LL-L "Etymology" 2011.03.23 (06) [EN-FY-NL]

Thu Mar 24 00:26:49 UTC 2011

=====================================================
L O W L A N D S - L - 23 March - Volume 06
lowlands.list at gmail.com - http://lowlands-l.net/
Posting: lowlands-l at listserv.linguistlist.org
Archive: http://listserv.linguistlist.org/archives/lowlands-l.html
Encoding: Unicode (UTF-08)
Language Codes: lowlands-l.net/codes.php
============================== =======================

From: R. F. Hahn <sassisch at yahoo.com>

Subject: Etymology

Dear Lowlanders,

So I should have started this under “Etymology” ...

I am sure most of you have noticed that “rose” and “lily” come up in many
names of flowers that are neither roses nor lilies.

English: *lily* of the valley (~ *lily*-of-the-valley), May *lily*, male *
lil*y, May bells, *lily* constancy, ladder-to-heaven

Old Scots: *lillikyn*, *lillekyn*, *lyllikyn(n)*, *lullikin* (< Middle Dutch
*leliekijn* “lily” [dim. ]?)

German: *Maiglöckchen* (“May bell(s)” [dim.])

Ripuarian: *Maijlöcksche* (“May bell(s)” [dim.])

Swiss Alemannic: *Maieriesl* (“May *rose*” [dim.])

Luxemburgish: *Meeréischen* (“May *rose(s)*” [dim.])

Sater Frisian: *Pingsterbloume* (“Whitsun flower”), *Kuutitte* (“cow’s
teat”?))

West Frisian: *maaieklokje* (“May bell(s)” [dim.])

Dutch: *lelietje**-van-dalen* (“lily-of-the-valley” [dim.]),
*meiklokje*(“May bell” [dim.])

Afrikaans: *lelie**-der-dale* (“lily-of-the-valley”)

Limburgish: *meizäödsje* (“May seed” [dim.]?)

Low Saxon: *Maiklocken* (“May bells”), *Leer**ken*, *Lier**ken*, *Lier**k*,
*Lill*, < *Lilg* (“lily”), < *Lilgen**konfal(g)*, *Lilgen**kunfal(g)* (“*
lily* *convallaria*”), *Maibloom* (“May flower”), *Maibummeln* (“May
dangles”), *Maienlill *(“May lily”), *Marienklocken* (“Mary’s bells”), *
Ogenkruud* (“eye herb”), *Schillerlilg *(“Schiller’s *lily*”)

Danish: *Lilje**konval* (cf. L. Sax., Nor., Swe.)

Norwegian: *Lilje**konvall* (cf. L. Sax., Dan., Swe.)

Swedish: *Lilje**konvalj* (cf. L. Sax., Dan., Nor.)

Estonian: *maikelluke* (< L. Sax.)

I am sure you can think of several other flower names in your respective
languages that contain the equivalents of “rose” and “lily.”

I would like to propose the hypothesis that “rose” and “lily” (and their
equivalents) used to be used as generic labels denoting something like
“beautiful flower.”

Interestingly, Biblical Hebrew *shoshanah* (*šōšannāh* שׁוֹשָׁנָּה, also a
name from which Susanna, Susan etc. were derived) has been translated as
“rose” and “lily;” it is not clear which one it is. Again, it may have been
a general word for “beautiful flower.” (More recent varieties of Hebrew tend
distinguish “rose” [*šōšannāh* שׁוֹשָׁנָּה, or *wæræd* וֶרֶד] and “lily” [*
ħăbaṣṣælæt* חֲבַצֶּלֶת].)

In Persian and in the language that are strongly influenced by Persian, the
term *gul* (or *gol* گل) tends to be ambiguous in that it can mean “rose” or
“(beautiful) flower”. The Persian-influenced Turkic languages imported it
with this ambiguity as *gül* and some of them then derived from it the
specific name for “rose” as “red-*gül*” (e.g. Azeri *qızılgül*, Uyghur *qizil
gül* قىزىل گۈل). So, in such languages a "typical" rose is red, and the
equivalents of “yellow rose,” for instance, become “yellow red-*gül*.”

The point I am trying to make here is that there is a process whereby a once
specific name comes to be used as a generic label that then requires
specification by way of compounds.

I would like to also ask about the by now archaic use of “May” (which in
this case should be spelled “may”) and its cognates as a noun denoting a
bush, tree or sprig bearing young leaves and possibly blossoms.

In Older Scots, *mey* denotes ‘hawthorn’ in general. (The month is *Mey*.)

The first verse of a German folksong goes like this, playing with the
ambiguity of “May”:

Der Mai, der Mai, der lustige Mai,

der kommt herangerauschet.

*Ich ging in den Busch und brach mir einen Mai,*

der Mai, und der war grüne.

La-la-la-la-la-la-la-la-la,

der Mai, und der war grüne.

My (somewhat free) translation:

May, oh May, oh jolly, jolly May
Sweeps in rustling, whooshing.
*I went into the grove and picked myself a May,
*A May, and it was green, oh!
La-la-la-la-la-la-la-la-la,

A May, and it was green, oh!

