LL-L "Language varieties" 2009.03.27 (05) [LS/German]

[Lowlands-L List]

===========================================
L O W L A N D S - L - 27 March 2009 - Volume 05
===========================================



From: "Joachim Kreimer-de Fries" <soz-red at jpberlin.de>

Subject: LL-L "Resources" 2009.03.27 (05) [LS, German]



'n Dag auk, Liiglänners,

Am 27.03.2009, 22:48 Uhr, schraif  Hannelore Hinz <HanneHinz at t-online.de>
up Lowlands-L List <lowlands.list at gmail.com>:

*HÖR- UND LERNBUCH FÜR DAS PLATTDEUTSCHE*
von Prof. Dr. Renate Hermann-Winter
...  1. Auflage 2006

...

Dennoch halte ich es für das beste Lernbuch für Mecklenburg-Vorpommern
insbesondere für Anfänger.


Dar stimme ik met di, Hanne, üäwereyn. Ik hadde dat Lehrbouk auk bruukt,
ümme
(wier) an't Platdüütsk-Küüren to kuomen.

meinen Unterricht Niederdeutsch. Bei den Fortgeschrittenen gab es
Diskussionen hinsichtlich
der Schreibweise, aber auch bei den erfahrenen Autoren.

*Dach *m. Tag, Pl. Daach. ...
*Dach-, Daach-: -blatt *n. Tageblatt, -*däächlich *Adv. tägtäglich.

Wossidlo/Teuchert: ursprünglich *Dag,  *g im Auslaut wie ch sprechen.

Warum dieser Umweg aus etymologischer Sicht...>
(Bei dem pl. Wort Dach denken die Leute zuerst an das Dach)


Jau, dat is en richtige Inwant. Dat heft allet met de Anpassenge van
Platt un plattdüütske Schriifwiis an dat Nighaugdüütske to doun - un auk
an de offissielle (Duden-)Schriifwiis. Un dan, as naigstet, met de
Anpassenge van spruoken Platt an de vorschriewene haugdüütske Uutsprauke van
de schriewene Tekste.

Daar gift et nich mehr dat sasseske »g«,
wat in'n Uutluut gliks »ch« is, man in'n Anluut un Binnenluut en stimhafte
Riiweluut, sautoseggen en stimhaftet »ch«, wat et in'n Haugdüütsken gaar
nich
gift.

Dat wör wual bieter »Dag, Daage« schriewen. Man dan mösse me de Lüüe un
Kinners. de Plattdüütsk leeren willet, bibuugen, dat dat »g« in Platt anners
lut as in Haug.
... Blaut heft dat Platt, wat vandaage in den Platschriiwers- un
Folklore-Krings
spruoken wert, langes in ümme 60 bet 80 % van de Wäärde al de haugdüütske
Uutsprauke van de haugdüütske=Saßke Schriifwiis van Platt auk in de
Uutsprauke van Platt üäwernuomen, un 't wet baule nin Minske mehr, dat dat
an sik in
Plat anners lut.

Ich machte vor Jahren eine kleine Studie über die neue Schreibweise in dem
oben erwähnten Lehrbuch.


Wan de dar auk en Kwellen-Henwiis of en Web-Link to angiewen magst?

Die Autorin hat mit Respekt dennoch viel von
Wossidlo/Teuchert übernommen und das sind wir ihm eigentlich noch heute
schuldig...
Wossidlo ist mir lieber, von ihm gibt es Regeln für die Schreibweise.


Ken ik na nig, man süölde mi interesseeren.

Wie denkst du lieber Ron und Freunde.


De grätste Failgriepe van Hermann-Winter in de Schriifwiis is, dat se de
haugdüütske Schriifwiis van Lank-i as »ie« üäwernuomen heft (awers dat
döüst du, Hanne, wual auk).

De naigste Mangel is, dat se en'n in den Lehrbouk in Unklaaren lät, wo dat
schriewene »ei« uutspruoken werd. Den Audio-Bispellen hewwe ik entnuomen,
dat et in'n Meckelnborgisken Plat wual mehr »ai« as »ei=ey=[ɛɪ]=ee=eei«
lut. Auk dar bin ik mi nich sau sieker, of dat nig 'ne laate Anpassenge
van de Uutsprauke an falsk schriewen Plat is.

Ik wil mi awers as Westfäälske nig in dat Meckelnborgske inmisken. Blaut
blift mi (spruoken) »hai« for »he, hey« un »dai« for »de, dey« wual jümmers
en bietken früömd.

Met echt-westfäälsken »Goutgaun!«
joachim
--
Kreimer-de Fries
Osnabrüg => Berlin-Pankow

----------

From: R. F. Hahn <sassisch at yahoo.com>
Subject: Language varieties

Dank jo, Hanne un Joachin!

Dat /g/ is jümmers noch dat Phoneem /g/, nich bloots etymoloogsch.

De phonoloogschen Rägels:



   1. In welke Dialekten wardt dat /g/ twüschen Sülvstluden to'n Rievluud [γ].
   In annere Dialekten is 't hard.

   2. /g/ wardt an't Enn vun 'n Sülv' to [x] (as in "ach") na /u/, /o/ un
   /a/, to [ç] (as in düütsch *ich*) na /i/, /ü/, /e/ un /ö/. (final
   devoicing and fricativization).

   3. In 'n Barg Dialekten, de noch Œverlängde/Sleeptoon hebbt, deit Rägel 2
   nich gellen, wenn an't Enn dat *–e* wegfallt. Denn wardt de Sülvstluud
   œverlang und dat /g/ blifft de stimmhafte Rievluud: [γ]; *Dage* > *Daag'*
   .


Man dat /g/ is un blifft /g/, wenn 't man ook phoneetsch anners vör Tüüg
kümmt. Darüm schull 'n *g* schrieven, nich *ch.*

Grötens,
Reinhard/Ron
Seattle, USA

•

==============================END===================================

 * Please submit postings to lowlands-l at listserv.linguistlist.org.

 * Postings will be displayed unedited in digest form.

 * Please display only the relevant parts of quotes in your replies.

 * Commands for automated functions (including "signoff lowlands-l")

   are to be sent to listserv at listserv.linguistlist.org or at

   http://linguistlist.org/subscribing/sub-lowlands-l.html.

*********************************************************************
-------------- next part --------------
An HTML attachment was scrubbed...
URL: <http://listserv.linguistlist.org/pipermail/lowlands-l/attachments/20090327/c597e4f2/attachment.htm>