LL-L "Morphology" 2010.02.20 (01) [NDS]

[Lowlands-L List]

===============================================
L O W L A N D S - L - 20 February 2010 - Volume 01
lowlands.list at gmail.com - http://lowlands-l.net/
Archive: http://listserv.linguistlist.org/archives/lowlands-l.html
Encoding: Unicode (UTF-08)
Language Codes: lowlands-l.net/codes.php
===============================================

From: Marcus Buck <list at marcusbuck.org>
Subject: LL-L "Morphology" 2010.02.19 (06) [NDS]

From: Joachim <Osnabryg+Lowlands at googlemail.com<Osnabryg%2BLowlands at googlemail.com><mailto:
Osnabryg%2BLowlands at googlemail.com <Osnabryg%252BLowlands at googlemail.com>>>

 Subject: "Language varieties" 2010.02.19 (05) [NDS]
>
> Dag Laiglänners,
>
> Use leewe Hanne Hinz scraif:
>
>> Dor hest du up'n verkihrten Damper säten.
>>
>
> Nee, Hanne, dat hes du wual misverstaun, Marcus scraif van de plurale
> /verbfuorm/ in präsens indikativ (dou-wœrde in meertall-fuormen in
> tiigenward: /wi, ji, see maket/ (of ås in Mäkelnborg: /maken/…).
>
> Am 19.02.2010 um 04:42 scraif Marcus Buck:
>
>> En Plural op -en/-et/-en gifft dat in't Plattdüütsche nich. Wo de Plural
>> op -en herkummt, dat kann ik nich seggen. Wat aver wichtig is: de Plural
>> geiht _eenheitlich_ op -en.
>>
>
> Meen ik auk, leewe Marcus. I hadde blaut mål wat liäsen van en platte
> strektall, wår dat sau luten solle un wol't metupfœren. Man dat mag wual 'ne
> terfalsversciinge of mengselkürigge met Standartdüüdsk wiän.
>
>  Un wat ja intressant is: de Eenheitsplural op -en kummt bi Plattdüütsche
>> vör, de vörher Slaven weren (Prüßen, Pommern, Mäkelborg, Brannenborg), de
>> vörher Dänen weren (Sleswig), de vörher Fresen weren (Grunnen,
>> Oostfreesland) un denn noch in de Veluwe (fröher Fresen?) un in den süden
>> Deel von Plattdüütsch-Hessen (fröher Franken?). Bi de eersten dree Gruppen
>> weet wi, dat dat keen ole Sassen sünd, bi de annern beiden is dat tominnst
>> denkbor. Dat mutt also dor wat mit to doon hebben.
>>
>
> Dank di, sau bin ik ål wier klöiker.
>
>> Worüm nu de olen Sassen '-et' un de ne'en '-en' as Eenheitsplural hebbt,
>> dor bün ik raadlos.
>>
>
> Ik auk. Et is wual van de *Ault-Sasseske* fuorm präs. ind. t. b. /spreku,
> sprekis, sprekid, pl. sprekad/ (middel/nigwestf. /spriäke, spriks, sprikt,
> wi … spreaket /- met i- btw. a-ümmelaut van den kortdiphthong in de
> stamsilbe wiägen de urspr. naufolgende i / a/)/
> man dat verklårt je nich, *wårümme* dat sau was un bi annere anners.
>
> Annersiits is dat *nine reggen sasseske/nidderdüüdske eegenårt*. Dat is in
> Häugst-alemansk/Schwiizertüütsch jüst sau (Züritüütsch kan ik auk sau
> jeewe), wårsciinli auk no annerwiägens in originäre owerland-düüdske
> strek-tallen.
>
Bi de Alemannen gifft dat en Eenheitsplural, aver de is unafhängig opkamen
un veel jünger. Fröher hebbt de Alemannen ok '-en,-et,-en' hatt. Bi de
Sassen hett dat al jümmer Eenheitsplural geven, dat heet, al in de eersten
opschreven Texten ut de Tied üm 800.

De Koort hier wiest, wo wat gellt (Java-Applet nödig): <
http://137.248.81.135/DiWA/ECW.asp?ID1=21&ID2=11&V=0&S=0&M=overlay>.

Wat ok intressant is: De Süüdwestkant von dat plattdüütsche Spraakrebeed. An
de Butenkant an langs (dat sünd also Franken) gifft dat en Striepen, de so
bi 10 km breed un 100 km lang is, dor gellt ok Eenheitsplural, ave op '-en'.
Un Olpe un Drolshagen ganz an de Süüdspitz von dat plattdüütsche Suerland,
hebbt en Eenheitsplural op '-ent'!


