LL-L "Language varieties" 2010.08.10 (03) [NL]

Tue Aug 10 22:10:53 UTC 2010

=====================================================
*L O W L A N D S - L - 10 August 2010 - Volume 03
*lowlands.list at gmail.com - http://lowlands-l.net/
Posting: lowlands-l at listserv.linguistlist.org
Archive: http://listserv.linguistlist.org/archives/lowlands-l.html
Encoding: Unicode (UTF-08)
Language Codes: lowlands-l.net/codes.php
=====================================================

From: Joachim <Osnabryg+Lowlands at googlemail.com<Osnabryg%2BLowlands at googlemail.com>
>

Subject: LL-L "Languag varieties" (2010.08.10 (02) [NL]

- Nederlandse/Vlaamse vs. Noord-Duitse Laaglandse varieteiten: suffix "-en"
-

Hoi Laaglanders,

Wij hebben het hier al had van nabijheid en principale verschil van het
Laaglandisch Duits in Nederland/België en in Noord-Duitsland (met Marcus
Buck en anderen).

Kan goed, dat mijn nieuwe herkentnis is "koude koffie" voor jullie
linguistiek-cracks.

En het was voor mij altijd nauwelijks te begrijpen, welke belangrijke -
structurele - verschillen er zouden zijn. Anders uitdrukt: Het dunkt mij,
dat het kwalijk mogelijk is, de Middel-Nederlandse/-Duitse dialecten (zowat
naar Saksische en Nederfrankische elementen) uiteen te zetten.

Nou, waar ik al en half jaar Nederlands lere - neem me de feilen niet
kwalijk! -  is me duidelijk worden, dat het weglaten van het -n in het
suffix -en in Nederland en Vlaanderen het meest opvallend verschil tegen het
Laaglands-Duits in Noord-Duitsland is, waar omgekeert in het suffix -en
eerder het "e" [ɘ] overslaan maar het "n" sproken is.

Tot nu had ik altijd de Nederlands-Vlaamse uitspraak van het suffix -en als
[ɘ] zonder -n als speciale ondeugd van de desbetreffende spreker aangezien.
Maar dat kan niet.

Voor de uitspraak in Nederlands/Vlaams Laaglandisch kijk de hieronder
bijgevoegde - door mij gekentekende - voorbeelden aan, uit twee recente
persartikelen met audio-bestanden opgewerkt door
http://neon.niederlandistik.fu-berlin.de/de/woordvandedag/
 De welomschreven links (ook om zij aanteluistern) zijn:
http://neon.niederlandistik.fu-berlin.de/de/woordvandedag/artikel/3062
http://neon.niederlandistik.fu-berlin.de/de/woordvandedag/artikel/3056

De omvang van deze - niet alleen fonologische eigenaard - in het Nederlands
is me pas vandage uiteindelijk duidelijk geworden.

"dat kindere veel lere van een rollespel" - (vgl. "dass Kindere viel lerne
von en Rollespil"), "winkele, betale, aanpasse" - Dat klingt erg naar
Keulens/Ripuarisch (wat geografisch vlakbij ligt), naar Hessisch en
Alemannisch - zelfs in het Hoog-Alemannisch (Zwitserdoits) heeft het deze
vormen.

In de Nederlands-les heb ik de suffixe -en tot nu altijk "-[ɘn] uitgesproken
als ik het gewoon ben van het (Hoog-)Duits en Westfaals, sonder vermaning
van de lerares (die het maar ook meest [ɘ] sprekt).

Vragen aan jou:

1. Is de verwandeling van het suffix "-en" in [ɘ] ook Algemeen Beschaaft
Nederlands (ABN)?

2. Hoe maken ze het in de Nedersaksische varieteiten in Nederland?

3. Is deze ontwickeling van het suffix van [ɘn] tot [ɘ] wellicht
(taal-)wetmatig? - Is de (Hoog- en Laag-)Noorduitse uitspraak [ɘn] of [n]
alleen de volg van 400 jaar dressuur in Standaard-(Hoog-)Duits, die in het
algemeene meer in het Noorden heeft bewerkt dan in het Zuiden van Duitsland?
-- 

 Met echt-westfœlsken »Goutgaun!«

joachim

--

Kreimer-de Fries

Osnabrügge => Berlin-Pankow

*Ook gorilla's speleⁿ tikkertje*

bij iets betrokkeⁿ zijn – an einer Sache beteiligt zijn
blijkeⁿ –
hervorgehen
gebruikeⁿ – verwenden 
het gedrag – das Verhalten
hoe –
wie
net als – genauso wie
tikkertje speleⁿ – Fangeⁿ spieleⁿ

AMSTERDAM -

Gorilla's speleⁿ  net als menseⁿ tikkertje. Dat blijkt uit
weteⁿschappelijk onderzoek waarbij ook psycholoog Edwin van Leeuweⁿ
van de Vrije Universiteit in Amsterdam betrokkeⁿ was.

Zowel bij menseⁿ als bij apeⁿ is speleⁿ belangrijk voor de sociale
ontwikkeling. Bij tikkertje bijvoorbeeld lereⁿ zij hun gedrag te
verandereⁿ , afhankelijk van de voordelige of nadelige positie waarin
zij zich bevindeⁿ.

Leerzam rolleⁿspel: 'Het is algemeen bekend dat kindereⁿ veel lereⁿ
van een rolleⁿspel', aldus Van Leeuweⁿ. 'Ze leveⁿ zich in in
verschilleⁿde situaties en perspectieveⁿ en dit bereidt ze voor op de
'echte' wereld.'

