LL-L "Language varieties" 2009.12.23 (04) [DE-NDS]

[Lowlands-L List]

===========================================
L O W L A N D S - L - 23 December 2009 - Volume 04
lowlands.list at gmail.com - http://lowlands-l.net/
Encoding: Unicode (UTF-08)
Language Codes: lowlands-l.net/codes.php
===========================================

From: M.-L. Lessing <marless at gmx.de>
Subject: LL-L "Language varieties" 2009.12.23 (03) [DE-NDS]

Leve Marcus,


 Zeichnen sich die von Dir, Marcus, genannten Isoglossen
> durch irgendwelche äußeren Merkmale aus?
>
> Dor weet ik nu nich, wat du dor mit meenst, mit "äußere Merkmale"?
>

Ik meen, wat dat landschapliche Grenzen sünd. Op de Koort süht dat teemlich
liekföörmig ut, mit en grotes Wooldrebett dormang. Orr dör wat is de Wessel
in de Spraakfoorms süss tostannkamen? Politische Grenzen? Riekwiet vun de
groten kulturellen Zentren?


 Wenn dat to'n Bispeel en plattdüütsch Feernsehsenner geven
> dee, denn dee de Gröninger ok mal Sleswigsch höörn, de
> Vörpommer Westfäälsch, de Oostfrees Prignitzisch. De Lüüd
> deen mehr plattdüütsche Wöör kennenlehren un uttuuschen.
> Ganz bilütten dee de Spraak denn wedder en beten mehr
> tohoopwassen.
>

Bi den plattdüütschen Kiekschappkanaal bün ik foort mit bi! Man freut wi us
nich to fröh: Amenn gifft dat da bloots Mainstream-Platt un Wedderhalen vun
uurole Ohnsorg-Stücken. ("Unsere Werbekunden wollen das so.") Orr hest Du al
wat nauere Plaans daför in'n Achterkopp...?

Hartlich!

Marlou

----------

From: "Joachim Kreimer-de Fries" <soz-red at jpberlin.de>
 Subject: LL-L "Language varieties" 2009.12.23 (01) [NDS]

Gouen dag, siidlänners,

Am 22.12.2009, 20:09 Uhr, scraif Marcus Buck:

Bi de Nedderlannen hebbt wi twee Saken: Wenn wi na'n Stamboom gaht, denn
sitt Plattdüütsch in Düütschland un Nedersaksisch in de Nedderlannen op'n
sülven Telgen. Nedersaksisch is na'n Stammboom veel dichter mit Plattdüütsch
verwandt as mit Hollandsch. Dat lett sik licht wiesen bi en poor Saken, de
temlich oold sünd: To'n Bispeel de Ümluud bi de Wöör Höövd/Haupt/hoovd

Biifal! Marcus,

Dat un wat dårnau folgede, lücht mi heylemaul in, un is miinsachtens en
goude tohaupefating van de taalverwantskup sassesk - nidrsaskisk-nidrlandsk.
Un dat is gout, dat dat hiir mål sau klår segt wert.

Ik kün no wiidergaun un seggen: dat Standard-Nederlands is mer Nidrdüüdsk
(tominnest Nidrfrankisk) dan dat, wat hüdigendags no van prauteden
Platdüüdsk hiir un dår üewrig bliiwen is. Doch de verkweyre nederlandse
scriifwiis makt dat baule unkentlik… ;-). Me kan't naudriägelig nig ännern,
ål doch stünne et bieter üm de platdüüdske taal, wan Standard-Nederlands
uuse daksprauke wiän wœre un nig dat Standard('haug')düüdsk!

Blaut an eyn/twey pünten, achtede Marcus, kan ik di går nig folgen:

En anner Ding is denn noch de Klangfarv. Plattdüütsch hett faken den Klang
von dat Hoochdüütsche övernahmen, to'n Bispeel 'schwart' för öller 'swart'
oder 'boben' för öller 'boven'.

Ik haule 'r tiigen: dår, wår hüde in plat 'schwart' IPA [ʃva:rt] stats
'swart' un 'boben' stats 'boven/buawen' segt wert, is dat nig mer
plat(=sassesk), man half haugdüüdsk. (Ås du scrifst…, dat is van't
Haugdüüdske üöwernuomen.)

Nedersaksisch hett fakener den Klang von dat Hollandsch övernahmen, to'n
Bispeel 'omtrent' för öller 'umtrent' oder de besünnere hollandsche Utspraak
von dat 'g' oder dat 'sch'.

'omtrent' vs. 'umtrent' (wör wual korrekter 'ümmetrent'?) - jau. Mer de
»besünnere hollandsche Utspraak van dat 'g' oder dat 'sch' - meynt is je
wual dat spirantiske/riewene 'g' IPA [ɣ/χ/x] und dat s-ch [sx] - is nig
besünners hollantsk, man de ursprünklike uutsprauke in plat (hente't 15./16.
jhdt. tominnest) un jümmers no de uutsprauke in'm westfœlsken twig van
hüdigem plat=sassisk.

