele middeleeuws aandoende
medeklinkercombinaties ('ghelijck', 'woordt', 'eylandt').

De digitalisering van de Leuvense bijbel is het derde resultaat van
het Bijbeldigitaliseringsproject, het grootste letterkundige
vrijwilligersproject dat Nederland tot nu toe heeft gekend. Dit
project is in juni 2007 van start gegaan toen dr. Nicoline van der
Sijs in enkele kranten en via andere media een oproep deed om mee te
werken aan het digitaliseren van de Statenvertaling uit 1637. In mei
2008 is de tekst van de eerste complete Nederlandse bijbelvertaling
uit de grondtalen, de Statenvertaling (1637)op internet geplaatst,
en in juni die van de Delftse bijbel, het oudste gedrukte
Nederlandse boek (1477).

De gedigitaliseerde bijbels zijn voor iedereen toegankelijk op de
websites van de Digitale Bibliotheek voor de Nederlandse Letteren
(http://www.dbnl.org), het Instituut voor Nederlandse Lexicologie
(http://www.inl.nl) en het Nederlands Bijbelgenootschap
(http://www.bijbelsdigitaal.nl). De afbeeldingen van de
oorspronkelijke tekst, die gebruikt zijn voor het maken van de
transcriptie, zijn te vinden op deze website van het Nederlands
Bijbelgenootschap. De vormgeving en zoekmogelijkheden verschillen
per website. Het project is mede ondersteund door de Nederlandse
Taalunie.

Voor wetenschappelijk onderzoek biedt de digitale verzameling
bijbels een schat aan materiaal en tal van nieuwe mogelijkheden. De
bijbelvertalingen dateren uit een periode waaruit maar weinig
tekstbestanden beschikbaar zijn, en waarin ook de historische
woordenboeken een grote lacune vertonen. Interessant voor zowel
taalkundig als theologisch onderzoek is dat op de website van het
Nederlands Bijbelgenootschap (www.biblija.net) de verschillende oude
en moderne bijbelvertalingen naast elkaar geplaatst en met elkaar
vergeleken kunnen worden.

Meer informatie is te verkrijgen bij dr. Nicoline van der Sijs,
nvdsijs at euronet.nl, 030-2342881

•

==============================END===================================

 * Please submit postings to lowlands-l at listserv.linguistlist.org.

 * Postings will be displayed unedited in digest form.

 * Please display only the relevant parts of quotes in your replies.

 * Commands for automated functions (including "signoff lowlands-l")

   are to be sent to listserv at listserv.linguistlist.org or at

   http://linguistlist.org/subscribing/sub-lowlands-l.html.

*********************************************************************
-------------- next part --------------
An HTML attachment was scrubbed...
URL: <http://listserv.linguistlist.org/pipermail/lowlands-l/attachments/20081001/e7ac6c33/attachment.htm>