LL-L "Language contacts" (was "Architecture") 2002.03.28 (06) [A/D/E]

[Lowlands-L]

======================================================================
 L O W L A N D S - L * 28.MAR.2002 (06) * ISSN 189-5582 * LCSN 96-4226
 Web Site: <http://www.geocities.com/sassisch/rhahn/lowlands/>
 Rules: <http://www.geocities.com/sassisch/rhahn/lowlands/rules.html>
 Posting Address: <lowlands-l at listserv.linguistlist.org>
 Server Manual: <http://www.lsoft.com/manuals/1.8c/userindex.html>
 Archive: <http://listserv.linguistlist.org/archives/lowlands-l.html>
=======================================================================
 A=Afrikaans Ap=Appalachian D=Dutch E=English F=Frisian L=Limburgish
 LS=Low Saxon (Low German) S=Scots Sh=Shetlandic Z=Zeelandic (Zeeuws)
=======================================================================

From: "Marco Evenhuis" <evenhuis at zeelandnet.nl>
Subject: LL-L "Architecture" 2002.03.28 (01) [A]

Beste mensen,

Joop van Wamelen schreef:

> Ek het 'n slag bo-oor Boston in die Verenigde State
> gevlieg en vanuit die vliegtuigvenster 'n fort gesien wat op 'n druppel
> water soos die fort in Kaapstad, Suid-Afrika gelyk het.

Het lijkt erop dat de Nederlanders, en in het bijzonder de VOC
9Vereenigde
Oost-Indische Compagnie), langs handelroutes standaardtypes forten
gebouwd
heeft. Het fort in Kaapstad, 'Fort Leerdam' als ik mij niet vergis,
heeft
bijvoorbeeld exact dezelfde plattegrond als 'Fort Zeelandia' in Guyana.
Tenminste, voor zover ik weet; ik ben absoluut geen expert op dat
gebied.
De resten van 'Fort Zeelandia' liggen overigens op een eiland in de
Essequibo-rivier. Nederlanders (Zeeuwen in het bijzonder) exploiteerden
daar
ooit drie kolonies: Demerary, Essequibo en Berbice.
Om het onderwerp terug naar taal te brengen (want daar is het bij
Lowlands-L
tenslotte vooral om te doen): in die laatste kolonie, in het
stroomgebied
van de gelijknamige rivier, ontwikkelde zich uit Zeeuwse dialecten een
creooltaal, Berbice Dutch, die waarschijnlijk nog altijd door een
handjevol
mensen gesproken wordt. Het is dus niet alleen de architectuur die in
(onder
meer) zuidelijk Amerika Nederlandse sporen heeft achtergelaten.
Strikt genomen is de benaming Berbice 'Dutch' overigens foutief; het
aandeel
van het Hollands in de taal is te verwaarlozen. Hetzelfde geldt voor het
uitgestorven 'Negerhollands' van de tegenwoordige US Virgin Islands.
'Negerzeeuws' had een juistere benaming geweest. Al klinkt ook die naam
in
mijn oren niet bepaald politiek correct...

Even een voorbeeldje uit een 'Negerhollandse/-zeeuwse' (NZ) tekst om te
laten zien waar we het hier over hebben. Ik heb er een letterlijke
transcriptie in Zeeuwse spelling (TZ) én een vertaling in het Nederlands
(NL) bijgezet:

NZ: Di a ha en man, am a bou en hus.
TZ: Die a è een man, 'em è bouw een 'uus.
Z: Je ao 's een man en 'um è een 'uus gebouwd
NL: Er was eens een man die een huis gebouwd had.

In het Zeeuws kennen we het gebruik van 'hebben' waar het Nederlands
'zijn'
gebruikt ook (je ao 's een man). Het gebruik van hem ('um, 'im) voor 3e
persoon enkenlvoud is naast 'ie niet ongebruikelijk ('um è een 'uus
gebouwd). De apostrof staat overigens voor een stomme h.

Meer over 'Negerzeeuws' en 'Berbice Dutch' vind je op
http://people.zeelandnet.nl/evenhuis/belbel2.htm en voor creooltalen in
het algemeen (inclusief info over de Zeeuwse creooltalen) is Mikael
Parkvall's 'Creolists Archive' op http://creole.ling.su.se/ een zeer
goede webplek.

Tot zover. Fijne dagen & salu,

Marco

----------

From: "Marco Evenhuis" <evenhuis at zeelandnet.nl>
Subject: LL-L "Architecture" 2002.03.28 (01) [A]

Hallo,

Ik vond op de eerder door mij geciteerde 'Creolists Archive' nog een
interessant voorbeeld van Nederlands zoals dat in de 18e eeuw nog in de
buurt van New York werd gesproken:

"Dutch, New York, 1744
Yaw, dat is Yarikee ... Yaw, mynheer
'Yes, sir, that is New York... Yes, sir'

Uttered by a young black woman in Albany when the traveller Hamilton's
slave asks for the way to New York. The citation can be found in Needler
(1967:215)."

Na te lezen op http://creole.ling.su.se/creole/ en
http://creole.ling.su.se/creole/Archive/Dutch-New_York-1744.html brengt
je
direct naar het genoemde citaat.

Groet!

Marco

==================================END===================================
 You have received this because your account has been subscribed upon
 request. To unsubscribe, please send the command "signoff lowlands-l"
 as message text from the same account to
 <listserv at listserv.linguistlist.org> or sign off at
 <http://linguistlist.org/subscribing/sub-lowlands-l.html>.
=======================================================================
 * Please submit postings to <lowlands-l at listserv.linguistlist.org>.
 * Postings will be displayed unedited in digest form.
 * Please display only the relevant parts of quotes in your replies.
 * Commands for automated functions (including "signoff lowlands-l") are
   to be sent to <listserv at listserv.linguistlist.org> or at
   <http://linguistlist.org/subscribing/sub-lowlands-l.html>.
 * Please use only Plain Text format, not Rich Text (HTML) or any other
   type of format, in your submissions
=======================================================================