LL-L "Etymology" 2011.06.29 (03) [DE-EN-NL]

Thu Jun 30 00:22:39 UTC 2011

====================================================
 L O W L A N D S - L - 29 June 2011 - Volume 03
lowlands.list at gmail.com - http://lowlands-l.net/
 Posting: lowlands-l at listserv.linguistlist.org
Archive: http://listserv.linguistlist.org/archives/lowlands-l.html
 Encoding: Unicode (UTF-08)
Language Codes: lowlands-l.net/codes.php
 =====================================================

From: R. F. Hahn <sassisch at yahoo.com>
Subject: Etymology

Dear Lowlanders,

I doubt that *aandacht* is a German loan in Dutch. Much rather, I assume
that Dutch *aandacht* and German *Andacht* ("on(>toward)-thought") go back a
long way as parallel, related words. Semantically, however, they have
greatly diverged, have become false friends (of which there are many between
Dutch and German).:

Dutch *aandacht* and Afrikaans *aandag* 'attention', 'concentration',
'observation', 'regard', 'notice'
German *Andacht* 'devotion', 'meditation', 'prayer'

Low Saxon dialects of Germany tend to use *Andacht* in the German sense.

Regards,
Reinhard/Ron
Seattle, USA

----------

From: "Stellingwerfs Eigen" <info at stellingwerfs-eigen.nl>
Subject: LL-L

Beste Joachim,
'Aandacht' is volgens mij in het Nederlands geen Germanisme. In mijn
(Nederlandse) zienswijze is een Germanisme een vernederlandst leenwoord,
uitdrukking of zegswijze op z'n Duits uitgesproken, zoals bijvoorbeeld
'zowiezo'. Als uitdrukking komt het overbekende 'ik heb het niet geweten' in
aanmerking.
Het Nederlands kent overigens niet alleen Germanismen maar ook Belgicismen,
Frisismen (Noorderlands), Hebraïsmen, enz. Deze laatste kwam ik regelmatig
tegen tijdens het bijbelvertalen: de zaaier zaait; het heilige der heiligen,
maar ook de uitdrukking Johan werd honderd jaar, honderd jaren werd Johan.
Al deze ~ismen samen noemen we in Nederland ook wel 'barbarismen'.
Een mogelijkheid in ons Stellingwerfs (Ned. Nedersaksisch) is het volgen van
de rode werkwoordsvolgorde. '... die naar huis is gelopen' is de rode
volgorde. '... die naor huus lopen is' de groene. Als een
Stellingwerfsspreker dus zegt dat '... die naor huus is lopen' is dat voor
mij een Germanisme (ook wel Hollandisme) want het is Stellingwerfs op de
Duitse (ook Nederlandse) manier van zeggen.
Andersom komt ook voor. Er bestaan veel Neerlandismen in het buitenland en
als iemand bijvoorbeeld Duits spreekt op een Nederlandse manier dan spreken
wij vaak van 'steenkolenduits': 'Ich wol mein Handen wasschen, wo ist de
Kräne?'.
Mit een vrundelike groet uut Stellingwarf,
Piet Bult

----------

From: Hannelore Hinz <hannehinz at t-online.de>
Subject: LL-L "Etymology" 2011.06.29 (02) [NL]

Hallo Joachim un ok all' Lowlanners,

 viellicht kannst wat mit mien' Bidrag anfangen. Ick heff dat ok jüst
"andacht" ... Künn sien, uns' Gedanken/Nahdenken drapen sick.

Andacht: Die Bildung mhd. andāht, ahd. anadāht "Denken an etwas,
Aufmerksamkeit, Hingabe" gehört zu dem unter denken behandelten starken
Verb, beachte die im Nhd. untergegangene Substantivbildung mhd., ahd. dāht
"Denken, Gedanke". Seit dem 12. Jh. wird 'Andacht' speziell im Sinne von
"Denken an Gott; innige, religiöse Hingabe" verwendet. Im Nhd. wird das Wort
auch im Sinne von "inniges Gebet, kurzer Gebetsgottesdienst" gebraucht,
beachte z.B. die Zusammensetzung 'Morgenandacht'. Abl.: andächtig
"aufmerksam, hingebungsvoll, fromm" (mhd. andæhtec ?, ahd. anadāhtig).
 Lit.: DUDEN 7 Etymologie der deutschen Sprache.