And as to Low Saxon *Mai* (May), there is the derivation
*Maiboom*([ˈmaˑɪˌbɔˑʊm], literally “May tree”). It can denote any of
the following:

   - a birch tree in general (besides the choices *Bark* and *Barkenboom*)
   - a birch tree bearing young leaves and blossoms
   - a birch tree decorated for a spring festival
   - a maypole

Does any of you have comments and/or more information on these topics?

Regards,
Reinhard/ Ron
Seattle, USA

----------

From: "Stellingwerfs Eigen" <info at stellingwerfs-eigen.nl>

Subject: LL-L "Floralia"

Beste Ron,
Lily of the valley heet in et Stellingwarfs Woordeboek (SW) van Bloemhoff:
lelietje-der-dalen (ook wel: lelietje-van-dalen).
Een salomonszegel (polygonatum) wordt ook wel lelietje-der-dalen genoemd.
In het Westerlauwers Fries (Fries Woordenboek van W. Visser, Fryske Akademy)
is een lily of the valley een maaieklokje of een wâldfamke.

Een meibloempien is in et SW een madeliefje (Bellis perennis).
In het Westerlauwers Fries (Fries Woordenboek van W. Visser, Fryske Akademy)
is een madeliefje een koweblom/ke, finneblom/ke, fintsjeblom/ke,
lamkeblom/ke, teeblom/ke of tún(tsje)blom/ke.

Een peony (Paeonia suffruticosa) is in het Ned. een boompioen. In het
Stellingwerfs een boompioentien of pioenroze.
Mit een vrundelike groet uut Stellingwarf,
Piet Bult

----------

From: "Stellingwerfs Eigen" <info at stellingwerfs-eigen.nl>

Subject: LL-L "Floralia"

Beste Ron, Marcel, Henno, Hanne, Roland,
Ron: Dank voor je Zittelröösch(en), Zittlöösch(en), Zettlöösch.
Dit brengt mij op het idee van het Duitse _zettel_. Dit is een klein los
blaadje (papier zoals bijv. een Einkaufszettel vom tankstelle).
If so, dan is zettel misschien tittel geworden (?) en zou in het oude LS met
_tietel_(roze) wel eens een _losbladige_bloem/roos kunnen worden bedoeld.
Hmmm...

Marcel: Ook dank. Zoals Ron al zei: leuke tip, die tuit en toeter voor
tietel. Andere woorden met tetel, tietel of teutel o.i.d. vind ik niet in
het Stell. Hoewel deze narcis veel/overal wel voorkomt zie ik niet een
speciale band met ons Limburg.
Als we de -el vervangen door -er dan zou een _tieter_ een klein mannetje
zijn. Een beetje dubieus allemaal.
De (d)affodil schijnt een verbastering te zijn. Wikipedia: The name Daffodil
is derived from an earlier "Affodell", a variant of Asphodel. The reason for
the introduction of the initial "d" is not known, although a probable source
is an etymological merging from the Dutch article "de," as in "De affodil."
>From at least the 16th century "Daffadown Dilly", "daffadown dilly", and
"daffydowndilly" have appeared as playful synonyms of the name.

Ron: Een tute ken ik inderdaad wel in het Gronings en Drents. In het Stell.
kennen we de tute of et tutien ook als tuit van koffiekan/ne of
theepot/trekpot. Een _tuter_ (!) is een tuutlaampe, een soort *beker* mit
een haandvat en een lange tute d'r an. Een tutebek/kien is een mond/je met
getuite lippen. Een tute is ook de wateruitloop van een (hand)pomp op het
_stap_: ie moe'n de emmer onder de tute zetten. Verder kennen we nog het
tuten als 1. kussen, zoenen 2. als twee personen hun sigaretten tegen alkaar
houden zodat de één met de ander wordt aangestoken 3. een bijenkoningin kan
een bepaald geluid produceren wanneer die uit de moerdop komt. Een
tuteraeger is een pijpenrager en een tutering is de bekende vogel: tureluur.
Een tutien is een klein kusje/zoentje en ook wel het ventiel van een
fietsband.

In Stell. noemen wij een papieren zak gewoonlijk een poede/gien of een
kladde/gien.

Henno: Ek tige tank foar dyn info. Ik sil skielk de FA wolris freegje hoe't
it krekt sit.

Hanne: Ouck danke fur diin biidreeg. Sol man vun dat betäubenden Duftes der
Pflanze ouck LSD oder so etwas moaken en dan roucken kunnen, wat meenst du?
Ouck danke fur de trompetbloem. Die het idd net zo'n trompet als de narcis.

Roland: Ook dank voor al je mooie woorden rond tiet en tuut. Helaas zie ik
ook hier niet direct een verband met onze tietelroas/-ze.

Allemaole nog es daank en...
Een vrundelike groet uut Stellingwarf,
Piet Bult

=========================================================
Send posting submissions to lowlands-l at listserv.linguistlist.org.
Please display only the relevant parts of quotes in your replies.
Send commands (including "signoff lowlands-l") to
listserv at listserv.linguistlist.org or lowlands.list at gmail.com
http://linguistlist.org/subscribing/sub-lowlands-l.html.
http://www.facebook.com/?ref=logo#!/group.php?gid=118916521473498
===========================================================
-------------- next part --------------
An HTML attachment was scrubbed...
URL: <http://listserv.linguistlist.org/pipermail/lowlands-l/attachments/20110323/24fd99ba/attachment.htm>