> Man an sik was dat in Ault-Buawen-Düüdsk ål anners, t. b.:
> /wirfu, wirfis, wirfit, Plural: wir werfemēs, ir werfet, sie/siu werfent/
>
> Ik weet man nig, wou dat tovüüren (Germansk of Vor-Aultdüüdsk) eluut hadde.
> Ik vermoude, dat de plural in'n (deel van) Ault-Nidderdüüdsken vereenfakt
> worden is.
>
> Vlicht weytet je süs ümmant wat dårvan … ?
>
Ut de indogermaanschen Spraken is rekonstrueert worrn, wat wohrschienlich in
de indogermaansche Protospraak bruukt worrn is. Temlich groff vereenfacht
weren de Formen dor '-m,-t,-nt'. Dor is Hoochdüütsch also dichter bi un
Plattdüütsch hett en vereenfacht System.

> Man in den annern fal, wår du, Marcus, van *partisip perfekt* kürs, hes du
> minner recht. De vorsilbe *gi-, later ge-, later (deylwiis, ås auk in
> westfœlsk, e-) is 'ne Ault-Sasseske fuorm:*
> /giworfan, gisprokan/
>

Ik heff ja man blot seggt, dat de Isogloss an de Eem-Veluwe-Iessel-Lien
langslöppt. Ik heff nich seggt, dat disse Ünnerscheed al in de Sassen- un
Frankentied dor wesen is. Aver liekers hett sik dat bi de Sassen ännert un
utbreedt un hett an de Eem-Veluwe-Iessel-Lien Holtstopp maakt.

Marcus Buck

----------

From: Hannelore Hinz  <HanneHinz at t-online.de>
Subject: LL-L "Morphology" 2010.02.19 (06) NDS

Gauden Dag ok Joachim un all' Lowlanners,

ick dank di för dien Henwiesen. Hm, dor bün ick je in denn' verkihrten
Damper sitten gahn. Ick heff tworsten de Verben lääst, dacht oewer nich
an ehr  "Konjugation" un so kann ick mi blotsen verkloren, woans ick up de
"Substantive" kamen bün.
Nu seih ick Land. Nu geiht dat los mit de "Konjugation indikativ Präsens,
Plural:

wi snacken*, ji snackt, sei snacken
* im nordwestl. Mecklenburg vereinzelt auch 'wi snackt'

wi lachen, ji lacht, sei lachen
wi singen, ji singt, sei singen
wi danzen, ji danzt, sei danzen

Man kann oewer ok Verb danzen 'afpedden/afperren' näumen.

wi gahn einen afpedden
ji gaht einen afpedden
sei gahn einen afpedden

odder (orrer): oder:

wi pedden einen af
ji pedd't einen af
sei pedden einen af

dit oewer ok

wi pedden (treten)
ji pedd't
sei pedden

wi kaaken (kochen)
ji kaak't
sei kaaken

Wi Wiewer kakeln as de Häuhner.
Ji Wiewer kakelt (ok) as de Häuhner.
Sei (alltohopen) kakeln as de Häuhner.

wi schriewen (an LL-L)
ji schrifft/schriwwt (an LL-L)
sei schriewen (an LL-L)

wi singen
ji singt'
sei singen

wi groelen (laut singen)
ji groelt'
sei groelen       (oewer nich tau luut, dichtbi is ein Pierd krank, dat is'n
lütten Snack)

wi stahn tau unsen Ron
ji staht' tau unsen Ron
sei stahn tau ehren Ron

wi helpen (wi laten uns von unsen Fründ (Ron) giern helpen)
ji helpt'      (ji lat' jug von jugen  Fründ giern helpen)
sei helpen  (sei laten sick von ehren Fründ giern helpen

wi slagen (uns nich)
ji slagt' (jug nich)
sei slagen (sick nich)

wi danken
ji dankt'
sei danken

Un ick dank jug/juch un ick wünsch' (wi wünschen, ji wünscht', sei wünschen)
all Lowlanners 'n schönen Sünndag.

Hanne



==============================END===================================

 * Please submit postings to lowlands-l at listserv.linguistlist.org.

 * Postings will be displayed unedited in digest form.

 * Please display only the relevant parts of quotes in your replies.

 * Commands for automated functions (including "signoff lowlands-l")

   are to be sent to listserv at listserv.linguistlist.org or at

   http://linguistlist.org/subscribing/sub-lowlands-l.html.

*********************************************************************
-------------- next part --------------
An HTML attachment was scrubbed...
URL: <http://listserv.linguistlist.org/pipermail/lowlands-l/attachments/20100220/c6d0df86/attachment.htm>