Nun Lit.: Wossidlo/Teuchert:
Andacht f. Andacht 1. das Denken an etwas Bestimmtes a. an ein zu
erreichendes Ziel: 'unse andacht an unse gude werke' (15. Jahrh.); an eine
Aufgabe: ick heff keen Andacht to kann meine Gedanken nicht darauf
einstellen (Rostock/Tessin); an ein Geschehen: dor is nu ok keen Andacht to
daran denkt man gar nicht mehr (Ro.Ribn); an eine Person in deipe Andacht an
de Majursdochter (Reuter); vgl. Andenken. b. religiöse Feierstunde: alle
Morgen höllen se ehr Andacht allgem. c. Rdaa.: dee höllt stille Andacht
schläft sanft (Rostock/Klockenhagen); dee wiren noch got inne Andacht im
Rausch (Wismar). 2. in verstärkem Sinne die Absicht: 'eine vorclaringe
(Erklärung) des dichters andacht' (1519); 'is dit in ener guden meninge
geschen unde andacht' (1531) - a n d ä c h t i g andächtig, aufmerksam: de
Gören hüürten andächtig tau allgem..

Un ick heff all lang' an Beddgahntied dacht.

 Gaude Nacht 23:17 Klockentied.

Hanne

----------

 From: "Stellingwerfs Eigen" <info at stellingwerfs-eigen.nl>
Subject: LL-L

Beste Mark,
Foei toch! Jy kan nie sé dat wadlopen is een waagspel gelyk aan Russiese
Roulette nie;-)
Tegenwoordig zijn Nederlandse wadlopers altijd uitgerust met high-tech
apparatuur en lopen altijd onder begeleiding van 1 of meer gidsen. Wadlopen
gaat ook niet van eiland naar eiland maar van de vaste wal naar een eiland
of visa-versa. Tussen de eilanden bestaat door voortdurend eb en vloed
meestal een sterke stroming waardoor juist daar diepe geulen (ondoorwaadbare
plaatsen) bestaan. De gidsen weten precies wat wel of niet kan en wadlopen
gaat dan ook 99,9% gewoon goed. Net als in de luchtvaart worden ook bij
wadlopen uitgebreide weerberichten en de nieuwste bodemkaarten geraadpleegd.
De enkele keer dat het fout gaat wordt meestal veroorzaakt door één of meer
totaal ongetrainde lopers waardoor er te langzaam wordt gelopen.
Mit een vrundelike groet uut Stellingwarf,
Piet Bult

----------

From: Joachim <Osnabryg+Lowlands at googlemail.com>
Subject: LL-L "Phonology" 2011.06.30 (01) [NL]

Beste Nederlandstalige Laaglanders,

"bannich" is een Nederduits woord, dat ook in de Hoogduitse omgangstaal in
Noordduitsland als nadruk/accentuatie (zo als "sehr", "wahnsinnig") van een
bijvoeglijke naamwoord (adjectief) gebruikelijk is. Het wordt er slechts
['bɑnɪx] vertoond. Maar nu heb ik in het Wurdboek fan de Fryske taal /
Woorenboek der Friese taal (WFT) onder de lemma "bannich" het volgende
gevonden:

"Uitspraak: bɔŋəx
Varianten: bandich, Accent: 'bandich, Uitspraak: bɔndəx
 bânich, Accent: 'bânich, Uitspraak: bɔ:nəx" - http://liten.be//HV1P1 -

 Deze [bɔŋəx, bɔndəx, bɔ:nəx] wekken mijn aandacht en leiden mij tot de
vraag, of de [ɔ]-uitspraak van het "a" in bannich, bandich, banich" speciaal
Fries is of - voor woorden met geschreven "a / aa" - ook uitgebreider in het
Nederlandse taalgebied en wellicht in het ABN gebruikelijk/voorzien is.

Met echt-westfœlsken »Goudgaun!«
joachim
Kreimer-de Fries, Osnabrügge => Berlin-Pankow

=========================================================
Send posting submissions to lowlands-l at listserv.linguistlist.org.
 Please display only the relevant parts of quotes in your replies.
Send commands (including "signoff lowlands-l") to
listserv at listserv.linguistlist.org or lowlands.list at gmail.com
http://linguistlist.org/subscribing/sub-lowlands-l.html .
http://www.facebook.com/?ref=logo#!/group.php?gid=118916521473498
 =========================================================
-------------- next part --------------
An HTML attachment was scrubbed...
URL: <http://listserv.linguistlist.org/pipermail/lowlands-l/attachments/20110629/aae78f6a/attachment.htm>