Ook gorilla's gebruikeⁿ spel om te lereⁿ elkaars gedrag in te
schatteⁿ. Zo verfijneⁿ ze hun communicatie en sociale gedragsvormeⁿ en
lereⁿ ze hoe te handeleⁿ in echte conflictsituaties.

De Volkskrant, webeditie, 22 juli 2010 - luister-:

http://neon.niederlandistik.fu-berlin.de/de/woordvandedag/artikel/3062

*Nederlanders profitereⁿ van Vlaams taalfoutje*

behereⁿ – verwalteⁿ

de parkeerbon – der Strafzettel für falsches Parkeⁿ

de parkeermeter – die Parkuhr

de ruitenwisser – der Scheibenwischer

de taalkundige – der Sprachwissenschaftler

de uitleg – die Erklärung

gelijk hebbeⁿ – recht haben

heel wat Nederlanders – eine Menge Niederländer

inkopeⁿ doen – einkaufeⁿ

verplicht gebruik – obligatorische Nutzung, Zahlpflicht

wel degelijk – durchaus, sehr wohl

winkeleⁿ – einkaufeⁿ, einen Einkaufsbummel machen

zou moeteⁿ – müsste

Maasmecheleⁿ is een gemeente in Belgisch Limburg, vlakbij de grens met
Nederland. Heel wat Nederlanders komeⁿ er hun inkopeⁿ doen. Sinds kort
moet je er betaleⁿ om je auto te parkereⁿ, zoals in vele winkelstedeⁿ.

'Verplicht gebruik van maandag tot zaterdag', staat er op de
parkeerautomateⁿ. Volgens heel wat Nederlanders betekent dat dat je op
zaterdag niet moet betaleⁿ, anders zou er 'tot en met zaterdag' moeteⁿ
staan.

Dus vondeⁿ heel wat Nederlanders vorige zaterdag een parkeerbon onder
de ruitenwissers, toen ze terugkwameⁿ van het winkeleⁿ. De gemeente
wil wel degelijk dat je ook op zaterdag voor een parkeerplaatsje
betaalt. Veel Nederlandse chauffeurs weigereⁿ nu hun parkeerbon te
betaleⁿ.

Betaleⁿ van 'maandag tot zaterdag', dat betekent dat je niet moet
betaleⁿ op zaterdag zelf, is hun uitleg. Volgens veel taalkundigeⁿ
hebbeⁿ de Nederlanders gelijk: strikt genomeⁿ moest er 'tot en met
zaterdag' staan. In de praktijk wordt in Vlaandereⁿ bijna altijd 'tot'
gebruikt, ook als 'tot en met' bedoeld wordt. In Nederland is het
onderscheid tusseⁿ 'tot' en 'tot en met' wel nog duidelijk.

De burgemeester van Maasmecheleⁿ vermoedt echter dat de Nederlanders
het eigenlijk wel begrepeⁿ haddeⁿ, maar dat ze van het taalfoutje
willeⁿ profitereⁿ om niet te moeteⁿ betaleⁿ. Het parkeerbedrijf dat de
parkeermeters beheert, heeft al lateⁿ weteⁿ dat het de tekst zal
aanpasseⁿ, om verdere discussie te vermijdeⁿ.

Taalblad.be, 15 juli 2010

http://neon.niederlandistik.fu-berlin.de/de/woordvandedag/artikel/3056

----------

From: Joachim <Osnabryg+Lowlands at googlemail.com<Osnabryg%2BLowlands at googlemail.com>
>

Subject: LL-L "Languag varieties" (2010.08.10 (02) [NL]

Vandaag schreef ik, Joachim:

- Nederlandse/Vlaamse vs. Noord-Duitse Laaglandse varieteiten: suffix "-en"
-

Aanvulling:

Aan het selfte grondgebiet hoordt ook de Nederlandse verkleinering "-je, tje
etc" in plaats van Middel-Laaglands "-ken, -chen", meen ik.

 joachim

--

Kreimer-de Fries

Osnabrügge => Berlin-Pankow

----------

From: R. F. Hahn <sassisch at yahoo.com>

Subject: Language varieties

Bedankt, beste Joachim.

 Een klein aanhangsel van mij ...

Het weglaten van het [n] in het suffix *-en* is ook een overheersende
kenmerk van de Nedersaksische dialecten van Oost-Pommeren (West-Pruisen),
met inbegrip van de Plautdietsch-dialecten van de Mennonieten
(Doopsgezinde).

Kunnen we vermoeden dat dit is een kenmerk, dat werd ingevoerd door
immigranten uit Nederfrankisch-sprekende gebieden?

Groeten,
Reinhard/Ron
Seattle, USA

=========================================================
Send posting submissions to lowlands-l at listserv.linguistlist.org.
Please display only the relevant parts of quotes in your replies.
Send commands (including "signoff lowlands-l") to
listserv at listserv.linguistlist.org or lowlands.list at gmail.com
http://linguistlist.org/subscribing/sub-lowlands-l.html.
http://www.facebook.com/?ref=logo#!/group.php?gid=118916521473498<http://www.facebook.com/?ref=logo#%21/group.php?gid=118916521473498>
=========================================================
-------------- next part --------------
An HTML attachment was scrubbed...
URL: <http://listserv.linguistlist.org/pipermail/lowlands-l/attachments/20100810/47c74cf0/attachment.htm>