LL-L "Lexicon" 2009.06.15 (06) [DE-NDS]

Lowlands-L List lowlands.list at GMAIL.COM
Mon Jun 15 19:38:21 UTC 2009


===========================================
L O W L A N D S - L - 15 June 2009 - Volume 06
Encoding: Unicode (UTF-08)
Language Codes: lowlands-l.net/codes.php
===========================================

From: Jonny <jonny.meibohm at arcor.de>
Subject: LL-L "Lexicon" 2009.06.14 (03) [DE-NDS]

 Beste Marlou,

Diin Biidrag hett mi allerbest touseggt!

Du schreyvst:

Die Suche nach einem pd. Äquivalent für "Computer" hat schon mehrere
erfreuliche Vorschläge gezeitigt, aber dennoch finde ich es völlig legitim,
auch in pd. Texten Computer "Computer" zu nennen. Vorsicht: Das Finden von
"anschaulichen", "griffigen" Äquivalenten kann die Sprache auch in die
Humor-Ecke zurückdrängen, aus der sie sich sowieso nur zaghaft raustraut!

Un' denn is door ouk noch anners watt. De düütsche Minsch kann heel best mit
de "Behörden-Spraok" ümgoahn, un' denn kaomt doar wat bii 'ruut as (Fehrs):
"Ick hebb' föör 'n Tempoövertreden 'n Straofmandaot kreegen!" Greesig! Kunn
'n wii nich bii Platt bliiven un' seggen "Ick bün tou hatt/hard foyhrt, un'
doar kreyg ick 'n (ingelsch) Ticket föör!"? Sou waard hier denn woll snackt.
"In der Kürze liegt die (plattdeutsche) Würze!"

Un' denn - schinnerhaftig tohoup-set'te Wöör as *"**
Frequenzbereichszuweisungsplanverordnung**"* (dat Woord givvt dat
waorhavvtig!!!;* *denkt maol an dennen dusseligen
"Iisenbohn...dreyer"!!)* *passt
amenn' nich mang uns Spraok - dat laot 'troust de houghdüütschen Amtslüüd
maoken, in Brüssel edders in Berlin of Hanouber.

Bii Fehrs' jemmer List' van Neologismen kriig ick faoken dat Schuddern...

Allerbest!

Jonny Meibohm

----------

From: Kreimer-de Fries Joachim <soz-red at jpberlin.de>
 Subject: LL-L "Lexicon" 2009.06.15 (03) [NDS]

Am 14.06.2009 um 23:17 schrieb Marlou Lessing:
 - Ault-Sassesk / Westfäälsk wiider unnen -

> Platt muss neue Wörter und auch Fremdwörter aufnehmen dürfen, es muss auch
> über Abstraktes reden (lernen), über Philosophie und Politik und auch
> Bürokratie. Das ist dringend, ja überfällig. Saftige Neuschöpfungen: ja,
> aber nur, wenn man sie auch ernst nehmen kann!
> ...
> Priorität 1: Platt reden.
> Priorität 2: Hochdeutschizismen vermeiden. Wenn's nicht anders geht, Wort
> anständig "plätten". Dann weiterreden!!!
> Priorität 3: Gute, zeitlose, nachhaltig verwendbare Neuschöpfungen.
>

(ault-sassesk (aune gewäär!):
... ...
êriste gibod (1): witig sahso thiudisko rethinon.

ôthar gibod (2): unwîs ovar-thiudisk wîsa far-môthan. sô ne gêd, word sidigi
»metlîk makôn«. thanna forth gimahlon!!!

thriddio gibod (3): gôde, al-dar-lang niuwi gi-skepi makôn.
---
Westf.:

Plat mot nigge wäärden un auk früömd-wäärden  upniemen dörfen, et mot auk
öäwer abstraktet redden (läären), üäwer filosofigge un politik un auk
bürokratigge. dat is dringend, jau üäwerfällig. Sappige nigschöppenge: jau,
awerst blaut, wan me se auk ernstliken niemen kan!
...
Prioriteyt 1: Plat küüren.

Prioriteyt 3: Nighaug-ismen vermiiden. Wan't nich anners geyt, dan dat waard
anstännig "platen", dan faart-redden!!

Prioriteyt 2: Gou(d)e, tiidlause, nauhaltigen verwendbare Nigschöppenge
maaken.)
-----

Leyw Marlou, hey Liiglänners,

wat Marlou daar schriewen heft, is mi uut dem herte spruoken!

