LL-L "Literature" 2014.05.21 (04) [EN-NDS]

[Lowlands-L]

=====================================================
 L O W L A N D S - L - 21 May 2014 - Volume 04
lowlands.list at gmail.com - http://lowlands-l.net/
Posting: lowlands-l at listserv.linguistlist.org
Archive: http://listserv.linguistlist.org/archives/lowlands-l.html
Encoding: Unicode (UTF-08)
Language Codes: lowlands-l.net/codes.php
=====================================================



From: Jack Driedger <jimdee at sasktel.net>
Subject: LL-L "Etymology" 2014.05.21 (01) [EN]



When I grew up in Blumenheim, Saskatchewan, Canada, "backen" was both
cheeks and baking.

The following story that I wrote for the Saskatchewan Mennonite Historian
tells you how I learn to speak Plautdietsch at home:

*Onnse Kjikjel fonn Jack Driedger*

Ekj sie enn daut Darp Bloomenheim oppjewossen. Wan jie opp Hüachwajch Numma
11 fonn Sasketün em nuaden foaren, woa jie bie dee Staut Ossla ‘ne Tofel
aun’e rajchte Sied seenen, waut wiest daut Bloomenheim tian Kjielomeeta em
oosten ess. Doa sie ekj Auprel 26, 1926 jeburen.
 Ekj freid mie emma too’m Enj Auprel, wan't uck nuscht soont auss een
Jeburtsdachjebott ooda Jeburtsjeschenkj bie onns jeef. Soont auss daut wea
blooss waut eena fonn läsen deed. Ekj wisst daut, wan ekj joarijch wea,
wudden dee Kjikjel 'romm ranen onn schiepren. Doatoo freid ekj mie.
 Wan ekj Mutta früach, “Mamme, wannea ess mien Jeburtsdach?”, säd’se emma,
“Wan dee Kjikjel schiepren.”
  Au'fangs Auprel hold Foda dee Broodmaschien fomm Bän onn stalld dee enn'e
groote Stow opp. Ekj jleew dee hilt 225 Eia. Dee haud 'ne Eeljlaump toom
dee Eia woam hoolen, soo daut dee ütbrooden. Een Grodglauss enn dee
Broodmaschien weess auf daut woam jenüach wea toom dee Eia ütbrooden.
 Foda täkjend dee Eia aun eene Sied met 'ne Bliesteft aun, soo daut hee
wisst auf hee dee jieda Dach ommjedreit haud. Ekj kjikjt emma wan hee daut
deed onn wundad, woo dee Kjikjel feelden wan hee an ommdreid.
 Dee Broodmaschien haud een langet Fensta wua eena beoobachten kunn soo'ss
dee Kjikjel aunfungen üt dee Eia 'rüttookomen. Eascht funk daut Ei aun too
duckren. Dan kunn ekj met ee'mol seenen, daut daut Ei 'n bät jeplautst wea.
Entlijch wea dee Schnowel 'n bät too seenen, onn dan 'n bät Dünnen. Met
ee'mol kjeem daut gaunsse Kjikjel met grooten Aunstrenjen äwadäl. Wan daut
Oostren wea, kunn ekj fonn'e School tüss bliewen onn auless tooseenen.
  Soo fekjs auss dee Kjikjel ütjebroot wearen, sad Mutta dee dijcht biem
Owen enn 'n Hock 'nen. Daut Hock wea fonn Bräda een Schoo hüach jemäakt.
Oole Sseitungen worden opp'e Flua jespreet toom daut Heenamest oppfangen.
 Ekj hab dee Kjikjel stundenlank beoobacht soo'ss dee spälden onn
'rommkleiwden onn frauten. Opp een Enj Hock hunk Mutta een Kodda opp, soo
daut dee Kjikjel sikj doaunja fekrüpen kunnen. Wan ekj ornoa lüd
“brrrrrrrrrrr” säd, stüsden aul dee Kjikjel hinja daut Kodda, auss wan se'
sikj unja 'ne Kluck fekroopen. Dan wearen 'se muckstell onn horjchten, bat
se' dochten doa wea kjeene Jefoa. Dan kjikjten eent ooda twee Kjikjel een
kjlienet bät fonn unja daut Kodda fäa, onn kjikjten onn horjchten auf doa
uck kjeene Jefoa wea. Schliesslijch wearen se' wada aula äwadäl onn
krautsten onn frauten.
 Joaren lota fetalld Mutta mie waut sea intressauntet. Dee easchta Dach
auss ekj trigj no School jinkj, frauten dee Kjikjel nuscht. Dee
rakjhaulsden blooss onn kjikjten enn'e Hejcht onn schlemmden. Dan foll
Mutta daut bie, daut dee Kjikjel sikj no mie bangden.
 Na, waut dan nü? Mutta wisst sikj aul boolt Rot. See wisst krakjt waut se'
nü doonen musst. See jinkj opp'm Bän onn socht no dee jratste Popp waut see
finjen kunn. Dan sad se' dee Popp em Kjikjelhock 'nen. Fuats wearen dee
Kjikjel gaunss toofräd onn krautsten onn frauten wada.
 Omm 'n poa Wäakj wearen dee Kjikjel groot jenüach, onn daut Wada wea
scheen jenüach, daut dee Kjikjel nijch mea bruckten bennen sennen. Wie
müaken nü büten een jratret Hock. Dee unjaschte poa Schoo wearen Bräda.
Bowa dee Bräda wea een poa Schoo Heenadrot.
 Wan ekj 'ne Eadschock benna daut Hock aun dee Brädawaunt näageld, hackten
dee Kjikjel oba jnietsch, bat se' dee Eadschock gaunss oppjefräten hauden.
Wiel wie soo fäl met an too doonen hauden wiel dee Kjikjel klien wearen,
wearen onnse Heena emma sea mack. See hauden kjeene Ferjcht fe Menschen.
 Daut dead nijch lang, dan wearen daut nijch mea Kjkjel. Dee wearen nü
ütjewossne Heena. Too nacht wearen see em Heenastaul onn äwa dach randen
see frie opp’m hoff eromm.
 Wiels onnse Heena kjeene Ferjcht fe Menschen hauden, kunn ekj ann irjents
een Tiet opp häwen onn foodren.
~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~



=========================================================
Send posting submissions to lowlands-l at listserv.linguistlist.org.
Please display only the relevant parts of quotes in your replies.
Send commands (including "signoff lowlands-l") to
listserv at listserv.linguistlist.org or lowlands.list at gmail.com
http://linguistlist.org/subscribing/sub-lowlands-l.html .
http://www.facebook.com/?ref=logo#!/group.php?gid=118916521473498
==========================================================
-------------- next part --------------
An HTML attachment was scrubbed...
URL: <http://listserv.linguistlist.org/pipermail/lowlands-l/attachments/20140521/b9d34bdd/attachment.htm>