Am 24.12.2009, scraif Marcus:

De Lüüd hoolt sik an dat, wat se kennt. Nüms, ok nich de modersprakigste
Moderspraken-Plattdüütsche von'n olen un öllsten Slag, kann vondaag noch
sien Alldag "bewältigen", ahn dat he sik mit Hoochdüütsch utenannersetten
mutt. Un wenn Minschen jümmer mit twee Spraken to doon hebbt, denn rüddelt
sik de Woordbiller so lang torech, bet dat se op Pass liggen doot.

Sau is dat wual. Un dat heyt to enne dacht, dat Plat baule daude is,
tominnest blaut no en klankfarwe van Standartdüüdsk in en pår regiounen im
noorden. Anners kün dat blaut kuomen, wan dat hüüdige Plat wier to de eygen
wuordeln fiinen wœrde: de nidrdüüdske traditsjoun vam middelöller (mnd.).
Man dårtou bruukede et noug (bellede) lüüe, dey sik dårmet befaten däen, un
voruutsettingen im scoulwiäsen (plichtfak Sassisk in Norddüüdsklant),
föddernge etc., ümme dat sik sau wat ås 'ne "hauge" sprauklike subkultur för
Sassisk belden küöne.

Sau lank ås et dat lesdere nich gift, küent wi taalverbeseylde/waansinnige
intellektuelle "grålshöider" van't Sassisk lickers wat doun, dat de
taalweytenskuplike un didaktisken voruutsettingen dårför plegt un entwickelt
werden.

 Mein Punkt ist, dass viele Hochdeutsche, die mit Englisch zu tun haben, gar
nicht mehr realisieren, dass manche Wortbilder gar keinen Sinn machen, … Dat
gifft aver en Gegenrezept! Wi bruukt en "Gegenöffentlichkeit" to de
hoochdüütsche Öffentlichkeit. Wenn dat to'n Bispeel en plattdüütsch
Feernsehsenner geven dee, denn dee de Gröninger ok mal Sleswigsch höörn, de
Vörpommer Westfäälsch, de Oostfrees Prignitzisch. De Lüüd deen mehr
plattdüütsche Wöör kennenlehren un uttuuschen. Ganz bilütten dee de Spraak
denn wedder en beten mehr tohoopwassen.

Ålsau wœr dat dan wual. Dat geyt in de liike richting ås wat ik met "hauge"
platkultur meyne.
Met echt-westfœlsken »Goutgaun!«
joachim
--
Kreimer-de Fries
Osnabrügge => Berlin-Pankow

----------

From: R. F. Hahn <sassisch at yahoo.com>
 Subject: Language varieties

Leve Lüüd',


Klaar hebbt de Dialekten in de Oostnedderlannen hollandsch Inwarken un de
Dialekten in Noorddüütschland hebbt düütsch Inwarken. Liekers höört se
altohoop na de sülvige neddersassische Spraak to, liek as kurdsche Dialekten
in de Törkee, Iraak, Syrien un’n Iraan törksch, araabsch un peerssch
Inwarken hebbt, de dat Verstahn œver Grenzen ’n bäten swarer maakt, un de
Schrievwies’ ook mengeleert latiensch un araabsch is.


Man na mien Verschääl is dat keen Grund, dat de Spraak un dat Spräkervolk in
Stücken hackt wardt. Nich vergäten: “Divide and conquer” is wunnen Spääl.
Mit Fründschupp, Bröderschupp un *exposure* œver Grenzen lehrt de Minschen
de Dialekten mit frömdlandsch Inwarken und Schrievwies’ kennen. So swaar is
dat nich, wenn Will un Mœg’ mitspäält, un so dummerhaftig sünd de Minschen
nich, dat se dat mit de Tied nich berieten kœnt. Dat Tohoopkamen starkt de
Spraak; dat Tweihacken maakt ähr week un dood.


Us Jochen (Joachim) sien Westfœlsch is för Noordneddersassen ook nicht vääl
lichtfardiger to verstahn as de (westfœlschen) Dialekten vun Süüddrenthe un
Twente güntsieds de Grenz, or de Dialekten vun Oostfreesland un ’t Emsland
(Düütschland) mit jüm ähr freessch un nedderlandsch Inwarken, or de
Oostdialekten mit jüm ähr slaawsch un baltsch Inwarken. Wenn de Will daar
is, denn kœnt wi amenn sogaar vun wägen 'n internatschonale Schrievwies' up
een Stück kamen. Man dat geiht nich, so lang de Minschen "Platt" nich as 'n
egenstännige Spraak ankieken doot, wenn se wieder meent, dat is man bloots
'n düütsche Dialektgrupp.


Mien besten Wünschen to’t Wiehnachtsfest!

Reinhard/Ron
Seattle, USA

•

==============================END===================================

 * Please submit postings to lowlands-l at listserv.linguistlist.org.

 * Postings will be displayed unedited in digest form.

 * Please display only the relevant parts of quotes in your replies.

 * Commands for automated functions (including "signoff lowlands-l")

   are to be sent to listserv at listserv.linguistlist.org or at

   http://linguistlist.org/subscribing/sub-lowlands-l.html.

*********************************************************************
-------------- next part --------------
An HTML attachment was scrubbed...
URL: <http://listserv.linguistlist.org/pipermail/lowlands-l/attachments/20091223/3bcdcc80/attachment.htm>