Daar bruuk ik eygentlik niks wiider to seggen. Ik mag aawerst wual na wat
drupsetten:

 Wörter wie "Huulbessen" sind eine echte Bereicherung, und Platt ist klasse
> darin, Abstraktes durch Griffiges zu ersetzen; aber man darf es nicht darauf
> festnageln.
>

Recht sau. "Huulbessen" wööre man as »Heulbesen« auk 'ne beriikernge van'm
Haugdüüdsken. Annersiits: »Staubsauger« is auk gawwe in plat to üäwersetten:
»Staub« is »staf|stof|stoff« un ”Sauger" is »suuger«, saumet is »stafsuuger«
auk gouet plat daarfor (vgl. SASS-Wörterbuch: Stoffsuger).

 Et gift Lüüe, de verlanget van platdüüdsk, for allens en "eegen" Ward to
> hebben, süss sii et »nich echt«. Dat geyt sau wiit, dat me as
> platdüüdsksnackerske nich "Auto" seggen draf, dan dat is je nich plat.
> Amüsanterwiis haulen düsse minsken dat waard "Auto" for Haugdüüdsk.
>

Jau, jau, ”kraftwaagen, kraftfaartüüg" heft sik nich mal in Haugdüüdsk
dürsetten lauten, trots amtlike födderunge (iuut inner [afseyn vanner]
amtssprauke).

 För socke Lüüe is plat natüürlik eyne muusedaude sprauke, nich mal mangels
> spriäkern, sünnern dür eäre verstickende prinziipiggen.
>

Ik gläuwe, dat hat met borneerter (engstärnige) kleyn- un speetbörgerligheyt
un autoritären charakter to doun. Dat sind de sülwigen lüüe, de en grout
geschregge anfanget, wan ichtenswel up Haugdüüdsk wat en bietken anners segt
of schrift, un sii dat en inflochtenet platwaard.

Algemeyn segt, is dat al en teyken / symptom daarvan, dat platdüüdsk nine
ümmegankssprauke mehr is, un van den platfründen meystig blaut as 'ne
museale, allenfals folkloristiske saake bedrachtet werd.

Met sprauken odder tungensliägen, de na lebennig sind un spruaken werden
(auk waar de amtssprauke wat annert is), hewwet de daare lüüe düsse
swärlichheyten nich. Miin spitten-biispell is daar jümmer dat
Swiitserdüüdsk, vor allem dat "Züritüütsch". Et is vanner struktuur en heyl
aulde sprauke (en dialekt van Middelhaug-/Fröü-nighaugdüüdsk). Man daarinne
- jau, met hülpe van nigbeldenge un früömd-wäärden - küönt se üäwer allens
kommuniseeren, of anner uni, of inner disko.

Aawers: de gruntlaage daarvan is liikers de vull uutbellede »haugsprauke«,
nich in sinne van haug un plat, man van (aulde) schriftsprauke, auk stätske
sprauke van den belleden un börgeren, wat dat middelhaugdüüdske was.

Un daaarümme miin lesder punt, den ik drupsetten wil:

Wan wi en platdüüdsk willet, dat  "auk öäwer abstraktet redden (läären)"
sol, dan müetet wi nich blaut den waardschat van de platdüüdske wiruchte
(wirgeburt, renaissance) van 18./19. jhdt., man auk de vull entwickelden
fuormen un begriepe  des

saunäumeden "middelnidderdüütsk" van de hansetiid

in blick niemen un bruuken. "Mnd." is blaut tiidlik richtig, as analogii to
Mhd., man et kennteeknet im prinsiip een un de sülwige sprauke as vandaage:
sassesk, platdüüdsk (in'm ünnerscheyd to aultsassesk). Dan et heft ninen
spraukwannel in Sassesk=Plat giewen, de met de nighaugdüütske
vokalverschuuwenge vergliikbar wöre.

Met annern wäärden:

Wi miötet en »platdüüdske haugsprauke« to stanne bringen, wan plat for
moderne minsken bruukbar werden sol. Ik fiine, dat du, Marlou, met diine
websiiden daar al voruut geyst!

Man frauget mi nich, wo dat "hauge plat" inföört werden kan ... ;-)

Goutgaun!
joachim
--
Kreimer-de Fries
Osnabrüg => Berlin-Pankow

•

==============================END===================================

 * Please submit postings to lowlands-l at listserv.linguistlist.org.

 * Postings will be displayed unedited in digest form.

 * Please display only the relevant parts of quotes in your replies.

 * Commands for automated functions (including "signoff lowlands-l")

   are to be sent to listserv at listserv.linguistlist.org or at

   http://linguistlist.org/subscribing/sub-lowlands-l.html.

*********************************************************************
-------------- next part --------------
An HTML attachment was scrubbed...
URL: <http://listserv.linguistlist.org/pipermail/lowlands-l/attachments/20090615/f81287c0/attachment.htm>


More information about the LOWLANDS-L mailing list